OZNACZANIE AZOTANÓW(III), (V) I TLENKÓW AZOTU 1199
Na podstawie wartości granic wykrywalności i zakresów liniowości zamieszczonych w powyższej tabeli zauważyć można, iż zastosowanie FIA wiążące się z koniecznością wypracowania kompromisu pomiędzy optymalnymi warunkami syntezy barwnika, wyborem odpow cdniej cieczy nośnej i innymi czynnikami wpływającymi na oznaczenie, nie zawsze miało korzystny wpływ na poziom wykrywanych stężeń. Do poprawy parametrów analitycznych spektrofotometiycznej metody FIA nie przyczyniło się również zastąpienie układu SAM-NEDA przez 4-nitroanilinę i acetyloaceton (zakres 0,05-1,4 jag ml-1 NO') [105]. Jedną z modyfikacji, która połączyła zalety FIA z możliwością oznaczenia niskich stężeń azotanów, była metoda Ahmeda i wsp. [106]. Zaproponowali oni metodę równoległej analizy jonów NO; i NO; w układzie 3-nitroanilina (3-NAN)-NEDA. Azotany(V) redukowano w układzie dwóch kolumn, zawierających odpowiednio granulowaną, metaliczną miedź oraz miedziowany kadm. Zabieg ten poprawił dokładność metody i wydłużył czas pracy reduktora kadmowego. O konkurencyjności metody w stosunku do poprzednich metod FIA świadczyły: zakres liniowości metody od 0,01 do 2,2 jtg ml-1 NO* i od 0,1 do 3,5 jtg ml'1 NO;, oraz granice wykrywalności 1,0 jig l"1 NO; i 10 jig 1~' NO;. Przy liczbie oznaczanych próbek 30 h'1, względna precyzja pomiarów wynosiła 0,1-2%. Metodę zastosowano w analizie próbek środowiskowych (wody, gleby) oraz niektórych produktów spożywczych (mięso, mąka, sery, piwo).
Udoskonaloną wersją techniki FIA była sekwencyjna analiza wstrzykowa (SIA), wprowadzona do analizy azotanów(lll) i (V) między innymi przez grupę Cerdy i wsp. [107, 108], Zaprojektowali i przetestowali oni nową strategię postępowania, polegającą na wprowadzaniu na przemian próbki i reagenta chromogennego do układu przepływowego. Pozwoliło to na szybsze przemieszanie się utworzonych stref próbki i reagenta na skutek dyfuzji oraz powstawanie barwnika azowego jednocześnie w całej zajmowanej przez nic objętości. Azotany(V), podobnie jak azotany(III), oznaczano w układzie SAM-NEDA, po wcześniejszym etapie redukcji z użyciem siarczanu(VI) hydrazyny [107] lub miedziowanego kadmu [108]. Granice wykrywalności, jakie uzyskano stosując ostatnią z powyższych metod wynosiły 0,005 jig ml-1 N02 oraz 0,028 jtg ml-1 NO;, przy zakresie liniowości odpowiednio 0,02-1,84 i 0,12-6,20 jtg ml'1 [108]. Modyfikacja ta z powodzeniem została zastosowana w analizie wody wodociągowej, mineralnej i morskiej, jednakże okazała się nieskuteczna w analizie ścieków. Przyczyną była dezaktywacja kolumny redukcyjnej w obecności substancji zatruwających, występujących w matrycy próbki. Inny wariant techniki SIA z przepływem wymuszonym za pomocą pompy elektroosmo-tyczncj opisali Zhao i inni [109]. Przy zastosowaniu tego samego układu związków SAM-NEDA uzyskali zakres liniowości 10-800 jtg l'1 N-NO; (33-2627 jtg l'1 NO;) z poziomem wykrywalnych stężeń 1 jtg l'1 N-NO; (3,3 jtg l~‘ NO;). System SIA pozwolił na przeprowadzenie 33 analiz w ciągu godziny. Metoda sprawdziła się w oznaczeniu azotanów(III) w wodzie wodociągowej. Jej zaletą była redukcja ilości zużywanych odczynników i próbki, wadą natomiast długi czas trwania przy analizach rutynowych wielu próbek.