2711906135

ło# a w okresie późniejszym Gózef Berek, Gan Siwula, Piotr Chłędowski,Franciszek Stachnik, Gan Mikrut i szereg innych. Istnienie stosunkowo licznej grupy terenowych działaczy wywodzęcych się z klasy chłopskiej, którzy zyskali sobie znaczny wpływ we władzach stronnictw ludowych i organizacji gospodarczo-samorzędowych, legł u podstaw obserwowanej w latach najcięższych zmagań klasowych względnej jedności i stałości przekonań.

Kształtowanie się i rozwój ruchu ludowego w obu powiatach nie znajduje w dotychczasowej literaturze historycznej odrębnego ujęcia. We wszystkich jednak opracowaniach syntetycznych dotyczęcych ruchu ludowego w Galicji, a później Małopolsce znaleźć można marginalne informacje dotyczęce tych terenów oraz wzmianki o miejscowych działaczach. Gedynie prace G.Fie-richa $ S. Hupki i zbiorowe wydawnictwo Ruch ludowy ne Rzeszowszczyź-nie zawieraję nieco szersze ujęcia poszczególnej problematyki.

Znacznie bogatszę literaturę posiadaję wydarzenia określane często "powstaniem ropczyckim"*^, jednak ich ocena zarówno z punktu widzenia genezy jak i roli Stronnictwa Ludowego wydaje się być co najmniej kontrowersyjna. Odbiegajęce od schematycznego ujęcia interpretacje, które uznawało ówczesne występienie chłopskie za jedynie żywiołowy akt rozpaczy spowodo-

G. Stapińskiego, a następnie po 1913 r. czołowy działacz PSL Piast. Wieloletni członek Rady Powiatowej, poseł do Sejmu Krajowego w latach 1908-1913. Zmarł 4 X 1916 r. ^B. G a ś k i e w i c z, Gedynak Michał. PSB,t.X, 8. 135; Nekrolog w "Piaście" 1916, nr 42 z 15 X; K. Dunin-Węso-wicz. Czasopiśmiennictwo ludowe w Galicji, Wrocław 1952, 8.202, 230.

Adam Krężel /1871-1945/, urodzony w Prze rytym Borze, działacz ludowy, poseł do Sejmu Galicyjskiego i Sejmu ^pp# działacz ludowy. W latach 1889-1893 przebywał w Stanach Zjednoczonych, gdzie m. in. pracował lako kamerdyner u konsula irlandzkiego. Po powrocie i służbie wojskowej kilka lat był pisarzem gminnym w Gastrzębce Starej i Przerytym Borze. Poczętko-wo sympatyzował z socjalistami, lecz później zwięzał się na stałe z ruchem ludowym. Był członkiem Rady Naczelnej PSL, posłem w latach 1908-1913, 1913 -1918, 1919-1922, 1925-1928. W pierwszym sejmie RP był m. in. referentem, wspólnie z dr Bartlera, projektu rewizji procesów serwitutowych. Korespondent "Przyjaciela Ludu" od 1906 r., a następnie "Piasta"; K. Dunin-W ę s o w i c z, Krężel Adam, PSB, t. XV, s. 302-303; S. Szczepański, Z dziejów ruchu ludowego w Polsce, Kraków 1924, s. 6; Parlament Rzeczypospolitej 1919-1927. Pod red. H. Mościckiego i W. Dzwonkowskiego, Warszawa 1928, s. 190.

G. F i e r i c h, Broniszów wieś powiatu ropczyckiego. Warszawa 1933; Przeszłość wsi powiatu ropczyckiego w oczach jej mieszkańców, Ropczyce 1936.

¹⁵ G. H u p k a, Ober die Entwicklung der westgalizischen 0orfzu3-tande in der 2 Halfte des 19 Gohrhunderte, Teschen 1911; Stan współczesny i metoda badań wsi polskiej w Galicji Zachodniej, Kroków 1911.

¹⁶ Ruch ludowy na Rzeszowszczyźnie, Lublin 1970.

¹⁷ G. G ó J s k i. Strajki i bunty chłopskie w Polsce,Warszawa 1949; K. Nowak, Strajki i wystąpienia cnłopów w latach 1930-1934 w Noło-polsce. "Przeględ Historyczny" 1953, t. XLIX, z. 3; A. P o d r a z o. Walki klosowo-polityczne chłopów rzeszowskich w latach 1931-1933. Ruch ludov;y na Rzeszowszczyźnie; Pamiętny rok 1933.