7292100137

Anomalie sejsmiczne wykazują również znaczne zróżnicowanie z głębokością, co przedstawiono na rysunkach 4.90 i 4.91. W wyniku działalności górniczej następuje wzrost porowatości szczelinowej górotworu, która jest związana funkcyjnie z prędkością rozchodzenia się fal sejsmicznych i zależy od głębokości eksploatacji. Kształtowanie się wartości ujemnej anomalii sejsmicznej w zależności od porowatości szczelinowej i głębokości eksploatacji przedstawiono na rysunku 4.91.

H, m

Rys. 4.90. Kształtowanie się wartości maksymalnej pionowej składowej naprężenia p^; w zależności od wartości dodatniej anomalii sejsmicznej Ai i głębokości H (Dubiński 1989)

Rys. 4.91. Kształtowanie się wartości ujemnej anomalii sejsmicznej Aoć w zależności od porowatości szczelinowej AKs i głębokości eksploatacji H (Dubiński 1989)

Prędkość rozchodzenia się różnego typu fal sejsmicznych w górotworze, w tym fal podłużnych P i poprzecznych S, wykorzystano do opracowania wartości, tzw. dynamicznych modułów sprężystości podłużnej Eu i współczynnika Poissona v</. Zasadniczo, wartości modułów dynamicznych, wyznaczonych metodą sejsmiczną, są większe niż wartości modułów statycznych, wyznaczanych w warunkach laboratoryjnych, przy czym różnice te mogą osiągać nawet kilkaset procent Różnica wartości między modułami statycznymi a dynamicznymi maleje ze wzrostem głębokości symulowanej w warunkach laboratoryjnych wzrastającym obciążeniem układu ściskającego maszyny wytrzymałościowej oraz wzrostem ciśnienia okólnego aż do hydrostatycznego stanu naprężeń, który panuje na dużych głębokościach:

(4.59)

(4.60)

pv|(^3vP ~^4vs)

2(Vp-v|)

vj> -2 vig “ 2(Vp-v|)

Badania przewodności elektrycznej skał wykazały, że ich wyniki mogą być wykorzystywane do przewidywania trzęsień ziemi, wstrząsów sejsmicznych

148