8265159170

Przedsiębiorczość akademicka

Powracając do problematyki podejmowanej w pierwszej sesji, warto podkreślić, iż Agnieszka Gry-zik (Dyrektor DWI Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego), podjęła próbę umiejscowienia i charakterystyki działalności inkubatorów przedsiębiorczości. Co interesujące, pierwszy inkubator przedsiębiorczości w Polsce powstał na Uniwersytecie Warszawskim w 1998 roku, jednak dopiero nowa ustawa dotycząca szkolnictwa wyższego stymuluje uczelnie do rozwoju tej formy aktywności. Prawo o szkolnictwie wyższym zakłada prowadzenie akademickich inkubatorów przedsiębiorczości oraz centrów transferu technologii w celu lepszego wykorzystania potencjału intelektualnego i technicznego uczelni oraz transferu wyników prac naukowych do gospodarki, jak również wsparcia działalności gospodarczej środowiska akademickiego lub pracowników uczelni i studentów będących przedsiębiorcami. Inkubator może być tworzony w formie jednostki ogólnouczelnianej lub spółki handlowej czy fundacji'. Podjęte przez DWI analizy wykazują, iż 49% inkubatorów funkcjonuje w formie prawnej fundacji (z tym, iż jedna obecna jest na wielu uczelniach²). Problematyczną kwestią jest jednak przedmiot działalności firm rozwijających się w inkubatorach, w szczególności prowadzonych przez studentów. Trudno nie zgodzić się z opinią o niskiej wartości przedsięwzięć, koncentrujących się na tworzeniu gadżetów czy komercyjnych usługach SMS, szeroko pojętego przemysłu kultury (rozrywkowej). Można też ubolewać nad małą liczbą przedsięwzięć zajmujących się transferem nauki do gospodarki. Te jednak mogą liczyć na wsparcie ze strony Ministerstwa, co powinno być dużą zachętą do ich rozwijania.

Podkreślić należy, iż na wsparcie akademickich inkubatorów przedsiębiorczości (A1P) uczelnie mogą liczyć również ze strony Ministerstwa Gospodarki, które już od 2004 roku organizuje konkurs wyłaniający najlepsze koncepcje organizacji nowych lub istniejących AIP, a co za tym idzie - ich promowanie oraz dofinansowanie. Więcej informacji można odnaleźć na stronie Ministerstwa (www.mg.gov.pl).

Inny wydźwięk miały wystąpienia przedstawicieli środowiska akademickiego. Generał brygady prof. Bogusław Smólski (WAT, członek Prezydium KRASP) wskazywał na zbyt niskie nakłady na naukę, aby móc efektywnie stymulować trend współpracy nauki z biznesem, a zwłaszcza realizować bardzo duże projekty badawcze oraz prowadzić badania związane z nowoczesnymi technologiami. Pomimo iż prelegent podkreślał istnienie na uczelniach centrów zaawansowanych technologii, centrów doskonałości (których jest ponad 120) oraz platform technologicznych (co pozwala na tworzenie płaszczyzn współpracy), wskazał również na brak na rynku wyspecjalizowanych firm brokerskich (wzorem rozwiązań zachodnich), które są łącznikiem nauki z biznesem. Drugi reprezentant środowiska akademickiego, prof. Mirosław Zdanowski, po krótkiej prezentacji prac Instytutu Społeczeństwa Wiedzy, zabrał głos jako Rektor Akademii Finansów. Skoncentrował się on na barierach rozwoju przedsiębiorczości akademickiej, których źródeł upatruje w naleciałościach poprzedniego systemu (kiedy to działania przedsiębiorcze były napiętnowane), emi gracji zawodowej zdolnej młodzieży, jak również w strukturach i mentalności uczelni wyższych. Wska zywał na potrzebę zmian w programach kształcenia dostosowania ich do Europejskich Ram Kwalifikacji a także zbliżenia kadry akademickiej do gospodar ki, podkreślając jednocześnie potrzebę nauczania przedsiębiorczości oraz nastawienia na kształtowanie umiejętności. Dla równowagi wydźwięku tego wystąpienia warto podkreślić, iż jednak inkubatory akademickiej oraz firmy w nich prowadzone rozwijają się z powodzeniem (pytanie, jak będą radzić sobie po opuszczeniu inkubatorów), a inicjatyw współpracy nauki z biznesem jest coraz więcej. Przykładem mogą służyć ostatnie projekty Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie. Powołany w listopadzie 2005 r. Akademicki Inkubator Przedsiębiorczości SGH, ma już pod swoją opieką firmy pośrednictwa pracy za granicą, zaawansowanych usług informatycznych, sprzedaży towarów luksusowych, konsultingu i wdrażania systemów zapewniania jakości³. W SGH rusza również projekt Transfer wiedzy - analiza powiązań nauki z biznesem na Mazowszu dla potrzeb regionalnej strategii innowacji, współfinansowany ze środków EFS (w ramach Działania 2.6: Regionalne Strategie Innowacyjne i transfer wiedzy). Jego celem jest analiza stanu współpracy nauki z biznesem oraz efektywności transferu technologii na Mazowszu, co ma zaowocować stworzeniem Regionalnej Strategii Innowacyjnej i szerokim wsparciem procesów komercjalizacji wyników prac badawczo-rozwojowych⁴.

Warto też wskazać na inne inicjatywy propagujące szeroko pojętą przedsiębiorczość akademicką oraz współpracę nauki z biznesem. Jako przykład można zaprezentować Program Innowator Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej, kierowany do młodych uczonych, który ma na celu wsparcie transferu osiągnięć naukowych do biznesu. Dwa zasadnicze elementy Programu to edukacja w zakresie funkcjonowania rynku i prowadzenia działalności gospodarczej oraz wsparcie (również finansowe) projektów innowacyjnych na wczesnym etapie ich komercjalizacji⁵. Powstaje też m.in. między-

¹    Ustawa z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym, art. 86, pkt. 1-3.

²    Fundacja Akademickie Inkubatory Przedsiębiorczości, http://inkubatory.pl

³    Por. http://inkubatory.pl/index.php7id=92, [22.06.2006].

⁴    Por. http://www.sgh.waw.pl/ogolnouczelniane/fundusze_europejskie/wnioski_zlozone/2_6_ZPORR_TW/, [23.06.2006).

⁵    Program Innowator FNP, http://www.fnp.org.pl/programy_aktualne/wspieranie_transferu_innowator.html, [02.06.2006|.

17

czerwiec 2006