w Euroazjatycką Unię Gospodarczą, która ma wejść w życie od 2015 roku - ma to być integracja wykraczająca poza ramy wspólnego rynku.
Unia Celna faktycznie wprowadziła wspólną zewnętrzną taryfę celną i Wspólny Kodeks Celny, oba oparte na rosyjskiej taryfie i Kodeksie. Weszła ona w życie w 2010 roku (1 stycznia, a w pełni od 1 lipca). Z perspektywy przedsiębiorców unijnych (w tym polskich) mógł to być bardzo atrakcyjny krok, ponieważ przekroczenie granicy celnej jednego z państw członkowskich oznacza dostęp do całego obszaru unii celnej. Z perspektywy spedycji, produkcji czy eksportu jest to bardzo atrakcyjne rozwiązanie i mogło by być komplementarne w stosunku do integracji europejskiej. Unia Celna wymusiła na Białorusi i Kazachstanie przyjęcie wielu zasad Światowej Organizacji Handlu (WTO), ponieważ od 2012 roku Rosja jest członkiem tej organizacji. Do Unii Celnej kandydują Armenia (po zerwaniu rozmów w sprawie stowarzyszenia z UE) oraz Kirgistan. Unia Celna była dedykowana również Ukrainie, która definitywnie wycofała się z rozmów na ten temat w 2013 roku. Rosja widzi też w tej strukturze inne kraje obszaru postradzieckiego, na przykład Mołdawię (która jednak wkroczyła na drogę integracji z Unią Europejską).
Umowy stowarzyszeniowe z Unią Europejską, w tym część handlowa dotyczącą tworzenia strefy wolnego handlu, którą podpisały: Ukraina, Mołdawia, Gruzja. Z perspektywy polskich przedsiębiorców oznacza to w przyszłości lepszy dostęp do tych rynków oraz proces, który zaowocuje ujednoliceniem norm, procedur, standardów przy zawieraniu transakcji gospodarczych.
Badane państwa uwzględnione w monografii to kraje priorytetowe dla przedsiębiorców z Polski Wschodniej z badanego obszaru. Dokonując ich wyboru uwzględniono pozycję danego państwa w obrotach handlowych Polski i przede wszystkim obrotach handlowych województw Polski Wschodniej oraz trendy w kształtowaniu się bilateralnych relacji gospodarczych. Do analizowanych państw należą: Rosja, Ukraina, Białoruś i Kazachstan.
Państwami założycielskimi WNP 8 grudnia 1991 roku były: Rosja, Ukraina i Białoruś2. Deklarację wAłma-Acie o przystąpieniu do WNP, 21 grudnia 1991 roku, podpisali przedstawiciele Armenii, Azerbejdżanu (choć faktycznie państwo przystąpiło do WNP w 1993 roku), Kazachstanu, Kirgistanu, Mołdawii, Tadżykistanu, Turkmenistanu i Uzbekistanu.3 Gruzja przystąpiła do WNP 9 grudnia 1993 roku. Większość państw ratyfikowała Kartę WNP w 1993 i 1994 roku nie uczyniły tego Turkmenistan i Ukraina.
Turkmenistan rezygnował ze stałego członkostwa w WNP, oficjalnie ogłaszając swoją decyzję 26 sierpnia 2005 roku w Kazaniu (Rosja) podczas szczytu głów państw Wspólnoty Niepodległych Państw. Obecnie państwo to ma status obserwatora. Gruzja wystąpiła z WNP 17 sierpnia 2009 w wyniku konfliktu zbrojnego między Rosją, a Gruzją w 2008 roku. Natomiast w 2014 roku Ukraina podjęła decyzję o wystąpieniu z WNP w wyniku konfliktu z Rosją.
2 Deklaracja Głów Państw Białorusi, Rosji i Ukrainy (Declaration by the Heads of State of Belarus, Russia and Ukrainę), 31 ILM 1421992; UN Document A/46/771 of December 14,1991.
3 Deklaracja z Ałma-Aty (Alma-Ata Declaration), 31 ILM 1481992.
ZPWiM
KAPITAŁ LUDZKI
WOJEWODA MAZOWIEC
14
Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego