BADANIA PROCESÓW WRASTANIA MŁODEJ KADRY 61
ce odbywały się częściowo w czynie społecznym przez mieszkańców miasta12, jak również na zlecenie Miejskiego Przedsiębiorstwa Gospodarki Komunalnej. Przy pracach związanych z oczyszczeniem terenu, usuwaniu zniszczeń wojennych oraz związanych z gospodarką komunalną zatrudniono średnio 300 pracowników. Nie uniknięto tu również błędów i wypaczeń administracyjnych. Zdarzyło się, że rozbierano budowle, które wymagały tylko remontu. Budziło to wśród ludności różne reakcje od zdziwienia aż do oburzenia oraz podejrzenie, że odbudowa Kostrzyna nie leży w interesie władz13.
Największy wkład społeczeństwa kostrzyńskiego stanowiły prace ziemne związane z budową sieci oświetleniowej, telefonicznej oraz z budową dróg i sieci wodociągowej. Ułożono na długości ca 9 km kabel oświetleniowy oraz na długości 300 m kabel telefoniczny w czynie społecznym. Prace te były bardzo trudne i niebezpieczne ponieważ na niektórych odcinkach zachodziła konieczność odgruzowania terenu. Nadwyrężone działaniami wojennymi i czynnikami atmosferycznymi mury groziły zawaleniem. Do tego dochodziły miny i niewypały, które przy nieopatrznym uderzeniu kilofem mogły spowodować wypadek.
Te czynniki nie tylko nie odstraszały mieszkańców, lecz utwierdzały w celowym działaniu i dążności do odbudowy i upiększenia zniszczonego i zdewastowanego miasta. Siła woli nielicznych działaczy społecznych i konsekwentna realizacja postulatów i zamierzeń -wysuwanych zarówno przez władze miejskie, jak również przez organizacje społeczno-polityczne w mniejszym lub większym stopniu wiązały osiedleńców z miastem i utwierdzały coraz bardziej przekonanie, że tylko własną pracą i pomocą można przywrócić życie miastu i spowodować stabilizację stosunków i warunków bytowych.
Trzeci czynnik aktywizacji postaw i dążeń mieszkańców w kierunku stabilizacji stosunków społecznych na terenie miasta Kostrzyna zbiegł się w roku 1958 z cenną inicjatywą kierownictwa fabryki. Doceniając konieczność stabilizacji życia wraz z połączeniem celów społeczno-gospodarczych wysunięto hasło budowy drogi łączącej miasto z oddaloną o 1 km fabryką. Nie małą rolę w tym względzie odegrało kierownictwo budowy fabryki, czasowo oddelegowanej do tego celu z innych, dużych miast, głównie z Poznania i Szczecina, które domagając się dobrych dróg dojazdowych do terenu budowy fabryki, zupełnie podświadomie wysuwała postulaty jakże cenne dla dalszego rozwoju gospodarczego i kulturalnego miasta. Te same bowiem postulaty były następnie dyskutowane, łącząc z tym problem pomieszczenia dla delegowanych robotników budowlanych w ilości od 500 do 800 osób, ich wyżywienia, rekreacji sił, higieny osobistej, godziwej rozrywki itp.
Hasło to szybko zostało podjęte przez mieszkańców miasta. W stosunkowo krótkim czasie, bo na przestrzeni lat 1958/1959 oraz w trudnych warunkach terenowych14, wTybudowano w czynie społecznym drogę z kostki granitowej
12. Każdy członek załogi zobowiązał się do przepracowania przy budowie „Drogi Tysiąclecia” co najmniej 24 godziny w czasie wolnym od pracy zawodowej. O tym, że dzieło to spotkało się z uznaniem społeczeństwa świadczy fakt, że z pomocą przyszli również pracownicy innych zakładów i instytucji J. KONIECZNY Kształtowanie..., s. 170.
13. op. cit., s. 168.
14. Dochodzący miejscami do 5 m wysokości nasyp ziemny i ubity na nisko położonych nieużytkach i bagnach, częściowo zalanych wodą często się obsuwał i osiadał. W celu odpowiedniego związania nasypów oraz w celu upiększenia miasta obsadzono drogi na przestrzeni 8 km topolą szybkorosnącą. Ponadto, założono plantację tego drzewa na nieużytkach i bagnach na obszarze 4 ha, częściowo w celu utworzenia pasa zieleni i zneu-