5833210803

chowań z cechami i zachowaniami przypisywanymi temu znakowi. Efekt ten nie był istotnie statystycznie moderowany przez deklarowany poziom wiary w znaki zodiaku, płeć, wiek ani wykształcenie.

Sekulak Martyna

Uniwersytet Jagielloński

Kto ulegnie Lody Makbet? Metaforyczny związek między czystością sumienia i czystością ciała. Obecność zjawiska w przypadku kleryków i jego generalizacja na pojęcie szerzej rozumianej czystości

W swoich badaniach, Zhong i Liljenąuist (2006) zauważyli, że uaktywnienie myślenia o niemoralnym zachowaniu skutkuje chęcią fizycznego oczyszczenia się. Metaforyczny związek między czystością sumienia a czystością ciała nazwali efektem Lady Makbet. Ponadto, Lee i Schwarz (2010) wykazali zależność pomiędzy metaforyczną lokalizacją nieczystości w konkretnych częściach ciała (rękach i ustach) z fizyczną potrzebą ich oczyszczenia. Jednakże. Fayard i in. (2009) nie udało się powtórnie udowodnić występowania efektu. Przedmiotem badań własnych jest kwestia, czy są grupy społeczne, w obrębie których istnieje większe prawdopodobieństwo wystąpienia opisanego zjawiska. Do badania wybrano kleryków - przyjęto, że częściej w życiu codziennym spoty kają się z metaforą czystości i nieczystości w odniesieniu do zagadnienia moralności, co zwiększa ich podatność na doświadczenie efektu Lady Makbet. Celem jest również sprawdzenie, czy zjawisko ograniczy się do czystości ciała i nie pojawi się w przypadku skojarzenia z pojęciami związanymi z czystością pojmowaną szerzej. W pierwszym etapie badania u części osób wzbudzane jest poczucie zagrożenia własnej moralności, a u pozostałych - myślenie o swoim moralnym zachowaniu. Druga część eksperymentu osadzona jest w paradygmacie decyzji leksykalnych. Przewidujemy, że efekt Lady Makbet zgodnie ze swoim metafoiycznym znaczeniem ogranicza się w swej lokalizacji jedynie do doświadczeń ciała (nie ulega generalizacji na bardziej abstrakcyjne skojarzenia), a wielkość zjawiska zależy od częstości ekspozycji na metaforę czystości w przypadku danej grupy społecznej.

19