LABORATORIUM DIAGNOSTYKI MASZYN I POJAZDÓW Temat: Ocena stanu amortyzatorów pojazdu zgodnie z SKP
1. WPROWADZENIE
Potrzeba oceny stanu technicznego pojazdu, głównie układów zapewniających bezpieczeństwo była nieodzownym problemem diagnostycznym. Spora część urządzeń wykorzystywanych obecnie w diagnostyce to zmodyfikowane stanowiska będące wcześniej na wyposażeniu działów kontroli w zakładach produkcyjnych.
Podstawowym problemem przy ocenie amortyzatorów jest odniesienie ich stanu do wartości parametru diagnostycznego, który mógłby je opisywać w sposób możliwie wiarygodny.
Najprostsze metody, polegające na „bujaniu" nadwozia, nie były wystarczające, gdyż nie dostarczały informacji w postaci parametru stanu.
Podstawowy podział metod badania amortyzatorów można przedstawić jako:
a) metoda drgań własnych tłumionych
- tzw. zrzut z klina,
- zapadnia (rys. 2).
Częstotliwość drgań: ok. 0,7 - 1,5 Hz, kryterium oceny: liczba półokresów drgań, na podstawie których można wyznaczyć logarytmiczny dekrement tłumienia. Jest on parametrem opisującym ruch drgający tłumiony, a definiuje się go jako logarytm naturalny ze stosunku dwóch kolejnych wychyleń nadwozia w tym samym kierunku. Metody drgań własnych w chwili obecnej nie są stosowane w Stacjach Kontroli Pojazdów (SKP).
b) metoda drgań wymuszonych
- metoda typu Boge - nazwa historyczna pochodząca od nazwy firmy - producenta amortyzatorów, która taką metodę i stanowiska zastosowała po raz pierwszy; częstotliwość drgań: od 16 - 25 Hz do zera, kryterium oceny: podwójna amplituda w pobliżu rezonansu
- metoda typu Eusama, opracowana przez Europejskie Stowarzyszenie Producentów Amortyzatorów Samochodowych; częstotliwość wymuszenia drgań ok. 25 Hz (i więcej), kryterium oceny: stosunek minimum pionowej reakcji dynamicznej w kontakcie koło-płyta do reakcji statycznej, tzw. wartość Eusama.
- wyznaczanie przesunięcia fazowego,
- wyznaczanie wartości tłumienia Lehrscha „D”.
Rys. 1. Widok płyt pomiarowych do badania amortyzatorów (Poradnik Serwisowy)
Metody drgań wymuszonych Boge i Eusama są szeroko wykorzystywane w SKP. W ofercie firmy MAHA pojawiło się stanowisko wyznacz.'' '.....' -u -
Wymuszenie o wysokiej częstotliwości (powyżej 15 Hz) ma na celu wytworzenie odpowiednio wysokiej wartości siły tłumienia w amortyzatorze, jako odpowiedzi na względne przemieszczenie jego końców. W ten sposób amortyzator działa z dużą prędkością a tym samym wytwarza dużą siłę tłumienia wiskotycznego.
Niezależnie od układu zawieszenia i zastosowanej metody oraz stanowiska, podczas badania diagnostycznego w ruch drgający są wprawiane różne masy: nieresorowane zawieszenia, pojazdu oraz związane z konstrukcją stanowiska diagnostycznego. Badanie stanu zawieszenia samochodu, w tym zwłaszcza stanu amortyzatora, odbywa się podczas tzw. testu drganiowego układu zawieszenia.
Instrukcja do zajęć laboratoryjnych 3