5224571888

14 BOLESŁAW WOSZCZYŃSKI

opublikował rozważania dyskusyjne, dotyczące dziedziczenia registratur oraz metod ich porządkowania (s. 135-139). Stanowią one cenny wkład do polskiej metodyki archiwalnej¹. Autor wypowiedział się przeciwko rozbijaniu na zespoły proste registratur uformowanych drogą sukcesji. Również duże zainteresowanie wzbudziło opracowanie: Początki współczesnej państwowej biurowości polskiej (t. 5, s. 45-58). Do tej problematyki powrócił w innym artykule, zatytułowanym Registratura Okręgu Naukowego Warszawskiego (t. 13, s. 11-29 i t. 14, s. 11-22). W t. 15, który ukazał się w 1937 r., T. Manteuffel zamieścił artykuł na temat brakowania akt (s. 49-57). Zawarte tam propozycje w odniesieniu do oceny archiwaliów znalazły również szersze ujęcie w specjalnej serii wydawniczej Wydziału Archiwów Państwowych, przeznaczonej dla uczestników kursów archiwalnych².

Swoimi doświadczeniami na łamach „Archeionu” podzielił się Bronisław Pawłowski, w artykule zatytułowanym: Nieco o brakowaniu akt (t. 3, s. 23-29). Dyrektor Archiwum Wojskowego (w latach 1918-1933), a także członek Rady Archiwalnej, zwrócił uwagę na organizację czynności związanych z brakowaniem. Podstawą przy prowadzeniu brakowania powinien być wykaz akt. Sprawy ich oceny należały do ważnych czynności w zakresie metodyki archiwalnej w okresie, kiedy aktualny stał się problem obrony przed nie kontrolowanym napływem produkcji kancelaryjnej.

Autorem kilku pozycji o różnej problematyce archiwalnej był Adam Moraczewski, historyk i archiwista. Od października 1928 r., zachęcony przez T. Manteuffla, związał się z Archiwum Oświecenia Publicznego. Należał do grupy wybitnych archiwistów polskich młodego pokolenia. Bezpośrednio opracowywał zespoły aktowe, był doradcą Wydziału Archiwów Państwowych w sprawach dotyczących organizacji składnic akt i porządkowania registratur. Doświadczenia własne przekazywał innym. To właśnie on, jako pierwszy, podjął na łamach „Archeionu” temat przekazywania akt administracji rządowej do archiwów państwowych (t. 15, s. 35-48). Postępowania z tym związane oparte zostały na ówcześnie obowiązujących przepisach dotyczących funkcjonowania kancelarii urzędu³.

Obok problematyki metodyczno-archiwalnej upowszechnił na łamach „Archeionu”: przekazy źródłowe dotyczące Powstania Listopadowego przechowywane w Archiwum Miejskim w Warszawie (t. 6-7, s. 57-63): Papiery gen. Krukowieckiego, ich zawartość, losy i stan obecny (t. 10, s. 110-120) oraz źródła do roku 1830 w Archiwum Oświecenia Publicznego (t. 8, s. 110-120).

Z redakcją „Archeionu” współpracowali pracownicy Archiwum we Lwowie. W bibliografii pojawiało się wielokrotnie nazwisko Heleny Polaczkówny. Pisała

1

   O działalności współpracownika redakcji ,Archeionu” — w opracowaniu A. Tomczaka, Tadeusz Manteuffel jako archiwista, „Archiwista Polski”, 1996, nr 1, s. 56-65.

2

   Por. G. Kaleński, Brakowanie akt. Warszawa 1934, wyd. 2, Warszawa 1935; tegoż, Prowadzenie składnicy akt. Wskazówki praktyczne. Warszawa 1937.

3

   Szerzej problem omówił S. Stosyk, Przepisy o przechowywaniu akt w urzędach administracji publicznej (komentarz). Warszawa 1936. Rec. broszury, pióra J. Stojanowskiego, ukazała się w t. 15 ,Archeionu” 1937-1938 (s. 122-127).