9515745168

Zarządzanie kapitałem intelektualnym w małym przedsiębiorstwie

• rozpoznanie roli i miejsca kapitału intelektualnego w budowaniu przewagi konkurencyjnej małego

przedsiębiorstwa.

W pracy przyjęto następujące hipotezy badawcze:

Hipoteza I. Istnieje luka między obiektywnym występowaniem kapitału intelektualnego w małym przedsiębiorstwie, a jego subiektywnym postrzeganiem przez menedżerów.

Hipoteza II. Badanie zarządzania kapitałem intelektualnym w małym przedsiębiorstwie wymaga stosowania specyficznego modelu.

Hipoteza III. Implementacja koncepcji zarządzania kapitałem intelektualnym może stać się istotnym czynnikiem konkurencyjnym dla małego przedsiębiorstwa.

Hipoteza IV. Zarządzanie kapitałem intelektualnym w małym przedsiębiorstwie wymaga wyposażenia przedsiębiorcy w nieskomplikowane procedury i metody.

Empiryczna część pracy jest efektem projektu badawczego, podjętego na potrzeby realizacji celów i weryfikacji przyjętych hipotez. Badania przeprowadzono w latach 2002/2003 w 120 małych przedsiębiorstwach z regionu dolnośląskiego (definiując małe przedsiębiorstwo przyjęto kryterium ilościowe - liczba zatrudnionych: zatrudniające do 50 osób). Badane firmy podzielono na kilka typów. Proces badawczy składał się z dwóch etapów: pierwszy, zakładający rozpoznanie stopnia świadomości menedżerów co do ważności kapitału intelektualnego w zarządzaniu przedsiębiorstwem (stopnia postrzegania kapitału intelektualnego), został przeprowadzony w 280 małych przedsiębiorstwach, do których została przekazana ankieta za pośrednictwem poczty lub osobiście; drugi - zrealizowany w 120 przedsiębiorstwach, był ściśle uzależniony od efektu etapu pierwszego, a jego przewodnim celem była identyfikacja składników, sposobów pomiaru oraz wykorzystania i rozwoju kapitału intelektualnego za pośrednictwem wywiadów osobistych z właścicielami-menedżerami i pracownikami (w zależności od ich dostępności), obserwacji oraz analizy dokumentacji.

Niniejsza rozprawa zgodnie z wymogami wydawniczymi została gruntownie zmodyfikowana i znacznie skrócona¹.

Obecnie praca składa się z czterech rozdziałów poprzedzonych wstępem i podsumowanych zakończeniem.

Rozdział pierwszy² poświęcony jest zagadnieniom teoretycznym. Jego celem jego jest zdefiniowanie pojęć, które są wielokrotnie użyte w pozostałych trzech rozdziałach oraz wskazanie znaczenia kapitału intelektualnego w zarządzaniu nowoczesnym przedsiębiorstwem. Rozdział rozpoczyna się od zaprezentowania definicji i słów kluczowych dotyczących różnych ujęć kapitału intelektualnego oraz zarządzania kapitałem intelektualnym, a także zostały opisane w nim składniki kapitału intelektualnego. W dalszej części wskazano na zasadność rozpatrywania kapitału intelektualnego w różnych formach i wielkościach przedsiębiorstw. W kolejnych punktach podjęto próbę wykazania, że problematyka kapitału intelektualnego występuje zarówno w nowoczesnych formach organizacji, sprzyjających zarządzaniu kapitałem intelektualnym, tj. organizacji uczącej się, przedsiębiorstwie inteligentnym, organizacji wirtualnej i organizacji fraktalnej, jak i w organizacjach tradycyjnych. Zidentyfikowa-

1

   W oryginalnej, niepublikowanej wersji praca składa się z pięciu rozdziałów poprzedzonych wstępem i podsumowanych zakończeniem.

2

   W pierwotnej wersji rozdział pierwszy rozpoczyna się od genezy kapitału intelektualnego; w dalszej części zaprezentowane zostały definicje i słowa kluczowe dotyczące różnych ujęć kapitału intelektualnego oraz zarządzania nim, a także opisane zostały składniki kapitału intelektualnego. Kolejny podrozdział prezentuje główne definicje wiedzy, obszary zarządzania nią oraz podobieństwa i różnice między dwoma pokrewnymi koncepcjami: zarządzaniem kapitałem intelektualnym a zarządzaniem wiedzą. W dalszej części wskazano na zasadność rozpatrywania kapitału intelektualnego w różnych formach i wielkościach przedsiębiorstw. W kolejnych punktach podjęto próbę wykazania, że problematyka kapitału intelektualnego występuje zarówno w nowoczesnych formach organizacji, sprzyjających zarządzaniu kapitałem intelektualnym, tj. organizacji uczącej się, przedsiębiorstwie inteligentnym, organizacji wirtualnej i organizacji fraktalnej, jak i w organizacjach tradycyjnych. Zidentyfikowano także obszary i cechy sprzyjające rozpatrywaniu kapitału intelektualnego w dużym i szczególnie w małym przedsiębiorstwie.