8228808005

50 -lecie Polskiej Radiolokacji

6. SYSTEMY ROZPOZNANIA RADIOELEKTRONICZNEGO Edward Sędek, Jerzy Miłosz, Zbigniew Kempisty

Systemy rozpoznania radioelektronicznego określane są często jako radiolokacja bierna, co oznacza, że w przeciwieństwie do radarów wysyłających w przestrzeń sygnały sondujące o dużej mocy impulsowej, systemy te pracują w trybie odbioru analizując przychodzące sygnały w dziedzinie czasu i częstotliwości. Urządzenia tego typu rozmieszczone w terenie co kilkadziesiąt km od siebie mogą wykrywać i określać położenie i parametry ruchu obiektów naziemnych, nawodnych i powietrznych na znacznych odległościach sięgających kilkaset kilometrów. Obiekty lokalizowane są na podstawie analizy sygnałów impulsowych i ciągłych, emitowanych przez praktycznie wszystkie typy urządzeń generujących sygnały elektromagnetyczne. Mogą to być stacje radiolokacyjne, systemy „swój - obcy", systemy nawigacyjne montowane na samolotach (np. TACAN), czy też nadajniki zakłóceń. Systemy rozpoznania radioelektronicznego charakteryzują się szerokim pasmem pracy najczęściej od 0,5 do 18GHz oraz wysoką czułością, (typu ELI NT) Stosowane jest również rozpoznanie w zakresie częstotliwości UKF, najczęściej od 20 do 1200MHz (typu COMINT).

6.1. System rozpoznania radioelektronicznego MUR-20

Mobilna stacja rozpoznania lądowych systemów radiolokacyjnych MUR-20 została opracowana w PIT w latach 90. przy współpracy z Instytutem Radiolokacji WAT. Służy ona do automatycznego rozpoznawania stacji systemów radiolokacyjnych znajdujących się w strefie horyzontu radiowego w paśmie 0,5-18GHz. Stacja zabudowana na opancerzonym pojeżdzie może operować w bezpośredniej styczności wojsk i jest przeznaczona dla szczebla taktycznego wojsk lądowych. Spełnia rolę stacji typu ELINT zapewniając precyzyjne pomiary parametrów sygnałów, ich rejestrację oraz rozpoznanie i klasyfikację źródeł emisji. Posiada jednocześnie cechy stacji wsparcia walki elektronicznej (typu ESM), służącej do szybkiej oceny sytuacji radiolokacyjnej i przekazania danych do systemów dowodzenia. Może pracować samodzielnie, bądź w systemie 2-3 stacji, umożliwiając także lokalizację źródeł emisji.

Zastosowanie dwóch niezależnie działających torów odbiorczych (wykrywania i analizy) o różnych charakterystykach zapewnia stacji z jednej strony dużą szybkość wykrywania nowych źródeł sygnałów radiolokacyjnych, z drugiej precyzyjny pomiar wszystkich parametrów sygnałów. Daje to również w rezultacie większą niezawodność działania.

Tor wykrywania działa w oparciu o zestaw anten ułożonych w rogach sześciokąta foremnego zapewniających dookólne pokrycie w azymucie.

W celu pokrycia całego pasma częstotliwości, tzn. 0,5-M 8 GHz, zastosowano 5 takich zestawów anten. Każda z 30 anten zintegrowana jest z odbiornikiem mikrofalowym. Budowa urządzenia i zaimplementowany w nim sposób przetwarzania sygnałów zapewniają następujące parametry toru:

•    zakres częstotliwości 0,5*1 8 GHz,

•    pokrycie w kierunku - dookólne,

•    czułość głowic odbiorczych -40*-50 dBm,

•    błąd pomiaru kierunku (metodą amplitudową) - nie większy niż 10° RMS,

•    pokrycie w elewacji -15°*30°.

Tor analizy cechują duża czułość i duża dokładność pomiaru parametrów sygnałów. Zastosowanie interferometrycznej metody pomiaru kierunku z precyzyjną kalibracją torów pomiarowych zapewniło uzyskanie wysokiej dokładności pomiaru także tego parametru, co ma zasadnicze znaczenie dla dokładnej lokalizacji źródła emisji. Anteny odbiorcze toru analizy zamocowane są na maszcie antenowym wraz z blokiem odbiorników mikrofalowych. Precyzyjny silnik hydrauliczny o dużej mocy umożliwia dokładne pozycjonowanie anten zarówno w azymucie, jak i w elewacji. Umożliwia on także płynny obrót systemu antenowego z prędkościami roboczymi od 0,75°/s. Zastosowanie złącza obrotowego umożliwia pełny obrót anten wokół osi.

Rys. 6.1. Wnętrze kabiny operacyjnej systemu MUR-20

W torze analizy pomiar parametrów sygnałów może się odbywać w paśmie 500 MHz lub 40 MHz. W kanale szerokopasmowym zastosowano aku-stooptyczny analizator widma AAW. Podstawą