50 -lecie Polskiej Radiolokacji
4. RADARY DO KONTROLI STREFY PRZYBRZEŻNEJ
I POWIERZCHNI MORZA
Edward Sędek, Jerzy Miłosz
Radary do kontroli morskiej strefy przybrzeżnej powinny spełniać dwie funkcje główną i pomocniczą. Funkcja główna obejmuje wykrywanie i śledzenie obiektów nawodnych, funkcja pomocnicza to obserwacja nisko lecących celów. Radary tego typu są instalowane na umocnionych punktach obserwacyjnych Marynarki Wojennej. W celu zwiększenia zasięgu wykrywania montowane są na wieżach o wysokościach rzędu kilkudziesięciu metrów, najczęściej ok. 20 m. Ponadto wysokość brzegu morza zwiększa efektywną wysokość anteny. Z kolei radary do kontroli powierzchni morza oprócz funkcji wykrywania okrętów, statków, łodzi rybackich, tratw ratunkowych, lokalizacji rozbitków wyposażonych w transpondery, pełnią również funkcję monitorowania zanieczyszczeń powierzchni morza do których można zaliczyć rozlewiska ropy, zrzuty śmieci i niebezpiecznych ładunków jak również obserwacji pokrywy lodowej morza i zatok. Radary tego typu instalowane są na samolotach lub innych statkach powietrznych.
obroną wybrzeża w formie meldunków cyfrowych. Dlatego od tej stacji rozpoczęto próby wdrażania układów automatycznego śledzenia.
4.1. Radar brzegowy N-23
Zbigniew Czekała
Typowym przedstawicielem tej grupy urządzeń jest radar N-23 opracowany w latach 80-tch i produkowany w RADWARZE. Radar brzegowy N-23 powstał na zamówienie Dowództwa Marynarki Wojennej i był przeznaczony do wykrywania obiektów nisko lecących i nawodnych N-23. Była to historycznie pierwsza wersja z rodziny N-2, zakwalifikowana jako wyposażenie MW po badaniach Państwowych w roku 1982. Do roku 1988 na brzegowych punktach obserwacyjnych Marynarki Wojennej wzdłuż polskiego wybrzeża Bałtyku zainstalowano 9 radarów N-23. W celu zwiększenia zasięgu wykrywania obiektów nawodnych radar ten jest instalowany na wieżach o wysokości ok. 25 m, a niektóre instalacje na wysokim brzegu mają efektywną wysokość anteny ponad 50 m. Przy takiej instalacji stacja może wykrywać średniej wielkości jednostki pływające na odległościach do 25 Mm (ponad 46 km).
Rys. 4.1. Radar brzegowy N-23 na jednym z posterunków obserwacyjnych Marynarki Wojennej RP
W początkowym okresie aparatura elektroniczna stacji N-23 była całkowicie zunifikowana z aparaturą radaru mobilnego N-21. Wprowadzono tylko minimalne modyfikacje obróbki sygnału związane ze specyfiką radaru brzegowego, pozwalające wykrywać obiekty nawodne. Informacja o obserwowanych obiektach miała być przekazywana z radaru do zautomatyzowanego systemu dowodzenia