8960330161

SCRIPTA COMENIANA LESNENSIA NR 8 47

Z powyższego wynika, że komunikacja może być dwojakiego rodzaju - werbalna i niewerbalna. Komunikacja werbalna polega na posługiwaniu się słowami - mówionymi czy pisanymi. Natomiast komunikacja niewerbalna

dotyczy wszystkich ludzkich zachowań, postaw i obiektów, innych niż słowa, które komunikują wiadomości i posiadają wspólne społeczne znaczenie [Mor-reale. Spitberg i Barge 2007, 175],

Szczególnego zwrócenia uwagi wymaga ostatnie stwierdzenie, ponieważ te same gesty w różnych kulturach oznaczać mogą zupełnie coś innego.

Zdaniem Adlera i Rodmana, wyróżnić można cztery główne funkcje komunikowania się ludzi pomiędzy sobą, które mają na celu zaspokojenie czterech grup potrzeb: fizycznych, ego, społecznych i praktycznych [Sęk (red.) 2000, 129],

•    Komunikow anie się z innymi ludźmi niezbędne jest dla jednostki w celu zachowania zdrowia fizycznego, ponieważ jak dowodzą badania, życie w izolacji powoduje częstsze zapadanie na choroby, a także zwiększa dwu-, trzykrotnie prawdopodobieństwo przedwczesnej śmierci [Sęk (red.) 2000, 129-130], Izolacji zapobiegać może pozostawanie w bliższych związkach i relacjach, jak małżeństwo, przyjaźń, przynależność do różnych organizacji itd.

•    Druga grupa to potrzeby ego, zw iązane z kształtowaniem naszej tożsamości i poczucia odrębności. Komunikowanie się z innymi ludźmi pozwala jednostce dowiedzieć się, kim tak naprawdę jest i poznać zdanie innych o własnych przekonaniach na własny temat.

•    Trzecia grupa to potrzeby społeczne, wśród których wyróżnić można potrzebę przy należności do społeczności, gdy jednostka ma poczucie, że należy do grupy (formalnej czy nieformalnej), potrzebę kontroli nad otoczeniem oraz potrzebę przy wiązania się do innych, kiedy to jednostka ma świadomość, że komuś na niej zależy.

•    Ostatnia grupa to potrzeby praktyczne - poprzez komunikowanie otrzymujemy niezbędne wiadomości o otaczającym nas świecie (np. w szkole), lecz także możemy po prostu funkcjonować w codziennym życiu (np. sporządzanie zakupów').

W psychologii społecznej pojawia się jeszcze pojęcie „relacja”. E. Griffin termin ten utożsamia z pojęciem „związek” i przywołuje pogląd cytowanego już Kelley’a, według którego związek polega na „(...) silnej, regularnej i wielostronnej współzależności, która zachodzi przez dłuższy czas” [Griffin 2003, 151], Podobnie jako związek definiowane bywają relacje [Reber i Reber 2008, 939], Relacja stanowi więc coś więcej, niż pojedynczy akt komunikacji czy interakcji.

Jaki więc związek występuje pomiędzy wszystkimi omówionymi pojęciami? Zasadne wydaje się uznać, że zachodzi między nimi związek inkluzji, czyli w mniejszym lub większym stopniu zawierają się w sobie. Pojęciem nadrzędnym wydaje się termin „kontakty społeczne”, w którym zawierają się wszystkie wyżej wymienione. Kontakty społeczne można więc rozumieć jako względnie