3184151689

tej zdolności¹⁰.

Procesy poznawcze człowieka dorosłego w wyniku doświadczenia życiowego i zawodowego są na ogół bogatsze i pełniejsze. Cechuje także człowieka dorosłego większa dojrzałość emocjonalna i wolicjonalna. Dlatego w literaturze andragogicznej zwraca się często uwagę na nieprzystawalność sposobów badania psychiki dzieci i młodzieży do badania psychiki człowieka dorosłego. Duże i odmienne możliwości edukacyjne ludzi dorosłych wskazują więc na konieczność doskonalenia metod badań psychiki człowieka. Dorosłość formułuje, jak widać, nowe wyznania dotyczące metodologii badań w obszarze nauk społecznych, a przede wszystkim psychologii.^{1 2} Jednak fakt, że różny jest wiek, w którym osiąga się dojrzałości psychiczną do spełniania określonych zadań, ról, czy funkcji społecznych, skłania do wyróżnienia w ramach prakseologicznego aspektu dojrzałości behawioralnego i motywacyjnego punktu widzenia. Dorosłość w tej perspektywie jest życiową dynamiczną wartością wychowawczą. Człowiek nie "jest dorosłym", lecz nieustannie "staje się" nim¹².

Formułowanie celów oświaty dorosłych jawi się jako problem wielostronnie złożony. W literaturze przedmiotu spotyka się takie określenia jak: cele oświaty dorosłych, cele kształcenia dorosłych czy cele edukacji dorosłych. Każda z tych płaszczyzn dotyczy innej kategorii problemów pedagogicznych. Często też cele oświaty dorosłych, gdyby posługiwać się tym najczęściej stosowanym w andragogice określeniem, zastępuje się takimi określeniami jak funkcje czy zdania. Można też zauważyć i inne perspektywy stanowienia celów oświaty dorosłych. Są to: perspektywa makrospołecz-na i mikrospołeczna w mniejszym zaś stopniu perspektywa mezospołeczna. Pierwsza z tych perspektyw utożsamiana jest ze spojrzeniem na oświatę dorosłych jako czynnik zmian społecznych. W takim ujęciu staje się oświata dorosłych bardziej zagadnieniem socjologicznym czy politycznym niż pedagogicznym”.

Pojęcie celów edukacji dorosłych spełnia ważne znaczenie w życiu człowieka dorosłego. Mówimy bowiem o celach edukacyjnych dorosłych jako świadomym procesie kierowania własnym życiem, w konsekwencji więc własnym rozwojem. Cele edukacyjne dorosłych mogą więc być elementem składowym ich własnych planów życiowych obejmujących ich indywidualny rozwój.

Globalność to fakt, że cele te odnoszą się do systemów edukacji dorosłych we wszystkich krajach. Regionalność to ograniczenie ich do poszczególnych regionów lub systemów edukacji narodo-

1

¹⁰    F. Urbańczyk, Dydaktyka dorosłych. Wrocław 1973, s. 57

2

   M Marczuk, Uczeń dorosły i uczenie się dorosłych. Radom 1994, s. 120

¹²    R. Urbański. Dorosłość jako podstawowe pojęcie andragogiki. Poznań 1991, s. 8-13

¹³    F Urbańczyk, Dydaktyka dorosłych. Wrocław 1973