628033454

100

WALENTIN A. SZANDRA

cji, ustalić wzajemną więź z audytorium, zainteresować, pokonać opór, przewidzieć reakcję” ¹⁹.

Także i w prasowej propagandzie partyjnej, w publicystyce w ogóle efektywność oddziaływania ideologicznego uzależniona jest w dużym stopniu od ideowo-teoretycznej zawartości tekstu, od klasowych, partyjnych pozycji autora, jego naukowego przygotowania, profesjonalnej sprawności przejawiającej się również w umiejętnościach tworzenia komunikatywnych sytuacji, nawiązania kontaktu psychologicznego z niewidocznym audytorium gazety, tak aby przekazać mu nową wiedzę, wywołując zarazem aktywny oddźwięk (sprzężenie zwrotne). To ostatnie jest nie do pomyślenia, jeśli czytelnik nie odczuje nowości, aktualności argumentacji i pożytku w treści wystąpienia propagandowego, jeśli nie poruszy ono jego uczuć. Dlatego właśnie wśród cech charakteryzujących komunikatywne walory twórczości propagandowej w prasie stale podkreśla się jej moc przekonywania, dostępność, dojrzałość, wyrazistość i siłę.

Z tego, co powiedziano wyżej, można wyciągnąć wniosek, iż badanie spo-łeczno-psychologicznej swoistości dziennikarstwa musi być oparte na bazie empirycznych i eksperymentalnych metod i teoretycznych uogólnień. Spróbujmy wydzielić najaktualniejsze problemy wymagające badań w pierwszej kolejności.

1. Przede wszystkim jest to poznanie optymalnych warunków środowiskowych, które sprzyjają szybkiemu i wszechstronnemu ujawnieniu talentów twórczych dziennikarzy. Chodzi tutaj o opracowanie uzasadnionych naukowo wskazówek odpowiadających interesom i tworzeniu w każdym zespole redakcyjnym odpowiedniego twórczego mikroklimatu społeczno-psychologicz-nego, który pozwoliłby każdemu dziennikarzowi ujawnić swoje talenty, pomóc w rozwoju najlepszych rysów jego charakteru.

2. Problem ten łączy się organicznie z problemem naukowego opracowania zależności czynnika indywidualnego i zespołowego w twórczym procesie wydawania gazety, racjonalnego wykorzystania tą drogą twórczego potencjału zespołu redakcyjnego. Rozpatrując te czynniki pod kątem kryteriów efektywności organizacji pracy redakcji, sekretarz odpowiedzialny Prawdy S. W. Cukasow pisze:

„Organizacyjna praktyka prasy radzieckiej... opiera się na połączeniu pracy selektywnej z odpowiedzialnością personalną, na wzajemnych wysokich wymaganiach i zaufaniu, na rozwoju twórczej atmosfery śmiałych poszukiwań i płodnych dyskusji. Opiera się ona na wysokiej komunistycznej świadomości dziennikarzy, na odpowiedzialności za wykonywanie obowiązków przed partią i przed narodem. I co najważniejsze — organizacja pracy każdego organu prasy radzieckiej wypływa z leninowskich zasad prasy — partyjności, ludowości, prawdziwości, głębokiego demokratyzmu i wierności internacjonalizmowi proletariackiemu” *•.

W myślach tych zawarte są cenne wskazówki dla badań indywidualno-ze-społowego produkcyjno-twórczego charakteru pracy dziennikarskiej oraz innych jej odrębności społeczno-psyetiologicznych.

3. Na wszechstronny rozwój zasługują także badania psychologicznych cech twórczości i mistrzostwa wybitnych publicystów. O potrzebie takich opraco-

¹¹ Kommunisticzeskaja propaganda. Woprosy tieorii 1 mietodiki. Moskwa 1974, s. 106.*

^s# S. W. Cukasow: Effiektiwnost* organizacyi — effiektiwnost* tworczestwa. W książce: Problemy naucznoj organizacyi żurnalistskogo truda. s. 13.