236
ANDRZEJ WYCZAŃSKI
Mikrofilm jako „notatk a“.
Ogromnym ułatwieniem dla badaczy jest zorganizowanie laboratoriów mikrofilmowych przy wszystkich prawie większych bibliotekach i archiwach światowych. Nie trzeba już samemu żmudnie przepisywać dziesiątek i setek stron tekstów, co stanowi tak częsty i niewdzięczny trud humanistów. Wystarczy zajść do laboratorium obok czytelni i zamówić mikrofilm podając sygnaturę książki lub rękopisu oraz potrzebne strony. Za niewielką opłatą 1 2) otrzymuje się na drugi dzień zwitek filmu będący bezbłędną kopią potrzebnego nam materiału. Zniknęli dawni kopiści podnajmowani do żmudnej roboty przepisywania przez instytucje lub zamożniejszych badaczy. Dzisiaj każdego pracownika naukowego stać na zaoszczędzenie sobie i czasu, i kosztów, a zebranie potrzebnego mu materiału w formie tekstów in extenso, tak ważnych np. dla historyka, gdy chodzi o źródła rękopiśmienne, nie przedstawia większych trudności.
Tego rodzaju „notatka" mikrofilmowa daje jeszcze dalsze możliwości zaoszczędzenia czasu, pracy i kosztów. W wypadku, gdy zbiera się materiał w obcym kraju czy nawet mieście, każdy dzień zużyty na mechaniczne przepisywanie tekstów jest niesłychanie dotkliwą stratą z punktu widzenia kosztów pobytu, hamowania dalszej kwerendy i utrudnienia całości pracy badawczej. Mikrofilm usuwa tę trudność. Co więcej, w wypadku istnienia dokładnych katalogów lub posiadania przez czytelnika innych źródeł informacji, pozwala na korespondencyjne zamawianie i otrzymywanie odległych, praktycznie często w ogóle nieosiągalnych dla badaczy materiałów, często nie wypożyczanych poza obręb biblioteki0).
W ten sposób powstaje dla każdego pracownika naukowego możliwość szybkiego i łatwego zebrania maksimum materiału, który można opracowywać w miejscowej instytucji czy nawet, w wypadku posiadania własnego lektora, — we własnym domu.
) Np. w Bibliotheąue Nationale w Paryżu zdjęcie (zwykle 2 strony) kosztuje 8 fr., w Archives Nationales 10 fr. Laboratoria te są oparte na zasadzie samowystarczalności finansowej.
) Por.: W. N. DENISJEW, Rabota massowoj bibliotieki, Moskwa 1948, s. 44.