8265159167

metody, formy i programy kształcenia

Kapitał Intelektualny Lubelsztzyzny: badania potenijału regionu

Andrzej Wodecki

W dniach 27-29 kwietnia br. w Kazimierzu Dolnym odbyła się konferencja stanowiąca podsumowanie pierwszego etapu projektu Kapitał Intelektualny Lubelszczyzny: badania potencjału regionu, realizowanego przez Uniwersytet Marii Curie Skłodowskiej w Lublinie. Projekt jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach priorytetu II, rozpoczął się w styczniu 2005 roku, zakończy się zaś w grudniu 2006.

Celem projektu jest zbadanie kapitału intelektualnego Lubelszczyzny, czyli szeroko pojętych źródeł innowacyjności. Metoda badawcza bazuje na wynikach podobnych projektów realizowanych na świecie (m.in. w krajach arabskich, Izraelu, Szwecji, Holandii, Stanach Zjednoczonych), niemniej uwzględnienie specyfiki regionu wymagało wprowadzenia wielu nowych elementów. Jako źródło danych do analiz służą dane statystyczne oraz ankiety skierowane do: mieszkańców, firm, urzędów oraz uczelni wyższych.

Badania kapitału intelektualnego (KI) organizacji rozpoczęto już blisko 10 lat temu. Ich genezą była prosta obserwacja dużej różnicy pomiędzy wartością rynkową firm a ich wartością księgową. Różnica ta wskazywała na istnienie pewnych nie mierzonych dotąd aktywów, które byty istotne dla inwestorów giełdowych i często kilkukrotnie przewyższały aktywa księgowe (dobrze określone, mierzone w różnych sprawozdaniach - np. bilansach).

Aby móc czymś zarządzać, należy to zrozumieć. Łatwiej zaś zrozumieć, gdy potrafi się to zmierzyć. Ta oczywista obserwacja zmotywowała zarządy wielu firm do pomiaru swego kapitału intelektualnego.

To samo rozumowanie można zastosować do regionów. Efektywność zarządzania w dużej mierze zależy od precyzji systemu pomiaru wyników działań. W efekcie, istnieje kilka nietrywialnych powodów, dla których warto mierzyć kapitał intelektualny:

1.    Wyniki badań mogą wskazać na ukryty potencjał regionu (ewidencja tzw. aktywów nieuchwytnych) i w efekcie wspomóc tworzenie strategii rozwoju;

2.    System takiego pomiaru może być dobrym narzędziem badania efektywności realizacji strategii regionalnych;

3.    W szczególności, monitoring dynamiki rozwoju w czasie pewnych wskaźników może być cenną wskazówką trendów zarówno pozytywnych (rozwój), jak i negatywnych (wczesne ostrzeganie o niebezpiecznych zjawiskach). Innym, ważnym dla Polski zastosowaniem może być po prostu badanie efektów absorpcji środków strukturalnych;

4. Pomiar KI może wskazać korelacje pomiędzy działaniami a ich efektami, co czyni zeń bardzo cenne narzędzie wspomagające zarządzanie regionem (świadomość wpływu decyzji na różne obszary funkcjonowania).

Kapitału intelektualnego regionu, w przeciwieństwie do firm, nie można mierzyć w złotówkach. Z tego względu należy przyjąć nieco inną jego definicję. Opierając się na doświadczeniach innych krajów (choć nadal projekty tego typu należą do nowatorskich) i w analogii do podobnych badań w firmach, KI Lubelszczyzny badamy w trzech perspektywach: ludzkiej, strukturalnej i relacji.

Wspomniana konferencja zakończyła okres prac merytorycznych w zakresie pilotażu metody pomiaru oraz koncepcji badań właściwych. Wszystkie wyniki zostały przedstawione trzem głównym grupom docelowym: przedstawicielom samorządów, przedsiębiorcom, reprezentantom świata nauki. Konfrontacja ta pozwoliła na weryfikację wskaźników pod kątem potrzeb i wymagań beneficjentów.

Spotkanie tak zróżnicowanej grupy środowisk okazało się świetną płaszczyzną wymiany poglądów oraz doświadczeń. Dyskutowano nad możliwościami wykorzystania badań w kontekście szans rozwoju Lubelszczyzny. Zaprezentowano najlepsze praktyki badań kapitału intelektualnego oraz ich najciekawsze zastosowania uwzględnione w strategii rozwoju projektu w kolejnych kwartałach.

Program konferencji obejmował szeroki zakres zagadnień, skoncentrowanych wokół czterech pokrewnych dziedzin: kapitału ludzkiego, kapitału strukturalnego, kapitału relacji oraz istoty projektu: Kapitału Intelektualnego Lubelszczyzny (KIL). W trakcie pięciu sesji swoje doświadczenia zaprezentowały m.in. uczelnie, takie jak: Szkoła Główna Handlowa w Warszawie, Akademia Ekonomiczna z Poznania, Uniwersytet Warszawski, Uniwersytet Jagielloński, instytucje - Narodowy Bank Polski, Urząd Marszałkowski Województwa Lubelskiego oraz firmy zajmujące się zawodowo doradztwem biznesowym - lnnovatika.

Dużo czasu poświęcono kwestiom obecnego i przyszłego kształtu polityki innowacyjnej, zaprezentowano regionalne strategie rozwoju. Poruszono aspekt zarządzania wiedzą i innowacjami w organizacjach oraz ich transferem.

Warsztat praktyczny poprowadził prof. Leif Edvin-nson (Uniwersytet w Lund, Szwecja), pionier pomiaru kapitału intelektualnego organizacji i regionów, zaangażowany osobiście w realizację projektu pomiaru KIL. Podczas tych zajęć uczestnicy warsztatów podzie-

14

e-mentor nr 3 (15)