5192605255

96

szczególnie w fazie wspomnianego już "manewru”. W okresach późniejszych poczęło jednak dominować dążenie do odsunięcia uzewnętrznienia sie otwartego niezadowolenia społecznego, częściowo uzasadnione w początku lat osiemdziesiątych zasada ochrony poziomu spożycia najuboższych warstw społecznych. Strategia ta oznacza jednak bardzo znaczne zaweżenie możliwości zwiększenia dynamiki gospodarczej, a zwłaszcza zakresu zmian strukturalnych w gospodarce, wymagających znacznych nakładów inwestycyjnych. Warto wskazać, że podobna strategie przyjęto także .na Węgrzech w początku lat osiemdziesiątych, w sytuacji osłabienia tempa rozwoju. Władze węgierskie decyzje te oceniają obecnie negatywnie (por. P. Medgyess. 1988).

3. Przebieg procesu przesuwania środków z akumulacji do spożycia, jako rezultatu presji społecznej, prezentują relacje dynamiki obydwu tych kategorii w latach 1975-1987 oraz relacje spożycia i dochodów realnych. Spożycie rosło w wymiarze bezwzględnym aż do roku 1980, a więc przez okres czterech lat obniżania sie poziomu akumulacji i dwóch lat obniżania sie poziomu dochodu narodowego. Do roku 1980 dochód realny na mieszkańca przedstawiał dynamikę zbliżona do wielkości spożycia na mieszkańca - zasadnicza rozbieżność wystąpiła jednak w roku 1981, kiedy to dochód zwiększył sie o 3.6%, spożycie zaś spadło o 5.7%. Ogołocenie rynku w tym właśnie roku jest wynikiem tej ostatniej rozbieżności, częściowo zniwelowanej przez rewolucje cenowa wprowadzona w lutym roku 1982, choć skutki tej operacji okazały sie krótkotrwałe (co nie skłoniło kierownictwa gospodarczego do zaniechania jej powtórzenia w roku 1988, z podobnym zresztą -jak należało przewidywać - rezultatem).

4. Trudności gospodarcze, począwszy od roku 1982. zostały pogłębione sytuacja na rynku pracy. Obawa przed ujemnymi skutkami reformy gospodarczej, nie uzasadniona w obliczu braku rzeczywistej reformy. skłoniła władze centralne do podjęcia znanych decyzji zmierzających do łagodzenia ewentualnych nadmiarów siły roboczej, czyli do wprowadzenia wcześniejszych emerytur i urlopów wychowawczych. Nastąpił