8228807842

50 -lecie Polskiej Radiolokacji

zastosowano dwuwymiarowe elektroniczne sterowanie położeniem wiązki antenowej w nieruchomym mechanicznie systemie antenowym.

W rezultacie tej działalności opracowano oraz przebadano unikalny w skali kraju system przetwarzania sygnałów oparty na strukturze typu MTD, którego istotą jest wykorzystanie banku filtrów dopplerowskich. Ponadto opracowano i przebadano oryginalne metody pomiaru współrzędnych kątowych wykrytego obiektu i jego jednoznacznej prędkości radialnej, co nadaje temu radarowi cechy radaru impulsowo-dopplerowskiego. Uważamy, że realizacja omawianego projektu pozwoli wyposażyć Wojsko Polskie w nowoczesny radar średniego zasięgu, o właściwościach, których nie ma żadna ze stacji znajdujących się obecnie na uzbrojeniu, a które są niezbędne na współczesnym i przyszłym polu walki. Radar ten może stać się w kraju początkiem nowej generacji stacji radiolokacyjnych o parametrach porównywalnych z wyrobami najlepszych firm światowych.

13.3. Charakterystyka działalności WITU

Krzysztof Łoziński

Historia radiolokacji w Wojskowym Instytucie Technicznym Uzbrojenia jest ściśle związana z początkami radiolokacji w Kraju.

Rozwijający się intensywnie w latach 50. proces elektronizacji wojska i związany z tym krajowy przemysł radiolokacyjny pracujący głównie dla potrzeb obronności pociągnął za sobą konieczność utworzenia wojskowego zaplecza naukowo-badawczego radiolokacji. Zapleczem takim stał się Centralny Naukowo-Badawczy Poligon Artyleryjski w Zielonce, a po kolejnych zmianach nazwy Wojskowy Instytut Techniczny Uzbrojenia.

Pierwsze prace w dziedzinie radiolokacji Wojskowy Instytut Techniczny Uzbrojenia podejmuje już w 1956 roku prowadząc badania poligonowe wyprodukowanej w kraju stacji radiolokacyjnej SON-4 tworzącej wraz z 85mm armatą plot i przelicznikiem artyleryjskim PUAZO-3 zestaw AZPL-1. Kolejne prace to badania państwowe opracowanego przez polskich specjalistów radaru wstępnego poszukiwania NYSA-C i wysokościomierza radiolokacyjnego NYSA-B. Pozytywne wyniki badań pozwoliły na uruchomienie produkcji tych radarów. Weszły one do uzbrojenia WP oraz stanowiły przedmiot opłacalnego eksportu.

Rozszerzający się tematyczny i ilościowy zakres prac w dziedzinie radiolokacji powoduje powołanie w Instytucie w 1962 roku Ośrodka Badań Sprzętu Radiolokacyjnego i Telewizji. Ośrodek nawiązuje bliższą współpracę z instytucjami naukowymi i przemysłowymi, a głównie z Przemysłowym Instytutem Telekomunikacji, Warszawskimi Zakładami Radiowymi, Wojskową Akademią Techniczną Instytutem Podstawowych Problemów Techniki PAN i Politechniką Warszawską. Ta szeroka współpraca owocuje opracowaniem w Instytucie technologii wytwarzania i produkcją małose-ryjną diod tunelowych niezbędną dla ówczesnych nowych rozwiązań konstrukcyjnych. Diody te jako jedne z pierwszych w kraju znalazły zastosowanie w szybko działających licznikach dekadowych do dalmierzy laserowych opracowywanych w WAT. Odbiorcami tych diod były również Instytut Maszyn Matematycznych, Instytut Podstawowych Problemów Techniki PAN i Politechnika Warszawska. Ośrodek coraz szerzej rozwija własne metody i stanowiska badawcze oraz opracowuje specjalistyczną aparaturę badawczą ponieważ ani wojsko ani przemysł nie dysponują odpowiednio wyposażoną bazą pomiarową przystosowaną do prowadzenia badań w trudnych warunkach poligonowych.

Podjęta zostaje również działalność w zakresie ochrony mikrofalowej personelu. W tym celu zbudowano ruchome laboratorium pomiarów promieniowania mikrofalowego, które przemierza cały kraj dokonując pomiarów na posterunkach radiolokacyjnych. Jednocześnie prowadzone są działania nad opracowaniem materiałów i metod do zbiorowej ochrony personelu.

Na początku lat 60. podjęte zostały w kraju próby wykorzystania w wojsku techniki telewizyjnej. Ośrodek Radiolokacji WITU wraz z utworzoną przy nim kompanią telewizyjną przeprowadził kompleksowe badania takich urządzeń, jak mobilne łącze transmisji telewizyjnej KORMORAN, przenośna kamera i plecakowy nadajnik telewizyjny BETA do obserwacji pola walki, urządzenie do transmisji obrazu map sztabowych wraz z wyposażeniem wozu dowodzenia, kamerę do podwodnej transmisji obrazu oraz kamerę i nadajnik telewizyjny LAMBDA do transmisji obrazu pola walki ze śmigłowca. Na uwagę zasługuje fakt, że tymi urządzeniami została przeprowadzona ze śmigłowca po raz pierwszy w 1963 roku przez WITU w programie ogólnopolskim transmisja telewizyjna z tras Wyścigu Pokoju. Mimo zadowalających wyników badań prototypów nie podjęto decyzji o ich wdrożeniu, głównie z uwagi na dużą zawodność spowodowaną niską podówczas jakością podzespołów. Dalsze prace w tej dziedzinie zostały przez wojsko zaniechane.

Rozwój techniki mikrofalowej i metod radio-prze-ciwdziałania pociągnął za sobą konieczność przygotowania obsług stacji radarowych do pracy w warunkach zakłóceń. W latach 1964 - 65 na zlecenie Departamentu Uzbrojenia opracowano w WITU generatory zakłóceń radiolokacyjnych KABUL i DAKAR pracujące w zakresie 50 i 20 cm. Generatory te zostały wdrożone do produkcji i wprowadzone na wyposażenie wojsk radiotechnicznych.

W 1966 r. władze wojskowe podjęły decyzję, że niezależnie od stacjonarnych warsztatów remontowych sprzętu radiolokacyjnego niezbędne jest

137