3014255658

61. KONFERENCJA OGÓLNA IFLA 55

w trakcie konferencji w związku z bardzo różnymi referatami. Pierwszą grupę zagadnień stanowiła kwestia przygotowania profesjonalnego bibliotekarza. Szczególnie w krajach rozwijających się wypełnianie luki technologicznej jest utrudnione, gdy brakuje odpowiednio przeszkolonego personelu bibliotecznego (Dilek Karaómerlioglu: The challenge of technology: document deliuery uersus ownership from developing countries perspective). Druga grupa problemów dotyczyła konieczności nowego określenia roli zawodowej oraz zawodowego etosu bibliotekarza. Skrajną postawę prezentował tu Ch. Batt z Wielkiej Brytanii twierdząc, że bibliotekarze „powinni uwolnić swoje myśli od reguł, jakie niesie druk i przemyśleć, jak sobie mogą poradzić z elektronicznym przekazem informacji”. Natomiast uznając konieczność procesu komputeryzacji, Poori Soltani z Iranu sformułowała następującą myśl: „bibliotekarze, bardziej niż ktokolwiek inny, powinni przewodzić w działaniach przeciw mechanicznemu zastępowaniu książek elektroniką”.

Bibliotekarze nie zawsze rozumieją, że to od nich często zależy, czy biblioteka będzie konkurencyjna wobec innych instytucji kulturalnych i źródeł informacji. Muszą wykazywać inicjatywę, komunikować się ze sobą i współpracować, aby móc lepiej wykorzystywać własne zbiory. Konieczne do tego są oczywiście kompatybilne systemy komputerowe i katalogowania.

Trzecia grupa spraw związana była z satysfakcją zawodową bibliotekarza. Wiele różnych czynników może wpływać na osiągnięcie satysfakcji zawodowej; wśród najważniejszych należy wymienić: wysokość dochodów, relacje z przełożonymi i współpracownikami, warunki pracy, sposób zarządzania, szanse awansu i samorozwoju, osiągnięcia i wykorzystanie własnych umiejętności, prestiż społeczny wykonywanej pracy (Ebru Kaya: Job satisfaction of the lihrarians in the developing countries). Najczęściej na ten temat wypowiadali się tureccy referenci przy okazji opisywania sytuacji bibliotek we współczesnej Turcji. Zdecydowana większość bibliotek publicznych w Turcji są to biblioteki szkolne, a bibliotekarzami są wówczas nauczyciele, mający niskie dochody i nie posiadający specjalistycznego przygotowania, w związku z tym niski jest ich prestiż społeczny. W znacznie lepszej sytuacji finansowej są biblioteki specjalne, a szczególnie akademickie: tutaj kwalifikacje bibliotekarzy są wysokie, satysfakcja zawodowa znacznie pełniejsza (H. Inci Onal: The futurę roles and functions of the school lihraries: a project for Turkish school lihraries).

Wśród prezentacji dokonanych przez Sekcję Bibliotek Szkolnych przedstawiono na konferencji opracowany przez tę sekcję dokument podsumowujący profesjonalne wymagania i sposoby kształcenia bibliotekarzy szkolnych (Sigrun Klara Hannesdottir: What do school lihrarians need to know? Guidelines for competency reąuirements).

Na obradach Okrągłego Stołu Literatury Dziecięcej i Centrów Dokumentacyjnych prezentowano realizację programów edukacyjnych i promujących literaturę dla dzieci i młodzieży w różnych krajach, m.in. w Grecji, Turcji, Szwecji.

Wśród referatów wygłoszonych w ramach Sekcji Bibliotek Dziecięcych interesujące było wystąpienie prof. Fatiha Erdogana z Turcji (Childrens literaturę in Turkey) poświęcone historii literatury dla dzieci w Turcji, szczególnie te fragmenty, które mówiły o silnej zależności owej literatury od oficjalnie obowiązującej ideologii, oraz o współczesnej kondycji wydawnictw literatury dziecięcej.

Na sesji Okrągłego Stołu Badań Czytelniczych Aira Lepik (Changes in reading in socially crucial times in Estonia) opisała zmiany w obyczajach czytelniczych w okresie intensywnych przemian społecznych w Estonii. Jak wykazały badania socjologiczne, w latach sześćdziesiątych i siedemdziesiątych nastąpił wzrost czytelnictwa, stabilizacja w następnym dziesięcioleciu i trzykrotny spadek czytelników literatury pięknej w połowie lat dziewięćdziesiątych (ostatnie badania przeprowadzono w 1993 r.). Ekonomiczna niepewność i brak czasu osłabiają aktywność kulturalną Estończyków. Model kultury masowej zastępuje przeideologizowany wzorzec kultury poprzedniej epoki.

W trakcie konferencji ukonstytuowała się nowa Sekcja Czytelnictwa (Section on Reading), która powstała z dotychczas istniejącego Okrągłego Stołu Badań Czytelniczych i Okrągłego Stołu Literatury Dziecięcej i Centrów Dokumentacyjnych.

Zofia Zasacka

Maszynopis wpłynął do redakcji 23 listopada 1995 r.