9621686921

Samogłoski w polskim systemie ionologicznym. 77

Fonematy i u występują w jednej współodpowiedniości: przeciwstawiają się sobie wzajemnie. Na podłożu tej współodpowiedniości w wyniku kojarzeniowego członkowania wyodrębnia się jako składnik przedstawieniowy tych fonematów przedstawienie względnej wysokości tonu podstawowego .

Fonematy e o są związane dwojaką współodpowiedniością: po pierwsze przeciwstawiają się sobie wzajemnie, po drugie e przeciwstawia się fonematowi ę, a o — foneinatowi ę. W wyniku tej dwustronnej współodpowiedniości wyodrębniają się w treści przedstawieniowej fonematów e o dwa składniki: przedstawienie względnej wysokości tonu podstawowego i przedstawienie braku nosowości.

Fonematy wreszcie ą q mają dwojaką współodpowiedniość: z jednej strony przeciwstawiają się sobie wzajemnie, a z drugiej strony ą przeciwstawia się fonematowi e, a q — fonematowi o. Na skutek tej dwustronnej współodpowiedniości wyodrębniają się w fonemataeh ę q dwa składniki: przedstawienie względnej wysokości tonu podstawowego i przedstawienie nosowości.

Na takich współodpowiedniościach opiera się system fono-logiczny samogłosek polskich i takie w związku z tern jest zróżniczkowanie treści przedstawieniowej fonematów samogłoskowych w polskim języku literackim.

System ten da się unaocznić w następującej tablicy.

			•
a	e	ę	l
	0 ]	Q	U

W systemie tym niema osobnego fonematu, odpowiadają-cego głosce [y]: głoska ta w systemie fonologicznym polskiego języka literackiego jest objęta tym samym fonematem, co głoska [i]; jest to więc tylko warjant głoskowy fonematu i.