23
ZAANGAŻOWANIE KAPITAŁU W STACJE RTV
Kto się przewinął (i odpadł)
Central-European Media Enterprises (CME), firma założona przez Romana Laudera (dziedzica amerykańskiego imperium kosmetycznego), była w latach 1997-1999 mniejszościowym udziałowcem TVN (i współwłaścicielem czeskiej TV Nova oraz stacji telewizyjnych w kilku innych krajach tego regionu). Do wycofania z polskiego rynku skłoniły Laudera kłopoty finansowe (m.in. bankructwo telewizji Plus w Niemczech), niepowodzenia biznesowe (odmowy koncesji na Węgrzech i Ukrainie) i złe doświadczenia z Novą (konflikt z czeskim partnerem - formalnym właścicielem koncesji).
Amerykanin polskiego pochodzenia, David T. Chase, stworzył największą kablówkę - Polską Telewizję Kablową (1990-1999) oraz był właścicielem spółki @Entertainment, nadawcy pierwszej w Polsce platformy cyfrowej Wizja TV (1998-1999); obie firmy zostały odprzedane UPC wskutek kłopotów finansowych (przeinwestowanie, niska rentowność telewizji płatnej, powstanie dwóch platform konkurencyjnych) oraz niechęci do poddania się polskim rygorom prawnym (starania o polską koncesję dla Wizji TV podjęła, ze skutkiem pozytywnym, dopiero UPC Polska).
W latach 1996-2001 za obecnością w Polsce stacji satelitarnej RTL 7 stała nie tylko medialna firma CLT-UFA, włączona na przełomie 2000/2001 (po fuzji z brytyjską Pearson Television) do RTL Group, kontrolowanej przez niemieckiego giganta medialnego - koncern Bertelsmanna29; wcześniej jednak (do 1999 r.) współudziałowcem (50%) RTL 7 była (pośrednio) amerykańska firma MCA/Universal Studios. Niemcy, zniechęceni brakiem sukcesów finansowych i płytkością rynku reklamy, na przełomie 2001/2002 odprzedali swe udziały (wraz miejscem na transponderze) ITI, co umożliwiło uruchomienie w marcu 2002 nowego kanału - TVN Siedem.
Bresnan Communications, czołowy amerykański operator systemów kablowych, powiązany z Tele-Communications International (TCI), przez spółkę Bresnan International Partners Poland (BIPP)30 działał w Polsce od roku 1994 na rynku telekomunikacyjnym (Telefonia Polska Zachód) i telewizji kablowej (poczynając od warszawskiej kablówki Aster City Cable, RTK Autocom w Krakowie, Katowickiej Telewizji Kablowej). BIPP był krótko (1998-1999) organizatorem Konsorcjum Programowego, skupiając większe kablówki, chcące się przeciwstawić dominacji ówczesnej sieci PTK (dziś UPC). W roku 1999 BIPP odprzedał swoje udziały w kablówkach grupie Elektrim Telekomunikacja (ET).
W latach 1997-2000 współwłaścicielem Radia WAWa była irlandzka firma Modular Investments z grupy Comunicorp Group Ltd., której główny udziałowiec był m.in. założycielem Radia 98 FM w Dublinie i sieci Radia Kiss FM w Czechach oraz firm telekomunikacyjnych (East Telecom, East Digifone); po konflikcie z polskimi wspólnikami Irlandczycy odstąpili swoje udziały w WAW-ie wspomnianej niemieckiej grupie Eurocast.
29 Zob. M. Michalski: Ekspansja Bertelsmanna, Media i Marketing Polska 2001, nr 4, s. 24.
30 BIPP jest własnością konsorcjum Credit Suisse First Boston, Telecommunications Inc. (TCI) oraz Wiliam Bresnan & Affiliates.