544 RECENZJE I PRZEGLĄDY PIŚMIENNICTWA
Mariana Walczaka Rola polskich bibliotek publicznych w społecznościach lokalnych na miarę oczekiwań społecznych w początkach XXI w.), artykuły o zagadnieniach organizacyjnych i prawnych (m.in. artykuł Samanty Kowalskiej Finansowanie instytucji kultury na przykładzie bibliotek — wybrane regulacje prawa polskiego i Unii Europejskiej), teksty pokazujące działalność konkretnych bibliotek w swoich środowiskach (m.in. tekst Ewy Andrysiak Bibliografia regionalna i lokalna w działaniach książnicy Pedagogicznej im. A. Parczewskiego w Kaliszu).
Zbiór szkiców na temat czytelnictwa literatury popularnej zawiera publikacja Bestsellery, literatura popularna, odbiorcy (Dymmel, red. 2009). Autorami są absolwenci kierunku Informacja naukowa i bibliotekoznawstwo UMCS w Lublinie, uczestnicy seminarium magisterskiego poświęconego problematyce czytelniczej. Część z nich kontynuuje swoje zainteresowania naukowe. W książce prezentują wyniki badań odbioru twórczości autorów, wybranych z list bestsellerów z końca lat dziewięćdziesiątych XX i pierwszych lat XXI w. Wśród kilku interesujących zjawisk z zakresu czytelnictwa i kultury masowej, pokazanych w publikacji, znajduje się też analiza „produktu totalnego”. W artykule W.I. T.C.H. (mania) jako przykład globalnego produktu medialnego dla dzieci Anita Has-Tokarz - na przykładzie produktu o nazwie W.I.T.CH., na który składa się m.in. polski dwutygodnik Czarodziejki W.I. T. C.H. - opisuje zjawisko „produktu totalnego” charakterystycznego dla współczesnej kultury konsump-cyjnej, obejmującej także dzieci.
Problematykę kultury konsumpcyjnej podejmuje także Małgorzata Lisow-ska-Magdziarz w obszernej rozprawie Media powszechne. Środki komunikowania masowego i szerokie paradygmaty medialne w życiu codziennym Polaków u progu XXI w. (Lisowska-Magdziarz, 2009). Obiektem zainteresowania autorki jest polski dorosły użytkownik mediów z klasy średniej. Przedstawiono kontekst kulturalny i społeczny, na tle którego odbywa się zmiana relacji Polaków z mediami i kulturą popularną oraz analizę funkcjonowania i roli mediów w ich życiu codziennym. Analizę oparto przede wszystkim na badaniach empirycznych przeprowadzonych w niewielkiej zbiorowości (mieszkańcy jednej ulicy) i obejmujących przedstawicieli klasy średniej
W publikacji E-książka. E-book. Szerokopasmowa kultura (Gołębiewski, 2009) Łukasz Gołębiewski kontynuuje swoje rozważania przedstawione we wcześniejszej książce Śmierć książki. No futurę book. W eseistycznej formie autor analizuje problemy funkcjonowania kultury cyfrowej na rynku, ze szczególnym uwzględnieniem rynku książki. Podstawą do zawartych w publikacji rozważań jest czytnik, urządzenie umożliwiające odbiorcy mobilny dostęp do internetowych zasobów kultury. „Szerokopasmowa kultura będzie płynąć nie w formie pojedynczych sprzedawanych w Internecie plików, lecz bezpośrednio do mobilnych czytników wykorzystujących technologie e-papieru” (s. 9). Rozdział pierwszy traktuje o konieczności ograniczenia funkcjonowania sieci peer-to-peer, dla której alternatywą byłyby opłaty abonamentowe i szerokopasmowa kultura. W kolejnych rozdziałach autor opisuje m.in.: zagadnienia e-książki, czytnika za złotówkę, praw autorskich i wynagrodzeń twórców w nowych warunkach technologicznych, wirtualnych rekomendacji w miejsce bibliotekarzy i księgarzy.
Zmiany w otoczeniu bibliotek i bibliografii, związane przede wszystkim z masową cyfryzacją informacji i dokumentów, stwarzają potrzebę refleksji nad bibliografią rozumianą jako dyscyplina naukowa, jak i praktyka działania, której rezultatem są informacje o charakterze bibliograficznym. To zadanie podjął Instytut Informacji Naukowej i Studiów Bibliologicznych UW, organizując w styczniu 2008 r. konferencję i przedstawiając publikację Bibliografia. Teoria, praktyka, dydaktyka, zawierającą 22 artykuły historyków, teoretyków oraz praktyków bibliografii, bibliologów i bibliotekoznawców (Woźniak-Kasperek i Ochmański, red. 2009). W otwierającym tom artykule Marty Skalskiej-Zlat Bibliografia w perspektywie naukoznawstwa omówiono piśmiennictwo światowe z zakresu