3462403469

20 Zdzisława Piątek

raz jeszcze podkreślić, że optymalna strategia rozrodcza wszystkich samców polega na tym, żeby, wytwarzając ogromne ilości plemników i zdobywając dostęp do możliwie największej ilości gamet żeńskich, pozostawić dużą liczbę potomstwa i inwestować w opiekę nad nim tak mało, jak to tylko możliwe. Jednakże w przypadku większości ptaków i ssaków współpraca samców w opiece nad potomstwem jest konieczna po to, żeby mogło ono przeżyć i osiągnąć wiek rozrodczy. Zapewne dlatego w procesach ewolucyjnych zostały wyselekcjonowane różnorodne mechanizmy nakładane na tę optymalną samczą strategię polegającą na unikaniu inwestowania w potomstwo. Jako mechanizm zmuszania samców do opieki nad potomstwem zostały wyselekcjonowane zaloty. W trakcie zalotów partnerzy seksualni wzajemnie się dobierają, wykorzystując cechy atrakcyjne seksualnie, piękne ubarwienie, imponujący ogony, finezyjne tańce godowe, solidnie zbudowane gniazdo czy nawet pięknie udekorowana altanka. Są to cechy, które potwierdzają biologiczną wartość partnera seksualnego i pokazują jego „dobre geny”. W czasie zalotów powstają także szczególne rodzaje więzi pomiędzy parą rodzicielską, dzięki którym będzie ona dobrze współpracować w karmieniu potomstwa i w jego obronie przed wrogami.

Ponieważ u ssaków, a zwłaszcza u człowieka, asymetria w inwestowaniu w potomstwo jeszcze się potęguje, gdyż samica nie tylko wytwarza duże gamety żeńskie (komórka jajowa jest 80 tysięcy razy większa od plemnika), ale w okresie ciąży samica użycza także swojej macicy rozwijającym się zarodkom, a po urodzeniu karmi potomstwo i stosunkowo długo opiekuje się nim. Dlatego też strategie rozrodcze obu płci znacznie się różnią. Asymetria w inwestowaniu w potomstwo sprawia, że samice inwestujące o wiele więcej w komórki jajowe i ciąże mają o wiele mniejszy potencjał rozrodczy aniżeli samce, które w ciągu jednej doby mogą wyprodukować więcej gamet męskich (plemników) aniżeli samice komórek jajowych w ciągu całego swojego życia.

Jak podaje A. Campbell¹² rekordowa liczba potomstwa kobiety rekordzistki, to 69 dzieci, natomiast Mulaj Ismail spłodził 888 potomków. Jak już o tym wspominałam, ogromna przewaga w możliwościach rozrodczych mężczyzn w porównaniu z możliwościami kobiet pochodzi stąd, że kobiety, w przeciwieństwie do mężczyzn, nie mogą zwiększyć swojego sukcesu rozrodczego przez liczne kontakty seksualne, gdyż ogranicza je zarówno znacznie mniejsza ilość komórek jajowych produkowanych w cyklach miesięcznych od momentu dojrzałości płciowej do momentu menopauzy, jak i długotrwałe ciąże. Jednakże kobiety mogą zwiększyć swój sukces rozrodczy przez staranny wybór partnera seksualnego, który zapewni im dobre warunki życiowe i umożliwi rodzenie zdrowych dzieci, a potem będzie współpracował w opiece nad potomstwem, dzięki czemu będzie ono miało

A. Campbell, Jej niezależny umysł. Psychologia ewolucyjna kobiet, Wyd. Literackie, Kraków

2004.