2964938742

UBIORY PROFESORÓW I UCZNIÓW. 189

dzie wskazówkę znajdujemy znów w cytowanej już ilustracyi. Trzej scholarzy mają tam czapki w kształcie mniej więcej do siebie podobne, a mianowicie gładkie, okrągłe, niezbyt wysokie.

Obok nazwy _Bczapka^u (mitra) istniał w XV wieku zdrobniały wyraz czapeczka (mitella). Czapeczkę zrzucił z głowy żak koledze swemu w r. 1490 b czapeczkę zastawił scholarz w r. 1470 ¹, jedna i druga były obszyte czy podszyte barankową skórką (mitellae

Wiek XVI. Kaptury jako nakrycie głowy sckolarzów wyszły u nas w XVI wieku z mody, nie ma przynajmniej o nich żadnej w źródłach wzmianki.² Ustawy wiedeńskiego uniwersytetu wspominają o kapturach jeszcze w r. 1513. Kaptury scholarzów plebej-skiego pochodzenia miały tam byc sukienne, gładkie i niczem nie podszywane, zaś kaptury scholarzów szlacheckiego urodzenia mogły mieć podszewki jedwabne ³.

U nas w XVI wieku nakrywają scholarzy głowy tylko czapkami czyli jak w źródłach niejednokrotnie czytamy „miczkami^w. A jeżeli w r. 1523 ⁴ żak daje swemu koledze w podarunku biret ^{5 6}, to nie należy stąd wyciągać wniosku, jakoby niegraduowani scholarzy prócz mycek czyli czapek i birety nosili. Bynajmniej ! birety były, jak zobaczymy, uprzywilejowanym ubiorem graduowanych, którzy znów nie mieli prawa noszenia mycek scholarskich. W r. 1537 magister Marcin Raciąrz otrzymał od rektora karę za to, że spacerował w mycce (quod ambulabat in my czka) Jeżeli więc scholarz niegraduowany daje w prezencie biret swemu niegraduo-wanemu koledze, to czyni to prawdopodobnie w przededniu jego promocyi.

O kształcie mycek scholarskich XVI wieku żadnej nie mamy wiadomości, niebezpieczną zaś jest rzeczą gubić się w domysłach. Dowiadujemy się tylko ze źródeł, że mycki scholarskie bywały ki-

13

1

³ Tamże, str. 78.

2

Zob. A. R., str. 455.

3

   Zob. Kink, 1. c. II, str. 319.

4

   Zob. A. R>, str! 994.

5

   Tu nie może być mowy o biretach świeckich, gdyż te były zakazane.

6

   Zob. A. B., str. 41.

P P. T. XXIV,