357503230

Nie znaczy to, że nie są konieczne dalsze wysiłki na rzecz usprawnienia współpracy międzynarodowej. Nadal liczne są przypadki, kiedy to przewlekłe procedury udzielania pomocy prawnej stają na przeszkodzie doprowadzenia do pomyślnego końca spraw wykraczających zasięgiem poza granice jednego kraju.

Wsparcie i ochrona ofiar

W dziedzinie wsparcia i ochrony ofiar handlu ludźmi wydarzeniem największej wagi było uruchomienie Programu Wsparcia i Ochrony Ofiar/Swiadków Handlu Ludźmi (cudzoziemców). Powolny wzrost liczby osób objętych Programem (2006 - 11 pokrzywdzonych cudzoziemek, 2007 - 18) zdaje się świadczyć o przydatności tego narzędzia. Z drugiej strony, wydaje się jednak, że nie jest ono wykorzystywane w dostatecznym stopniu, ze stratą dla prowadzonych postępowań i ofiar nimi objętych. Konieczne jest więc wzmożenie wysiłków na rzecz upowszechnienia wśród funkcjonariuszy wiedzy na temat tego rozwiązania.

Krokiem naprzód jest wspomniana wyżej nowelizacja ustawy o pomocy społecznej, która daje formalne podstawy pod stworzenie systemu pomocy ofiarom polskim i cudzoziemskim. Oznacza to jednak jednocześnie ogromne zadanie przygotowania licznych kadr pomocy społecznej do świadczenia pomocy w sposób kompetentny. Aby można było mówić w sposób uprawniony o systemie opieki nad ofiarami, konieczne jest nie tylko stworzenie faktycznych możliwości objęcia ich opieką na terenie całego kraju, ale i mechanizmu koordynacji tych działań w odniesieniu do ofiar współpracujących z władzami. Poza tym nadal nierozwiązany pozostaje problem wsparcia ofiar po okresie interwencji kryzysowej, tj. ich reintegracji. Wydaje się, że zgromadzone w ramach Programu IRIS doświadczenia winny być wykorzystane w celu zaprojektowania i wdrożenia trwałych rozwiązań w tej dziedzinie.

Trudnym wyzwaniem pozostaje opracowanie procedur postępowania z dziećmi -ofiarami handlu ludźmi, w szczególności dziećmi cudzoziemskimi.

Prewencja

Wiele do życzenia pozostawiają działania podejmowane na polu prewencji. Jest to w znacznej mierze rezultat faktu, iż ciągle jeszcze bardzo słabe jest rozpoznanie zjawiska, brak kompleksowych badań naukowych na jego temat (chlubnym wyjątkiem jest na tym polu aktywność Ośrodka Badań Handlu Ludźmi Uniwersytetu Warszawskiego), brak wiedzy na temat profilu potencjalnej ofiary. Tym samym utrudnione jest prowadzenie kampanii informacyjnych. Realizowane akcje kierowane są ciągle do dość ogólnych kategorii adresatów - Polaków wyjeżdżających do krajów europejskich w poszukiwaniu pracy (broszura „Kompas podróżny", ulotki, ogłoszenia w pismach zawierających oferty pracy), młodzieży (komiks Rady Europy), czy też cudzoziemców przyjeżdżających do Polski w poszukiwaniu pracy (ulotki) - i mają ograniczony zasięg. W przyszłości należy przewidzieć zarówno znaczące poszerzenie kręgu odbiorców - kampanie uświadamiające w środkach masowego przekazu, jak i dotarcie z informacją do grup najbardziej narażonych na wiktymizację.

Próba bilansu

Przedstawiona powyżej próba bilansu ma siłą rzeczy charakter szkicowy, dotyka w sposób ogólny tylko najważniejszych kwestii. Tym, którzy są zainteresowani szczegółową

10