4261638888

16 Joanna Kulska

w Sudanie w 1972 r. czy wkład Johna Paula Lederacha²⁷ w rozwijanie procesu pokojowego Nikaragui w latach 80. XX w.²⁸ Do inicjatyw pokojowych podejmowanych przez liderów religijnych należy udział papieża Jana XXIII w zażegnaniu niebezpieczeństwa konfliktu jądrowego między USA i ZSRR podczas kryzysu kubańskiego w 1962 r.²⁹, wkład Jana Pawła II w zakończenie wojny o Falklandy między Argentyną i USA w 1982 r.³⁰, czy działania anglikańskiego biskupa Desmonda Tutu na rzecz pojednania w RPA po upadku apartheidu³¹.

Za jeden z najbardziej znanych przykładów pokojowej dyplomacji religijnej uznaje się, obok mediacji Wspólnoty Świętego Idziego w Mozambiku³², wkład prezydenta Jimmy Cartera w mediację zakończoną podpisaniem porozumienia pokojowego w Camp David w 1978 r. Większość obserwatorów uczestniczących w rozmowach poprzedzających historyczne uzgodnienia podkreśla, że Egipt i Izrael nie byłyby w stanie się porozumieć, gdyby nie wyczucie prezydenta Cartera i umiejętność odwołania się do przekonań religijnych Prezydenta Egiptu Anwara Sadata i premiera Izraela Menachema Begina³³. Jimmy Carter nawiązał do tych wydarzeń we wstępie do wydanej w 1994 r. książki Religion, the Missing Dimension ofState-craft, która stała się swoistą „biblią” faith-based diplomacy. Wspomina on, że negocjacje w Camp David były w dużym stopniu uwarunkowane przez przekonania religijne każdego z uczestników. Dyskusje w Camp David rozpoczynały się od

²⁷    John Paul Lederach jest znanym badaczem w zakresie pokojowego rozwiązywania konfliktów i praktykiem faith-based diplomacy. Jest autorem m.in. Building Peace: Sustainable Reconciliation in Dmded Societies, Washington DC 1997.

²⁸    J. Haynes, Conflict, Conflict Resolution and Peace-Building: The Role oj Religion in Mozambiąue, Nigeria and Cambodia, „Commonwealth and Comparative Politics”, luty 2009, t. 47, nr 1, s. 60.

²⁹    A. Gianelli, A. Tornielli, Papieże a wojna. Od pierwszego światowego konfliktu do ataku na Irak, Kraków 2006, s. 143-166.

³⁰    Ibidem, s. 226-234.

³¹    Desmond Tutu jest laureatem Pokojowej Nagrody Nobla (1984).

³²    Mediacja Wspólnoty Świętego Idziego, która doprowadziła do zakończenia wieloletniej wojny domowej w Mozambiku, jest prawdopodobnie najbardziej znanym przykładem faith-based diplomacy. Szczegółowy opis zarówno samej Wspólnoty, jak i jej działalności w Mozambiku można znaleźć w: S. Appleby, op.cit., s. 155-164. Wspólnota funkcjonująca przede wszystkim w oparciu o „etos przyjaźni” posiada rozbudowane kontakty na najwyższych szczeblach władzy w wielu krajach, gdzie cieszy się dużym uznaniem i szacunkiem. Z racji swojej pozycji na arenie międzynarodowej jest określana jako „małe ONZ nad Tybrem”. Założyciel Wspólnoty Świętego Idziego prof. Andrea Riccardi został zaproszony w listopadzie 2011 r. przez premiera rządu włoskiego prof. Mario Montiego do objęcia stanowiska ministra współpracy międzynarodowej i integracji. Zob. http://www.wprost.pl/ar/270137/ Wloski-rzad-bez-politykow-zaprzysiezony/ odczyt z dn. 08.01.2012.

³³    M. Albright, op.cit., s. 8-9.