50 -lecie Polskiej Radiolokacji
antenami ścianowymi i elektronicznie sterowanymi wiązkami przeszukującymi przestrzeń. Elektroniczne sterowanie wiązek antenowych wymaga zastosowania najnowocześniejszych technologii informatycznych w zakresie cyfrowego przetwarzania sygnałów i mikrofalowych wielobitowych przesuwników fazy. Urządzenia tego typu nie są produkowane seryjnie w wyspecjalizowanych ośrodkach światowych.
Na potrzeby kontroli cywilnego ruchu lotniczego opracowano w Instytucie radary rodziny AVIA. Radary AVIA B eksportowane były do NRD, radary AVIA D zainstalowane zostały w Berlinie, Dreźnie i w Hawanie. Radary AVIA C, AVIA CM eksportowane były do CSRS oraz są zainstalowane w kraju. Radary AVIA mają zasięg 120 do 350 km zależnie od typu radaru [4-9].
2.3. Radary do kontroli morskiej strefy przybrzeżnej
Radary do kontroli morskiej strefy przybrzeżnej powinny spełniać dwie podstawowe funkcje, a mianowicie wykrywać obiekty nawodne oraz nisko lecące. Instalowane są na umocnionych punktach obserwacyjnych Marynarki Wojennej. W celu zwiększenia zasięgu wykrywania montowane są na wieżach o wysokościach rzędu kilkudziesięciu metrów, najczęściej ok. 25 m. Ponadto wysokość brzegu morza zwiększa efektywną wysokość anteny. Typowym przedstawicielem tej grupy urządzeń jest radar N-25 opracowany w latach 80. i produkowany w RADWARZE.
W radarze zastosowano w pełni koherentną aparaturę nadawczo-odbiorczą. Zasięg radaru wynosi ok. 40 km. Aby jednocześnie wykrywać obiekty powietrzne i nawodne, w urządzeniu zastosowano specjalne układy przetwarzania sygnałów dla obu kategorii obiektów.
Na posterunkach obserwacyjnych pracuje do dzisiaj 9 sztuk radarów N-25. W latach 90. radar był modernizowany w celu poprawy niezawodności. W końcu lat 90. opracowano w Oddziale Gdańskim PIT nowoczesny, mobilny radar RM-100 średniego zasięgu, pracujący w paśmie X, którego zasięg maksymalny wynosi około 60 km. W przeciwieństwie do impulsowego radaru N-25, pracuje on na fali ciągłej z liniową modulacją częstotliwości. Daje to możliwość pracy radaru z nie-wielkimi mocami sygnału sondującego (od 1 mW do 1 W), co kwalifikuje radar w grupie trudno wykrywalnych. Zestaw radaru montowany jest w odpowiednio dostosowanej kabinie pojazdu terenowego Star 266 oraz na rozwijanym do wysokości 20 m. maszcie, co zapewnia możliwość tworzenia ruchomych nabrzeżnych posterunków radiolokacyjnych współpracujących z siecią radarów ochrony wybrzeża. Wspólnym opracowaniem WAT i PIT jest Radarowy System Monitoringu RSM wykonany na zlecenie firmy Petrobaltic. Radar realizuje dwie funkcje, a mianowicie monitoruje powierzchnię morza wokół platformy wiertniczej i alarmuje o wykrytych zanieczyszczeniach ropopochodnych unoszących się na powierzchni morza. Funkcję tę realizuje tor wykrywania plam opracowany przez WAT, jak również wykrywa i śledzi obiekty pływające (łodzie, statki) pełniąc funkcje nawigacyjne i ostrzegawcze. Zadanie to realizuje jednostka nadawczo-odbiorcza oraz tor wykrywania obiektów nawodnych opracowana w Oddziale Gdańskim PIT.
2.4. Morskie radary nawigacyjne
Morskie radary nawigacyjne obserwują obiekty znajdujące się na powierzchni morza (łodzie, statki, jachty) i pozwalają prowadzić bieżącą nawigację idącego okrętu. Jednym z rozwiązań jest opracowany w RADWAR w końcu lat 80. radar N-27 opracowany dla potrzeb Marynarki Wojennej. Radar N-27, bazując na typowej technice radarów nawigacyjnych, pełni również funkcję wskazywania celów nawodnych do systemu kierowania strzelaniem rakietowym woda-woda. Oprócz pozycji celu względem własnego okrętu, system kierowania strzelaniem wymaga parametrów opisujących względny ruch celu w dwóch wzajemnie prostopadłych kierunkach. Spełnienie tych warunków zapewniono poprzez zastosowanie w radarze automatycznego śledzenia tras obiektów nawodnych. Kilka sztuk tego typu radarów zainstalowano na okrętach Marynarki Wojennej.
W końcu lat 90. opracowano w PIT tzw. „cichy" radar nawigacyjny CRM-200 przeznaczony do instalacji na okrętach. Radar wykrywa cele nawodne i określa ich parametry ruchu. Radar cechuje duża skrytość działania wynikająca z bardzo małej mocy promieniowanej przez antenę. Są to pierwsze w kraju (i dotąd jedyne) radary wykorzystujące technikę FMCW (fala ciągła z liniową modulacją częstotliwości). Ich opracowanie świadczy o opanowaniu zaawansowanych technik mikrofalowych i cyfrowego przetwarzania sygnałów DSP. Pierwsze egzemplarze zostały zainstalowane na okrętach Marynarki Wojennej. Technika FMCW, jako nowoczesna jest w PIT intensywnie rozwijana w kierunku innych aplikacji takich jak radary lotniskowe, czy radary pola walki.
2.5. Systemy rozpoznania radioelektronicznego
Systemy rozpoznania radioelektronicznego określane są często jako radiolokacja bierna, co
8