3197489612

274 Tomasz Sierotowicz, Katarzyna Wójcik

wych dziedzin działalności gospodarczej.

Obok niestabilności związanej ze zmianami rynku należy również wspomnieć o tradycyjnym rozumieniu ryzyka, jako oszustwie finansowym, które może posiadać tak wewnętrzny jak i zewnętrzny charakter. Źródeł tego rodzaju ryzyka nie koniecznie upatrujemy w zmieniającym się rynku, lecz z postępowaniem jednostek i organizacji, które w swojej działalności mają dostęp do pieniędzy.

Wewnętrzne rozumienie źródeł ryzyka odnosimy do poszczególnych szczebli działalności firmy. Jest to rodzaj ryzyka, którego źródeł nie upatrujemy w otoczeniu, lecz w strategii działalności firmy oraz jej członków. Źródła tego ryzyka leżą więc wewnątrz firmy.

Wydaje się, że systemowe podejście do zewnętrznego ryzyka od strony strategii firmy, jest dość ograniczone z oczywistych względów. Jest tu możliwe i konieczne zwrócenie uwagi na elastyczność w strategii firmy, którą można określić w trzech zasadach (Jacobs, 2005, s.3):

•    identyfikacja głównych trendów zmian w otoczeniu firmy,

•    szybki dostęp do zasobów, które określą sposób odpowiedzi na takie zmiany,

•    szybkie rozpoznawanie sytuacji wymagających zatrzymania lub istotnej zmiany w sposobie działania.

Autor podkreśla, że uzyskanie odpowiedniej elastyczności firmy w stosunku do otoczenia wymaga uwzględnienia zmiany jako istotnego i stałego elementu w strategii firmy (Jacobs, 2005, s. 4).

Zatem na szczególną uwagę zasługuje możliwość systematycznego podejścia do zarządzania ryzykiem wewnątrz organizacji z dwóch zasadniczych powodów:

•    systemowe zarządzanie ryzykiem w organizacji pozwala na poprawę jakości zarządzania, a w związku tym poprawę osiąganych efektów,

•    wdrożenie systematycznego zarządzania ryzykiem w każdej firmie uczestniczącej w rynku, spowoduje częściowe zmniejszenie występowania źródeł ryzyka zewnętrznego. Pewnym problemem może okazać się weryfikacja efektów zewnętrznych wynikających z wprowadzenia systemowego zarządzania ryzykiem w organizacjach z uwagi na trudność określenia zmian w rynku oraz na fakt, że celem systemowego zarządzania ryzykiem nie jest zmniejszenie poziomu zmienności otoczenia a wypracowanie sposobów efektywniejszego radzenia sobie z ryzykiem przez organizacje. Jednak z perspektywy czasu wydaje się możliwe zaobserwowanie pozytywnych zmian rynkowych np. w zmniejszonej ilości nadużyć finansowych, wzroście stabilności cen i przejrzystości reguł rynkowych.

Strategia zarządzania ryzykiem w swojej istocie polega na tym, aby firma wypracowała skuteczne i efektywne sposoby przeciwdziałania obecnemu na rynku ryzyku. Przy czym nie chodzi tu o jednorazowe sposoby, lecz raczej o spójny ze strategią przedsiębiorstwa, funkcjonujący mechanizm działania, który zmniejsza poziom ryzyka, a zatem i poziom zagrożenia negatywnymi jego skutkami. Różnorodność źródeł ryzyka wymaga całościowego podejścia do zagadnienia zarządzania ryzykiem.

Model zarządzania ryzykiem według standardu AS/NZ

W Australian/New Zealand standard for Risk Management (AS/NZS4360) jest przedstawiony proces zarządzania ryzykiem, który składa się z sześciu etapów (AS/NZS4360, 2004):

•    ustalenie kontekstu w jakim działa organizacja - w związku z tym źródeł ryzyka,

•    identyfikacja ryzyka,

•    analiza ryzyka:

•    prawdopodobieństwo wystąpienia ryzyka,

•    efekty jakie niesie z sobą ryzyko,