4631369775

OZNACZANIE AZOTANÓW(HI), (V) I TLENKÓW AZOTU 1195

Wnikliwe i szeroko zakrojone badania, dotyczące obniżenia poziomu oznaczanych stężeń azotanów(IIl) i (V) metodą Griessa-Ilosvaya, przeprowadzili Horita i wsp. [82-85]. Otrzymali oni nowe związki azowe stosując układy, w których rolę odczynnika diazującego spełniały kwas sulfanilowy (SA) oraz jego pochodne: sul-fanilamid (SAM), sulfametizol (SM), sulfadymidyna (SD), sulfapirydyna (SP) lub sulfatiazol (ST), natomiast reagentami sprzęgającymi były l-naftylo-4-sulfonian sodu (NS), 1 -naftol (NL), fenol (FL) lub kwas 4-amino-1 -naftalenosulfonowy (ANS) (Rysunek 10). Zaletą metody był krótki czas syntezy barwnika, obejmujący 5 minut diazowania i 10 minut sprzęgania w temperaturze pokojowej. Uzyskane związki azowe nanoszono na kolumnę wypełnioną sorbentem naftalenowym lub bifenylem pokrytym parą jonową, odpowiednio jodkiem tetradecylodimetylobenzyloamonio-wym ([TDBA⁺][T]) lub bromianem(V) trioktylometyloamoniowym ([TOMA⁺] [Br0₃“]). Sorpcja barwnika azowego polegała na wymianie anionu pary jonowej przez cząsteczkę związku, posiadającą grupę funkcyjną o ładunku ujemnym (grupa sulfonowa). Po zakończeniu procesu sorpcji wypełnienie kolumny osuszano, a następnie rozpuszczano w małej objętości dimetyloformamidu (DMF). Związki azowe w roztworze naftalen-DMF posiadały wyższe współczynniki absorpcji niż w fazie wodnej.

Tabela 1. Parametry charakteryzujące metodą wzbogacania barwnika azowego na sorbencie naftalenowym lub bifenylowym [82-85]

Układ badany	e [1 mol"^1cm"^1]	Sorbent	Wzboga cenie	Granica wykrywalności		Zakres liniowość*
				N02' [MS I"’]	KgSi Mmmm	NOT In r^l]	NCV fug r^l]
SA-NS	9,75-10^4	Naftalcn- [TDBA^+][r]	10-krotnc	5.1	53	6,4-132	6,8-133
SA-NL	1,70-10^4	Naftalcn- [TDBA^+][1“]	6-krotne 8-krotne	26,2 14,0	26,7	32,7-868 20,0-870	33,5-868
SA-FL	3,85-10^4	B i fenyl-[TOMALI BrOj"]	42-krotne	6,4	6.2	9,7-332	9,9-332
SA-ANS	1.66-10^4	Naftalen- [TDBA^JfF]	6-krotne	16,0	—	20,0-800	—
SP-NS	—	Naftalen- [TDBA^4J|T]	5-krotne	5.2	5,3	6,6-158	6,6-159
ST-NS	—	Naftalcn- fTDBAlfl*]	6-krotne	3,3	3,3	6,6-131	6,6-133
SAM-NS	I.01-I0^5	Naftalcn- [TDBA^irj	8-krotne	4.6	4,9	6,6-131	6,6-133
SM-NS	1,04-10^5	Naftalcn- [TDBA^4]in	8-krotnc	3.9	3,9	6,6-131	6,6-133
SD-NS	1,03-10^5	Naftalcn-[TDBA^+][I ]	12-krotne	3,3	33	6,6-131	6,6-133

Objaśnienia symboli:

SA - kwas sulfanilowy; SAM - sulfanilamid; SM - sulfametizol; SD - sulfamidyna; SP - sulfapirydyna; ST - sulfatiazol; NS - 1 -naftylo-4-sulfonian sodu; NL - 1-naftol; FL - fenol; ANS - kwas 4-amino-1-naftalenosulfonowy; |TDBA*JII'J - jodek tetradecylodimetylobcnzyloaiTioniowy; |TOMA^T||BrO,| - bromian trioktylometyloamoniowy