7648595221

PIERWSZA KONSTYTUCYA AUSTRYACKA. 329

poci nazwą konstytucyi'— co znaczy tyle, co reprezentacya Indowa — dać tylko zreformowaną stanową reprezentacyę b "Wydział centralny otrzymał też od rządu odpowiedź, że reprezentacya państwa zwołaną zostanie już na podstawie oktro-jowanej , a jedna jego sekcya brała udział w naradach ministerstwa nad kwestyą konstytucyjną.

Nie chcąc zbytecznie przedłużać naszych wywodów, wspomnimy tylko, że według ułożonego przez wydział projektu ustroju reprezentacyi państwa, miała Galicy a być z niej wykluczona, a ukonstytuowana jako odrębne królestwo na kształt Węgier, połączone z innymi częściami Austryi przez wspólnego monarchę; również wykluczoną miała być Lombardo-Wenecya.

Wspomniane narady ministerstwa nad kwestyą konstytucyjną, wydały wkrótce dojrzały owoc w postaci oktrojowanej konstytucyi. Autorem jej był minister Pillersdorff, któremu przyznać należy, iż nie próbował wymknąć się furtką, którą otwierał mglisty zwrot cesarkiego patentu z 15-go marca, o „ukonstytuowaniu ojczyzny^, lecz stworzył ko dybiący ę prawa politycznego, która zerwała z przesądem konferencyi państwowej, że konstytucya znaczy tyle, co podział władz i wszechwładz-two ludu; stworzył kodyfikacyę, która rzeczywiście odpowiadała wymogom nowożytnego konstytucyonalizmu, przez postawienie jasno zasady odpowiedzialności ministrów, ciała ustawodawczego, opartego wyprost na zasadzie reprezentacyi narodu i szerokich obywatelskich praw zasadniczych. Opierając reprezentacyę państwa na zasadzie powszechnego wyboru, a nie na zasadzie stanowej, skorzystał Pillersdorff z rad wydziału stanowego; również zastosował się do nich, nie rozciągając konstytucyi na Lombardo-Wenecyę; natomiast nie nadał żadnego odrębnego stanowiska Galicyi, lecz połączył ją wraz z innymi krajami węzłem wspólnej reprezentacyi i konstytucyi. Pozwiał on również wszelkie nadzieje i iluzye Czech, i rozdarł wydaną przed

¹ O obradach stanowego Wydziału centralnego i jego projekcie konstytucyi patrz: Dr. Karl Hugelmann. Studien ,mm osterrek-hischen Ver-fmsniujsreehte. Wien 1880: str. 9 i sq.