50 -lecie Polskiej Radiolokacji
i kierunek jazdy (ruchu) wozu. Urządzenia UNZ-10 i UNZ-11 były przedmiotem dostaw dla odbiorców krajowych jak i zagranicznych (CSRS, Słowacja).
W połowie lat dziewięćdziesiątych zakończono opracowanie systemu nawigacji lądowej - UNZ-20. W systemie tym dane z żyroskopu mechanicznego MAJAK-2 oraz dane z czujnika drogi zintegrowano z danymi z systemu nawigacji satelitarnej GPS (ang. Global Positioning System). Do integracji tej wykorzystano techniki optymalnej estymacji oparte o filtr Kalmana. Kilkadziesiąt sztuk systemów UNZ-20 dostarczono odbiorcom krajowym (dostawcy wyrobów dla MON). UNZ-20 jest stosowany w mobilnych stacjach radiolokacyjnych, stacjach rozpoznania radioelektronicznego i w zautomatyzowanych wozach dowodzenia ŁOWCZA 3.
Trudności z zapewnieniem ciągłości dostaw żyroskopów mechanicznych w szczególności żyroskopu MAJAK-2 stały się przyczyną poszukiwań nowych dostawców żyroskopu.
Na światowym rynku są dostępne żyroskopy mechaniczne, doskonałe żyroskopy laserowe (bardzo drogie) oraz żyroskopy światłowodowe FOG (ang. Fibrę Optic Gyro).
Dla nowych systemów nawigacji lądowej opracowywanych w PIT wybrano żyroskop światłowodowy.
Opracowano dwa nowe systemy nawigacji lądowej UNZ-50 (rys. 10.21) oraz UNZ-90.
Rys. 10.21. System nawigacji lądowej UNZ - 50 (prototyp)
Systemy te mają różną dokładność wyznaczenia położenia i kątów oraz różnią się ceną.
Źródłami informacji w tych systemach są: inercjalny blok pomiarowy IMU (ang. Inertial Measu-rement Unit) zbudowany z trzech żyroskopów światłowodowych i trzech czujników przyśpieszenia oraz czujnik drogi i odbiornik GPS. Zastosowanie IMU zapewnia realizację przez systemy nawigacji lądowej dodatkowych funkcji: pomiar kierunku początkowego wozu (azymutu) oraz pomiar kątów przechylenia i pochylenia (w urządzeniu UNZ-20 takich możliwości nie ma - jest wykonywany pomiar tylko jednego kąta w płaszczyźnie horyzontalnej) [26]. System UNZ-90 dzięki swoim właściwościom jest zastosowany, między innymi, do orientacji mobilnych stacji radiolokacyjnych.
10.4. Zautomatyzowane systemy dowodzenia i kierowania Marynarki Wojennej
W 1990 roku zakończono badania kwalifikacyjne zautomatyzowanych obiektów zbioru, transmisji i zobrazowania informacji o sytuacji taktycznej nawodnej i powietrznej oraz wspomagania procesów dowodzenia siłami morskimi i powietrznymi marynarki, a także wydawania i przesyłania komend dowodzenia o zwalczaniu środków napadu przeciwnika. Opracowany przez zespół pracowników PIT pod kierunkiem mgr inż. W. Zielińskiego, a w fazie końcowej mgr inż. W. Buszki, we współpracy z zespołem specjalistów Marynarki Wojennej i WZR RAWAR system ŁEBA składał się z obiektów dwu typów. Obiekt niższego szczebla był stacjonarnym obiektem brzegowym, współpracującym ze stacjami radiolokacyjnymi, stanowiącym podstawowe źródło informacji wprowadzanej do systemu. Jako jednostkę przetwarzania informacji zastosowano blok mikroprocesorowy opracowany i wykonany przez WZR RAWAR. Obiekt wyższego szczebla spełniał przede wszystkim funkcje uogólniania informacji uzyskiwanych z obiektów podporządkowanych oraz przedstawiania w możliwie przejrzysty sposób sytuacji taktycznej w obszarze obserwacji obiektów współpracujących. Ponadto obiekt nadrzędny mógł wspomagać rozwiązywanie zadań z zakresu nawigacji oraz wysyłać informacje związane z dowodzeniem i komendy o zwalczaniu celów. Obiekt ten był wyposażony w zestaw minikomputerów o niewystarczających, jak się okazało w trakcie realizacji pracy, możliwościach. W omawianym systemie zastosowano dwie niezależne sieci łączności: główną telekodową i pomocniczą foniczną. W sieci łączności telekodowej zastosowano opracowane specjalnie na potrzeby sytemu urządzenia transmisji danych, pracujące synchronicznie w jednolitym czasie systemowym. Urządzenia te, jak przewidywano, mogą znaleźć również zastosowanie w innych rozwiązaniach. Przyjęto zasadę komutacji pakietów przy wymianie informacji pomiędzy obiektami systemu. Przy transmisji między obiektami został zastosowany geograficzny układ współrzędnych i jednolity czas systemowy.
W wyniku przeprowadzonych badań kwalifikacyjnych ww. obiektów określono kierunki dalszych prac nad systemem ŁEBA. Prace te zostały omówione w oddzielnym artykule poświęconym pracom nad obiektami ZSyD dla Marynarki Wojennej).
108