2906543320

Konspekt 1/2014 (50) Polemiki — 79

ceniem⁶ w dalszym ciągu nie znajdują odbicia w działaniach decydentów oświatowych. Zaznaczyć w tym wypadku trzeba, że nie chodzi tu

0    ideologizację szkoły, ale edukację w duchu moralności oraz poszanowania dla etyki jednostki i zbiorowości.

W myśleniu o edukacji członków KEN można także wydobyć wiele innych istotnych kwestii. Zasada stopniowania trudności w edukacji, znaczenie motywacji w nauczaniu, rola metody analitycznej, ograniczanie wiedzy pamięciowej - to - wydawać by się mogło - są sprawy oczywiste, które dostrzegali reformatorzy Komisji. Okazuje się jednak, ze owa oczywistość jest pozorna. W dalszym ciągu jeszcze podstawą polskiej szkoły są: „przekazywanie”, „zakuwanie”

1    „odpytywanie". Na nic chwalebne zasady i zdroworozsądkowe prawdy, skoro niedawny minister oświaty, planując reformę nauczania historii w liceum, dowodził, że młodzież przez dwa lata ma się wyuczyć wprowadzonego chronologicznie określonego materiału historycznego, a po tych dwóch latach może zacząć nad tym materiałem się zastanawiać i w ogóle może juz myśleć...¹ Także kryteria zawodowe obowiązujące w profesji nauczyciela, również te rzutujące na przebieg kształcenia w murach uczelni, dzisiaj zdąją się wyraźnie odbiegać od tych, które wskazywali reformatorzy Komisji.

EDUKACJA W ZAKRESIE JĘZYKA POLSKIEGO

Cennych myśli ideolodzy reformy dostarczali także w zakresie kształcenia i wychowania dotyczącego języka narodowego. Co prawda, nie wprowadzono go jeszcze do szkół, niemniej uznano za podstawowy język edukacyjny we wszystkich placówkach pozostających pod kuratelą państwa. Jego prekursorem okazała się „gramatyka”, która de facto była odpowiednikiem dzisiejszego języka polskiego, przy czym kształcenie w jej zakresie było powiązane z dominującą wcześniej nauką łaciny. Wyraźnie jednak te proporcje zmieniały się wraz ze świadomością tego, że język ojczystyjest fundamentem kształcenia w szkołach narodowych. Wielka zasługa w tym Onufrego Kopczyńskiego, który dowodził, że w „gramatyce dla Polaków pisanej pierwsze ma miejsce polszczyzna, a drugie łacina, ponieważ pospolicie potrzebniejsza jest wiadomość ojczystego aniżeli cudzoziemskiego języka”².

Wydaje się, że dzisiaj, w dobie popularności języków obcych, lekceważenia językowych norm poprawnościowych w mediach, upowszechniania się zapisów fonetycznych w rozmaitych komunikatorach, język polski staje się przedmiotem, któremu na nowo należy przywrócić właściwe miejsce wśród innych ząjęć szkolnych. Tymczasem w dzisiejszej szkole obserwuje się proces przeciwny. Najwyraźniej negatywne tendencje widać na poziomie licealnym. Przyszli maturzyści zdają sobie sprawę z tego, że wynik z języka polskiego nie ma większego znaczenia dla ich dalszej edukacji, zaś żenująco niski stopień trudności egzaminu także nie odgrywa roli motywującej. Rangę przedmiotu obniżają osławiony już klucz maturalny oraz poziom zadań.

O KOMISJI EDUKACJI NARODOWEJ WNIOSKÓW KILKA

Oczywiście należy pamiętać o tym, ze nie ma możliwości wdrożenia idei KEN w ich pierwotnej postaci. W XVIII w. inny był stan „oświecenia” społecznego w Polsce, inna sytuacja polityczna, stąd także inaczej kształtowały się za dania wyznaczane instytucjom edukacyjnym. Odmienna była także struktura wiedzy i stopień oraz możliwości jej upowszechniania. Wynika! z tego edukacyjny model przekazywania i upowszechniania zasobów wiadomości z określonych dziedzin, uwzględniający jednak wagę na-

⁸ Cyt. za: L Kurdybaoha, M. Mitera-Dobrowolska, Komisja Edukacji Narodowej, Warszawa 1973, s. 110--112.

1

B. Szczepuła, K. Hall, Uczymy młodzież wyciągać

2

wnioski z historii, „Dziennik Bałtycki” 2011, 18 II.