4053063760

skutkom przekształceń otaczającego środowiska'². Przez analogię w podobny sposób w odniesieniu do ekosystemu określimy bezpieczeństwo ekologiczne jako: Stan ekosystemu, w którym ryzyko zakłóceń jego składowych jest niewielkie (zerowe jest zapewne nieosiągalne) ^l3.

Definiując omawiane pojęcie, które oznacza zarazem praktyczną działalność człowieka, widoczne są dwa nurty wynikające z różnych sposobów podejścia do zagadnienia. Pierwszy - negatywny - odwołuje się do źródeł zagrożeń i sposobów ich unikania, preferując filozofię neokatastrofizmu przejawiającą się w postawie „co ma być to będzie” i upatrującą źródeł zagrożeń przede wszystkim w środowisku naturalnym i w działalności różnych podmiotów gospodarczych. Stąd definicja przyjmuje brzmienie: Bezpieczeństwo ekologiczne to likwidacja lub zmniejszenie do minimum zagrożeń zdrowia i życia człowieka, których źródłem jest środowisko naturalne¹⁴ Takie podejście sprawia jednak, że przeciwdziałanie skutkom rozpoczyna się dopiero po zaistnieniu samego zjawiska zagrożenia, a konkretnie szkód, jakie się ujawniły. Bez wątpienia owe stanowisko spowodowało, iż przez długie lata bezpieczeństwo ekologiczne traktowane było jedynie jako prawne dążenie państw do ochrony swego środowiska naturalnego i zdrowia ludzi przed antyekologicznymi działaniami innych państw'⁵, bez uwzględniania możliwości przeciwdziałania temu.

Dopiero katastrofy przemysłowe, które miały miejsce w przeszłości (Seveso -1976 r., Bhopal - 1984 r. i Czarnobyl - 1986 r.), pokazały, że istnieje potrzeba innego spojrzenia na zagadnienie bezpieczeństwa ekologicznego (środowiskowego). Pojawił się drugi nurt -kreacyjny - w którym traktuje się je jako podejmowanie działań na forum międzynarodowym i wewnętrznym mających na celu kształtowanie pożądanego stanu środowiska przyrodniczego w celu zachowania warunków braku zagrożeń. Stąd zasadna jest definicja, że bezpieczeństwo ekologiczne, to składowa pełnego ... bezpieczeństwa międzynarodowego, ... jaka poprzez interakcje z innymi składnikami polityki bezpieczeństwa ... promuje ład międzynarodowy bardziej zgodny z potrzebami ludzi¹⁶.

W takim odniesieniu uniwersalną wykładnią, wydaje się definicja bezpieczeństwa ekologicznego traktująca je jako trwały i ciągły proces zmierzający do osiągnięcia pożądanego stanu ekologicznego, zabezpieczający spokojną i zdrową egzystencję wszystkich

¹²    S. Śladkowski, Bezpieczeństwo ekologiczne..., op. cit., s. 11-12.

¹³    L. Zacher, Bezpieczeństwo ekologiczne wymiary polityczne, międzynarodowe i globalne, [w:] Międzynarodowe bezpieczeństwo ekologiczne. Lublin 1991, s. 98.

¹⁴    W. Michajłow, Problemy bezpieczeństwa ekologicznego świata i Polski w: Międzynarodowe czynniki bezpieczeństwa Polski, red. A. D. Rotfeld, Warszawa 1986, s. 182.

¹⁵    Probliema okrużajuszczijej sriedy w mirowoj ekonomikie i mieżdunarodnych o/noszenijach, Moskwa 1976, s. 81-82.

¹⁶    Tamże, s. 118.

12