2906543202

Konspekt 1/2014 (50) — Kosmonautyka — 55

pularyzował francuski pionier kosmonautyki Robert Esnault-Pelterie (1881-1957). Wprawdzie także we Francji nie wydano pracy Sztern-felda, ale w 1984 r. uzyskała ona międzynarodową nagrodę astronautyczną. W tym samym roku autor przesłał swą pracę do Związku Radzieckiego za pośrednictwem przedstawicielstwa handlowego ZSRR w Paryżu (miał okazję poznać Związek Radziecki podczas miesięcznego pobytu w Moskwie w roku 1932).

Szternfeld był z wykształcenia inżynierem mechanikiem, studia rozpoczynał na Uniwersytecie Jagiellońskim, lecz po roku je przerwał i udał się do Francji, gdzie na Uniwersytecie w Nancy w lipcu 1927 r. uzyskał dyplom. W latach 1928-1930 kontynuował studia na Sorbonie z zamiarem uzyskania doktoratu z najbardziej pasjonującej go dziedziny - astronautyki, co się jednak nie udało, gdyż nikt nie chciał być promotorem jego pracy. Do ZSRR zaproszony został natomiast jako konstruktor i autor projektu androida; wrażenia z tego zamkniętego dla Zachodu kraju musiały być pozytywne, skoro trzy lata później przeniósł się tam na stałe. Ryły zresztą i inne powody: jeszcze w czasie studiów w Nicei Szternfeld poznał Gustawę Erlich, polską działaczkę komunistyczną żydowskiego pochodzenia, z którą po powrocie do Polski ożenił się w 1933 r. Z powodu działalności żonie groziło w Polsce aresztowanie, co z pewnością wpłynęło na decyzję o emigracji, a także na jej kierunek. W obawie przed zatrzymaniem na granicy poi sko-radzieckiej państwo Szternfeldowie udali się do Berlina, a stamtąd drogą lotniczą do Moskwy. 14 czerwca 1935 r. przybyli na tę „ziemię obiecaną” i zostali zakwaterowani w „Bał-czugu”, hotelu dla obcokrajowców w pobliżu Kremla. Jeszcze jednym motywem przybycia do ZSRR była wieloletnia korespondencja Sztern-felda z Ciołkowskim. Szternfeld bardzo pragnął spotkać się z wielkim pionierem kosmonautyki, mieszkającym w pobliskiej Kałudze. Do spotkania jednak nie doszło, gdyż latem 1935 r. Ciołkowski był już ciężko chory, po czym zmarł 19 września.

Szternfeld został zatrudniony w znanym już Instytucie Badawczym Napędu Odrzutowego, z którym związani byli przyszli wybitni kon-

Strona tytułowa indeksu Arego Szternfelda - studenta astronomii UJ z 1923 r. (źródło: Apxmi Apn LIJ repH$eabiia)