DONORY TLENKU AZOTU. CZĘŚĆ! 1057
tycznie z łatwą do przewidzenia przenikalnością komórkową. W wyniku fotolizy diazeniodiole wydzielają tlenek azotu. Ilość uwolnionego NO pozostaje w ścisłym związku z energią i czasem trwania naświetlania (kwantowa wydajność ~2-3%). Ugrupowanie oksymowe może absorbować NO ze środowiska organicznego i oddawać go ilościowo w fizjologicznych warunkach pH i temperatury [108]. Na różnych modelach strukturalnych badany jest mechanizm fotolitycznego uwalniania NO z tych związków. Eksperymentalnie potwierdzono, że podstawowym produktem fotochemicznego rozpadu diazeniodioli są nitrozoaminy [109]. Fotoreaktyw-ność diazeniodioli znacznie zwiększa ich potencjał farmakologiczny. Dlatego poszukiwania nowych donorów NO w tej grupie związków są szczególnie szerokie i aktualne. Diazeniodiole, których aktywność oparta jest na dostarczaniu egzogennego tlenku azotu wykazują działanie hipotensyjne i obniżają ciśnienie krwi w płucach [110-112] hamują agregację i adhezję płytek krwi do .ścian naczyń oraz działają trombolitycznic [113, 114].
Niektóre diazeniodiole wykazują działanie przeciwnowotworowe i ten kierunek badań jest obecnie intensywnie rozwijany [115, 116].
Pochodne diazenodioli są wielokierunkowo badane w celu uzyskania nowych, aktywnych farmakologicznie związków, donorów tlenku azotu [117-121],
Mechanizmy chemiczne i biochemiczne uwalniania tlenku azotu z pozostałych grup donorów NO wymienionych we wstępie, podane zostaną w drugiej części pracy.
PIŚMIENNICTWO CYTOWANE
[I ] M. Feelisch. J.S. Stamlcr, Mcthnds in nitru: oxiJe researah, John Wilcy & Sons Ltd, Chichester, England, 1996.
[2] R.F. Furchgott, J.V. Zawadzki, Naturę, 1980, 288,373.
[3] S. Moncada, R.M.J. Palmcr, F. A. Higgs, Pharmacol. Rcv., 1991,43, 109.
[4] F. Bccquct, Y. Courtois, O. Gourcau, Surv. Ophthalmol., 1997,42, 71.
[5] D.S. Brcdt. J. Biol. Chcm., 1992, 267, 10976.
[6] C.J. I-owenstein, Ann. Inter. Mcd., 1994,120,227.
[7] J. Loscalzo, G. Wclch, Próg. Cardiovasc. Dis., 1995,38, 87.
[8] A. Zembowicz, Folia Mcd. Cracov., 1992, 33, 103.
[9] J.S. Stander, I). Singel 1), J. Loscalzo, Science, 1992,258, 1898.
[10] M.A. Marlctta, J. Biol. Chcm., 1993,268, 12231.
[11 ] R.C. Blantz, Blood Purif., 1994,12, 30.
[12] R. Busse, 1. Mulsch, 42 Colloquium Mosbach 1991, Molecular Aspects of Inflammation. 1991, 189.
[13] S. Archer, FASF.B J., 1993, 7, 349.
[14] P. Vallance, J. Collicr, Brit. Mai. J., 1994,309,45.
[15] A.H. Henderson, MJ. Lewis, A.M. Shah, J.A. Smith, Cardiovasc. Rcs., 1992,26,305.
[16] P. Vallancc, S. Moncada, New Horizons, 1993,1,77.
[17] T.J. O Dell, R.D. Hawkins, U.R. Kandcl, O. Arancio, Proc.Natl. Acad. Sci USA, 1991,88,11285. [181 Ci. Bagetta, M.lannonc, C. Dcl Duca, G. Nistico, Br. J. Pharmacol., 1993, 108, 858.