5169916134

48 Małgorzata Wrzeciono

z 1837 r., S. Merzbacha z 1833 r. oraz M. Orgelbranda z 1862 r. Pozostałe księgarnie oferowały jedynie kilka lub kilkanaście tytułów. Wśród najczęściej notowanych wyróżnia się Ludwika Bierkowskiego Wstęp do anatomii ciała ludzkiego wydany w Krakowie w 1858 r. Ta nowoczesna, jak na owe czasy praca przybliżała czytelnikom zagadnienia anatomii i chirurgii. Podobny charakter miała publikacja Józefa Mianowskiego -Ozłamaniach kości. Autorem popularnego w I połowie XIX w. podręcznika Chirurgia był Józef Czekierski. To oraz wymienione wyżej wydawnictwa anonsowały księgarnie J. Cypcera, J. Czecha, D.E. Friedleina, H. Natansona, H. Kallenbacha, M. i. S. Orgelbrandów.

W drugiej połowie ubiegłego wieku Kraków stał się centrum rozwoju nauk medycznych. W Krakowskiej Szkole Głównej na Wydziale Medycyny badania prowadził wybitny i uzdolniony lekarz Józef Majer. O pierwszych rozprawach tegoż autora, do których historia nauki zalicza Fizyologię zmysłów i Fizyologię układu nerwowego, donosiły katalogi księgarń M. Orgelbranda, D.E. Freidleina, A. Nowoleckiego i J. Czecha. Do interesujących książek należała także Anatomia patologiczna Nikodema Bętkowskiego, zaliczana do pierwszych polskich podręczników medycznych. Księgarnie posiadały szeroki wybór publikacji z ginekologii, położnictwa oraz pediatri, wśród których na uwagę zasługują m.in. Wykład akuszerii Ludwika Naugebauera, Józefa Mianowskiego Nauka sztuki położniczej oraz J.K. Pietrzykowskiego Położnictwo domowe i Jakuba Szymkiewicza Nauka o chorobach dzieci (ukazała się w Wilnie w 1810 r.). Popularnością czytelników cieszyło się dzieło Jędrzeja Śniadeckiego O fizycznym wychowaniu dzieci oraz Mateusza Studenckiego O wychowaniu dzieci pod względem lekarskim, czyli Sposób unikania chorób dzieci, rozpoznawania ich i leczenia środkami domowemi [...] wydane w Warszawie w 1850 r., obejmujące zagadnienia pedagogiki i medycyny. Wśród wydawnictw medycznych nie zabrakło tłumaczeń. Należały do nich Zasady fizjologii ludzkiej profesora fizjologii Uniwersytetu w Wiedniu Georga Prohaski (Wilno 1810 r.) i Wykład systematyczny choroby wenerycznej we wszelkich jej kierunkach i postaciach Jana Wendta, profesora Uniwersytetu Wrocławskiego. Niemały wpływ na rozwój świadomości medycznej miały publikacje dotyczące higieny. Czytelnicy często i chętnie nabywali drukowane cykle wykładów profesora Paryskiej Szkoły Lekarskiej Luisa Fleury, zatytułowane Wykład higieny w szkole lekarskiej w Paryżu, rozpowszechniali je księgarze warszawscy. Na podstawie tej pracy Teodor T. Tripplin napisał podręcznik Hygiena polska, czyli sztuka zachowania zdrowia, przedłużenia życia i uchronienia od chorób, wydany w Warszawie w 1856 r.

Książka techniczna stanowiła niewielki procent wszystkich wydawnictw naukowych. Zaznaczyć przy tym należy, iż były to publikacje niemalże wyłącznie o charakterze popularnonaukowym. Tak maki ilość opracowań z tej dziedziny nie dowodzi opóźnienia w rozwoju nauk technicznych, a jedynie potwierdza fakt, iż jeszcze w początkach ubiegłego wieku zagadnienia techniki łączono ze sztuką. Księgarze szeroko informowali o posiadanych wydawnictwach z zakresu architektury i budownictwa, wśród których na uwagę zasługuje Wacława Sierakowskiego Architektura obejmująca wszelki gatunek murowania (edycje z lar 1797 i 1812). Już w początkach lat trzydziestych, księgarnie zachęcały swoim klientów, szczególnie studentów i uczniów do kupowania podręczników dotyczących budowy maszyn. Do takich należały Franciszka