5169916132

46 Małgorzata Wrzeciono

nych i ścisłych. Kilka oficyn księgarskich specjalizowało się w propagowaniu literatury geograficznej, do nich należały księgarnie J. Zawadzkiego i J. Węckiego oraz J. Cy-pcera i H. Kallenbacha. Sporą część publikacji stanowiły tzw. pamiętniki lub dzienniki z podróży, np. E. Felińskiej Wspomnienia z podróży po SybeńL W księgarniach S. Orgelbranda, J. Zawadzkiego, Ojców Pijarów, J. Czecha i J. Cypcera sprzedawano Jana Śniadeckiego Jeografię, czyli matematyczne i fizyczne opisanie Ziemi, przez cały XIX w. uznawane za podręcznik geografii. Na jej podstawie Feliks Drzewiński opracował Jeografią fizyczną dla szkół średnich.

Niemałą poczytnością cieszyła się rozprawa Joachima Lelewela Geografia. Opisanie krajów polskich (Poznań 1858), obejmująca zagadnienia historii i geografii. Podobny charakter miała Starożytna Polska pod wzglądem historycznym i statystycznym historyka Michała Balińskiego i geografa Tymoteusza Lipińskiego. Elementy historyczne odnaleźć można także w wydanej w 1804 r. we Wrocławiu pracy Józefa Wybickiego Początki geografii politycznej, w której autor starał się przedstawić zmiany polityczno-geograficzne środowiska człowieka. Równie często informowano o publikacji Walentego Szacfajera/eogra/wpowszechna (Wilno 1821) i Chrystjana B. Steina Jeografia powszechna. Poprzez katalogi, księgarze T. Glucksberg, J. Czech i S. Orgelbrand powiadamiali czytelników o dostępnych wydawnictwach z geodezji i geologii, w tym o publikacjach Antoniego Smhina Jeodezya wyższa iMiernictwo i równoważenie. Były to, zbiory wykładów prowadzonych w Szkole Wileńskiej w 1848 r., które stały się interesującymi podręcznikami. Księgarnie H. Natansona, J. Klukowskiego, A. Nowo-leckiego, T. Glucksberga i S. Orgelbranda miały na składzie pracę Hilarego Łabędz-kiego Górnictwo w Polsce, opis kopalnictwa i hutnictwa polskiego pod wzglądem technicżnym i historyczno-statystycznym oraz rozprawę Stanisława Staszica O ziemio-rództwie Karpatów, którą rozpowszechniali wszyscy księgarze warszawscy i krakowscy. Na uwagę zasługują również słowniki geograficzne, do nich należały Dykcyonarz nowy jeografii wydany we Wrocławiu w 1823 r. i dzieło na wskroś nowoczesne Słownik geografii powszechnej Romana Lisickiego i Wojciecha Szymanowskiego. Piśmiennictwo geograficzne i geologiczne, to w głównej mierze podręczniki i opublikowane wykłady, których zadaniem było szerzenie wiedzy o ziemii.

Początek XIX w. to intensywny rozwój nauk rolniczych. Efekty prac naukowców i uczonych praktyków znalazły swoje odbicie na rynku wydawniczym i księgarskim. Proces ciągłego doskonalenia i upowszechniania wiedzy rolniczej sprawił, że książka rolnicza, w większości popularnonaukowa, znalazła się na kartach niemalże wszystkich katalogów księgarskich. Piśmiennictwo rolnicze, obejmujące wiedzę na temat uprawy ziemi, leśnictwa i weterynarii stanowiło około 11% całej literatury naukowej, rejestrowanej w katalogach księgarskich.

Autorem, którego książki pojawiały się najczęściej na łamach katalogów był profesor Szkoły Wileńskiej Michał Oczapowski Jego pierwsze dzieła naukowe Zasady chemii rolniczej i Zasady agronomii, czyli nauka o gruntach, oferowały czytelnikom księgarnie S. Merzbacha, J. Cypcera, J. Zawadzkiego i S. Orgelbranda. Prace te, były pierwszymi na polskim rynku publikaqami omawiającymi sprawy chemii rolniczej i gleboznawstwa. Na uwagę zasługują także inne rozprawy tegoż autora - Uprawa roślin okopowych oraz Zasady hodowli bydląt domowych. Jednakże, do najbardziej