2906542999

Gość „Konspektu” Konspekt 1/2014 (50)

Gość „Konspektu” Konspekt 1/2014 (50)

niepełnosprawność fizyczna i psychiczna -główny motyw powieści Białe na czarnym i Siedzę na brzegu Rubena Gallego. Utwory te, oparte na watkach autobiograficznych (sam Gallego, wychowanek domu dziecka, cierpiał na dziecięce porażenie mózgowe), są osadzone w realiach społeczno-politycznych Rosji.

Literatura rosyjska ostatnich lat nie unika tematu wojny. Drogę rozwoju prozy wojennej wytyczył jeszcze w XIX stuleciu Lew Tołstoj swoi m i    Opowiadaniami sewastopolskimi.

Kontynuowała ten nurt cała plejada pisarzy rosyjskich: Michaił Szołochow, Wiktor Niekrasow, Wasily Grossman. Dzisiaj wojna (chodzi o wojnę w Afganistanie i w Czeczenii) obecna jest w takich powieściach, jak Asaw Władimira Ma-kanina, Patologie Zachara Frilepina czy Znak bestii Olega Jermakowa. Na marginesie: problematykę wojny jako ucieleśnienia zła podejmują także współcześni wybitni reżyserzy rosyjscy: Aleksander Sokurow w filmie Aleksandra, Aleksiej Balabanow w takich obrazach, jak Wojna oraz Ładunek 200, oraz Fiodor Bondarczuk w 9 kompanii i nąjnowszym, niestety mało udanym obrazie - Stalingrad.

Ważnym nurtem we współczesnej literaturze rosyjskiej jest proza feministyczna. Wysoką pozycję zajmują w niej takie pisarki, jak: Ludmiła Pietruszewska, Wiktoria Tokariewa, Nina Sa-dur, Olga Sławnikowa oraz Ludmiła Ulicka. Ta ostatnia w znakomity sposób łączy obrazy codzienności z problematyką egzystencjalną, prostotę przekazu z wyrafinowaniem stylistycznym. Najważniejsze motywy jej prozy (Medea i jej dńeci₎ Smieczka, Zielony nam iot i inne) to pamięć pokoleń, tradycja, rodzina. Takim wartościom, jak wiara, przebaczenie, miłość, współczucie, Ulicka przywraca należne im miejsce.

Słów kilka należy się literaturze masowej, w której ważne miejsce zajmuje Borys Akunin, autor wielu błyskotliwych powieści kryminalnych, często ekranizowanych, cieszący się niesłabnącym zainteresowaniem także w Polsce.

Czy spośród pisarzy i poetów rosyjskich są obecnie osoby typowane do nagrody Nobla?

W dziedzinie literatury Rosja ma pięciu noblistów. To Iwan Bunin, Michaił Szołochow, Borys Pasternak, Aleksander Sołżenicyn i Josif Brodski. Na razie nic nie wskazuje na to, że w najbliższym czasie przybędzie jej kolejny laureat. Choć niektórzy krytycy zwracają uwagę na Władimira Sorokina czy Wiktora Pielewina, pisarzy znanych i tłumaczonych na całym święcie, to wydaje się, że Rosja wciąż czeka na dzieło wybitne.

V

Jak współczesna literatura rosyjska jest odbierana w Polsce? Czy uważa Pani, że do polskiego czytelnika trafiają tłumaczenia tekstów najbardziej dla niej reprezentatywnych?

Mieliśmy i mamy w Polsce wielu wybitnych tłumaczy literatury rosyjskiej - tej dawnej i tej współczesnej. Zasługi Juliana Tuwima, Jerzego Pomianowskiego, Andrzeja Drawicza, Jerzego Czecha, Wiktora i Natalii Woroszylskich, Eugenii Siemaszkiewicz czy Marii Leśniewskiej są nieocenione. Dzięki nim literatura rosyjska ma