4053063764

charakterze konserwatorskim. Mimo to trzeba było czekać do drugiej połowy XX w., aby -wraz z narastaniem kryzysu ekologicznego - pojawiły się szersze koncepcje działań ochronnych, podbudowane rozważaniami filozoficznymi i etycznymi.

Obowiązek ochrony środowiska zmusza też do poszukiwania nowych kierunków i dróg rozwoju ludzkości - z poszanowaniem środowiska, a nie z bezwzględnym, ślepym wykorzystywaniem. Pojawia się tu koncepcja ekorozwoju, sformułowana po raz pierwszy w 1975 r. w dokumentach Programu Środowiskowego Organizacji Narodów Zjednoczonych (UNEP). Pojęcie to oznacza taki przebieg rozwoju gospodarczego, który by nie naruszał w sposób istotny i nieodwracalny środowiska życia człowieka, nie prowadził do degradacji biosfery, godziłby prawa przyrody i ekonomii. Miarą rozwoju nie może być wyłącznie wzrost dochodu narodowego przypadającego na mieszkańca, musi być też brana pod uwagę jakość rozwoju i realizowane w jego toku zadania społeczne. Współcześnie idea ta rozwinęła się w koncepcję rozwoju zrównoważonego.

4.1. Polityka Unii Europejskiej w zakresie ochrony środowiska i bezpieczeństwa ekologicznego

Pojęcie prawa środowiska Unii Europejskiej jest częścią porządku prawnego UE, która bezpośrednio lub pośrednio reguluje obrót prawny UE związany ze środowiskiem.

Źródłem materialnym prawa środowiska UE jest wola państw członkowskich, które przyznały Unii Europejskiej i instytucjom działającym w jej ramach instytucjonalnych kompetencje do tworzenia prawa. W znaczeniu formalnym, źródłem prawa środowiska Unii Europejskiej są rozmaite rodzaje aktów dotyczących środowiska, regulujące funkcjonowanie przestrzeni prawnej UE w tej dziedzinie. Mogą to więc być zarówno akty prawne o charakterze wiążącym, jak i niewiążącym. Źródłami formalnymi prawa środowiska UE sensu stricto są tylko te akty prawa UE, które mają charakter prawnie wiążący.

Do kategorii aktów pierwotnego prawa środowiska zaliczyć należy traktaty założycielskie Wspólnot i Unii Europejskiej, ich kolejne modyfikacje i traktaty akcesyjne. Ponadto do kategorii tej zaliczamy ogólne zasady prawa i prawo zwyczajowe. Generalnie, źródłem prawa środowiska UE są regulacje przyjmowane na podstawie Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej.

Instytucje UE nieczęsto posługują się rozporządzeniem, jako instrumentem dla tworzenia norm prawa środowiska. Rozporządzenia wchodzą do porządku prawnego państw członkowskich bez konieczności ich transpozycji, obowiązują w całości oraz charakteryzują się bezpośrednią skutecznością.

16