5167289403

BADANIA PROCESÓW WRASTANIA MŁODEJ KADRY 89

łeczności zakładowej zaszły zmiany jakościowe, ukształtowane przez nowe środowisko. Wielu z nich oświadczało wręcz, że w Kostrzyniu widzą nową ojczyzną a w kierownictwie fabryki nowych i dobrych opiekunów. Nie wybra-żali sobie zmiany miejsca pracy i zmiany miejsca zamieszkania.

Powstaje pytanie: co wpłynęło na takie ukształtowanie stosunków społecznych, że proces w^rrastania właśnie w fabryce, zlokalizowanej na Ziemiach Zachodnich, w rejonie szczególnie zniszczonym przez działania wojenne, przyspieszał stabilizację załogi i promieniował równocześnie na mieszkańców miasta, wywoływał konieczność wyrównywania się zróżnicowanych wzorów kulturowych, obyczajowych oraz przyspieszał realizację celów ogólnospołecznych a nie interesów lokalnych i partykularnych.

Przyczyn tego stanu rzeczy jest wiele i wszystkie w jakiś sposób wpłynęły na procesy wrastania. W fabryce bowiem, niezależnie od produkcji dóbr materialnych, produktów przeznaczonych wprawdzie na eksport a częściowo tylko na rynek krajowy, zaspokajanie potrzeb konsumentów odbywało się drogą okrężną, poprzez rynek wewnętrzny. Ponadto, fabryka zaspokajała potrzeby materialne i niematerialne swoich pracowników poprzez bodźce ekonomiczne (płace, nagrody, premie, świadczenia socjalne: ubrania robocze, stołówka, hotele robotnicze, przydziały mieszkań z budownictwa zakładowego itp.) oraz poprzez bodźce poza ekonomiczne (awanse, dyplomy uznania, pochwały, odznaczenia itp.). Zaspokajanie potrzeb niematerialnych przez fabrykę odbywało się poprzez organizowanie różnego rodzaju wyjazdów do teatrów (Gorzów, Zielona Góra, Poznań) autobusem fabrycznym i samochodami, wyjazdów zawodników i kibiców sportowych na rozgrywane mecze i zawody, wyjazdów pracow⁷-ników na wycieczki i grzybobranie w ramach wczasów niedzielnych, zapraszanie zespołów artystycznych do fabrycznego klubu itp.

W fabryce kształtowała się również nowa, socjalistyczna świadomość pracowników. Tworzyły się nowe weory stosunków międzyludzkich, nowych postaw pracownika, jako świadomego i zaangażowanego obywatela. Nowe wzory kulturowe, obyczajowe, towarzystkie itp. nie tworzyły się żywiołowo lecz powstawały na drodze żmudnej i uciążliwej pracy wychowawczej i społeczno--politycznej. Widoczne są przemiany w postawach i w świadomości pracowników i mieszkańców Kostrzyna. I tak np. postawy negatywne, niechęć do istniejących stosunków społecznych, szczególnie w latach czterdziestych i częściowo w⁷ latach piędziesiątych, wyrażająca się wśród mieszkańców miasta i okolicy zdecydowanym odcięciem się od możliwości inwestowania w mieszkania, gospodarstwa domowe, warsztaty rzemieślnicze, usługowe, mniej więcej z początkiem produkcji fabryki celulozy uległa zmianie i widocznej poprawie. Zaobserwowana w tym czasie walka o mieszkanie, o wdaściwe, nowoczesne warunki socjalno-bytowe, o szybkie i korzystne urządzenie się w Kostrzyniu na-w⁷et przy pewnym wysiłku, zaangażowanie się w pracach społecznych i kulturalnych było równocześnie czułym wskaźnikiem przemian świadomości mieszkańców Kostrzyna — pracowników fabryki. To już nie ci sami repatrianci zza Bugu, to nie wrogie, zwalczające się na wzajem grupy regionalne, to mieszkańcy Kostrzyna ze swoimi zaletami i wadami, u których zaznaczył się już zaawansowany proces wrastania i prawie całkowita adaptacja (zmiana jakości).

W kształtowaniu postaw i świadomości załogi fabryki decydującą rolę odegrało kierownictwo a przede wszystkim organizacje społeczno-polityczne, które w sumie przyspieszały procesy wrastania przez inicjowanie różnych akcji (budow⁷a dróg, sieci oświetleniowej, wndno-kanalizacyjnej, sieci usług, placó-