6837093634

Wojewódzki Urząd Pracy w Białymstoku

Podlaskie Obserwatorium Rynku Pracy i Prognoz Gospodarczych

Badanie losów zawodowych absolwentów szkół wyższych województwa podlaskiego

KIERUNKÓW: INFORMATYCZNYCH, TURYSTYCZNYCH I MEDYCZNYCH,

KTÓRZY UKOŃCZYLI NAUKĘ W LATACH 2009 - 2011 zji. Należy je zatem wciąż aktualizować, wzbogacać, rozwijać nie dopuszczając do sytuacji, w której kompetencje podlegają degradacji, a ich wkład w kapitał kariery maleje¹³. Inwestycje są potrzebne, aby być bardziej konkurencyjnym w stosunku do innych. „Tak samo jak przedsiębiorca nie może sobie pozwolić na czekanie na przypadkowo przechodzących obok niego klientów, tak i akcjonariusz JA rozpoznaje rynek pod kątem swojej kariery za pomocą profesjonalnych instrumentów. Obserwacja rynku, analiza własnych plusów i minusów oraz celowe zdobywanie kwalifikacji stanowią podstawę planu jego indywidualnej kariery. Akcjonariusz JA wie, dokąd zmierza i postępuje zgodnie z wytyczonymi przez siebie celami, a więc konsekwentnie dąży do sukcesu.”¹⁴.

Przesuwanie się ze stanowiska na stanowisko coraz rzadziej oznacza awans pionowy. Zazwyczaj chodzi o poszerzenie zakresu wykonywanych obowiązków i odpowiedzialności. Kariera oznacza celowe rozszerzanie zakresu swojego działania, dzięki czemu osiągamy coraz większy stopień mistrzostwa w danej dziedzinie. Niewątpliwie, aby osiągnąć powyższe cele, niezbędne jest posiadanie odpowiednich kwalifikacji, określanych jako: stosowne przekonania moralne i tożsamość osoby (know-why), wiedza i umiejętności (know-how), utrzymywanie sieci wzajemnych powiązań i kontaktów międzyludzkich (know-whom). Przedstawiony sposób kierowania własną karierą przyjął w literaturze problemu nazwę „kariery bez granic”. Koncepcja „kariery bez granic” zwraca uwagę na niestabilność miejsc pracy we współczesnych organizacjach i ukazuje możliwości zrobienia kariery nie w jednej, ale w kilku, czy nawet kilkunastu firmach. Jednostka będzie musiała określić szczegółowo swoje kompetencje, rozwijać je i tak wykorzystywać, aby osiągnięcie celu kariery stało się możliwe w jak najkrótszym czasie¹⁵.

Zarysowując wizję własnej przyszłości zawodowej trzeba również uwzględniać procesy starzenia się i czynniki społeczne, którym podlega każdy człowiek. Są one wprawdzie bardzo zróżnicowane w zależności od cech jednostki, jednakże siła ich oddziaływania na życie zawodowe jest ogromna. Dlatego też należy uzależniać natężenie zaangażowania w pracę od wieku oraz od tzw. cyklu życia rodzinnego, w którym dana osoba się znajduje. Przynależność do określonej grupy wiekowej nie tylko determinuje rodzaj zachowań człowieka (wyrosłych na bazie zdobytego doświadczenia), ale przede wszystkim stawia różne, charakterystyczne zadania. Rozpoznanie tych zadań i związanych z nimi problemów pozwala zoptymalizować aktywność człowieka na rynku pracy.

Ponieważ większą część swojego życia poświęcamy pracy zawodowej, każdą grupę wiekową charakteryzują określone zadania zawodowe. Ich poznanie pozwala zoptymalizować także rozwój kariery zawodowej, zarówno z punktu widzenia pracownika, jak i jego pracodawcy. Można przewidywać, iż przeciętny człowiek jest najbardziej otwarty na zmiany i adaptowanie się do nowych sytuacji mniej więcej do czterdziestego roku życia. W późniejszym okresie jego zdolność do elastycznych zachowań słabnie. Rekompensowane jest to wzrostem dojrzałości emocjonalnej i wielorakością doświadczeń, zarówno życiowych jak i zawodowych. Dynamika rozwoju indywidualnego spada między 55 a 60 rokiem życia, gdy człowiek

¹³ A. Bańka, Psychologiczne doradztwo karier, Wydawnictwo Print-B, Poznań 2007, s. 82.

¹⁴ W. Lanthaler, J. Zugmann, Akcja JA...., op. cit., s. 68.

¹⁵ Por. M. Rybak, Rozwój potencjału.... op. cit., s. 271.

„Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego”