BAD ANI A PROCESÓW WRASTANIA MŁODEJ KADRY 69
Drugim momentem, który rzucał się w oczy i coraz częściej dochodził do głosu była młodzież i dzieci. Wspólne zabawy, zainteresowania rozrywkowe, sportowe i wreszcie szkoła przyczyniły się do łamania barier wzajemnych antagonizmów i uprzedzeń. Czynnik młodości mieszkańców Kostrzyna coraz bardziej nabierał znaczenia i coraz częściej decydował o tworzeniu się nowego, nieantagonistycznego społeczeństwa Kostrzyna.
Trzecią okolicznością, częściowo już omówioną poprzednio, stanowiły organizacje społeczno-polityczne i kulturalne, aktywizujące i uświadamiające za-rówrno skłóconych przedstawicieli grup zróżnicowanych kulturowo, jak i grupy nieanlagonistyczne, lub względem siebie obojętne. Podobną rolę integrującą mieszkańców Kostrzyna odgrywał związek kolejarzy i koło wędkarskie. Wspólne cele wytyczone przez te organizacje społeczne nie pozostawiały miejsca na odrębności regionalne i kulturowa.
Czwartym, i nie bagatelnym czynnikiem były kontakty osobiste przedstawicieli różnych grup regionalnych i zawierane w Kostrzynie małżeństwa mieszane. Okazuje się, że różnice wynikające z odrębności kulturowych, regionalnych, czy nawet obyczajowych, nie stanowiły przeszkód w wiązaniu się w stadła małżeńskie osób pochodzących z różnych regionów. W wyniku dociekań i badań socjologicznych stwierdzono, iż blisko 50% małżeństw zawieranych w Kostrzynie, to małżeństwa mieszane. Wskaźnik ten utrzymuje się mniej więcej na tym samym poziomie prawie od pierwszych lat osadnictwa, do dnia dzisiejszego. Wśród członków załogi fabryki celulozy wskaźnik ten znacznie przewyższał średnią miasta i wynosił w roku 1960 ponad 59^o. Nie trzeba dowodzić, że wysoki procent zawieranych małżeństw mieszanych, pomiędzy przedstawicielami różnych regionów, reprezentujących różne dziedzictwo kulturowo-obyczajowe, jest czułym instrumentem procesów integracji, i że dopóki grupy współżyjące zachowują tendencje homogamiezne, nie może zaistnieć pełna integracja społeczna. Uzyskane w Kostrzynie wskaźniki świadczą o daleko posuniętym procesie integracji.
Piątym, i to chyba decydującym czynnikiem, powodującym tworzenie się nowego społeczeństwa w Kostrzynie, był coraz bardziej widoczny proces kształtowania się klasy robotniczej i elementu robotniczego z ludności pochodzenia wiejskiego, na gruncie miejscowej fabryki celulozy. Zakład pracy stanowił płaszczyznę zetknięcia się różnorodnych kategorii społecznych i różnorodnych kultur i czynników adaptacyjnych i integracyjnych. Z tego też względu, sposób realizacji tych czynników był uzależniony od działalności i postaw kierownictwa i kolektywu fabrycznego.
Oczywiście, procesy integracyjne i adaptacyjne przebiegały różnie w różnych okresach, w różnych warunkach, w różnych środowiskach społecznych, czy miejscach pracy, i w zależności od natężenia i składu wielu czynników, aktywności przedstawicieli różnych grup społecznych, czynników społeczno-politycznych i kulturalnych, procesy te przebiegały mniej lub więcej prawidłowo. Jednym z czynników przyspieszających procesy integracyjne stanowi wiek ludności osadniczej na tle wieku załogi fabryki. Kształtowanie się struktury wieku mieszkańców Kostrzyna i KFCiP przedstawia tabela nr II/4.
Jak już zaznaczono, w pierwszym okresie osadnictwa, do Kostrzyna przybywali przeważnie ludzie młodzi, którzy w tym mieście widzieli stabilizację życia i warunków bytowych. Należy również podkreślić, że ludzie starsi wiekiem nie mogliby znieść, bez szkody dla zdrowia przeciwności losowych i surowych, prymitywnych warunków bytowania.