9679385441

Tabela 1. Kryteria rozpoznania stwardnienia rozsianego wg McDonalda w modyfikacji Polmana z 2010 roku (11)

1)    Stwierdzenie £ 2 rzutów choroby - rozsianych w czasie, z objawami neurologicznymi z > 2 ognisk o różnej lokalizacji; lub stwierdzenie > 2 rzutów choroby, w tym jednego rzutu stwierdzanego przez badającego oraz jednego rzutu w wywiadzie*

* (Autorzy kryteriów zaznaczają jednak, że w sytuacji „jednego rzutu stwierdzanego przez badającego oraz jednego rzutu w wywiadzie,, konieczna jest duża ostrożność diagnostyczna. Nie jest to bezwzględnie wymagane ale zaleca się wykonanie badań MR i płynu mózgowo-rdzeniowego, w przypadku uzyskania wyników niepotwier-dzających podejrzenia SM należy zachować szczególną ostrożność (extreme caution) przy stawianiu rozpoznania SM, konieczne jest też wykluczenie innych przyczyn objawów neurologicznych prezentowanych przez pacjenta

-    patrz także tekst).

2)    Stwierdzenie > 2 rzutów choroby - rozsianych w czasie, ale w sytuacji gdzie objawy neurologiczne wskazują na tą samą lokalizację ogniska. W takiej sytuacji konieczne jest udowodnienie w badaniu MR rozsiania w przestrzeni czyli stwierdzenie minimum po 1 zmianie demielinizacyjnej w sekwencji T2, w co najmniej dwóch z czterech lokalizacji typowych dla SM (okołokomorowo, podkorowo, podnamiotowo lub w rdzeniu kręgowym); lub oczekiwanie na kolejny rzut o innej lokalizacji.

3)    Stwierdzenie 1 rzutu, ale o objawach z > 2 różnych lokalizacji. W takiej sytuacji przyjmuje się, że wykazano rozsianie zmian w przestrzeni; należy jednak udowodnić rozsianie w czasie - konieczne jest stwierdzenie: równoczesnej obecności asymptomatycznej zmiany wzmacniającej się po podaniu gadoliny i zmian(y) nie wzmacniających - w badaniu wykonanym w dowolnym czasie po rzucie; lub stwierdzenie nowych ognisk w sekwencji T2 i/lub zmiany wzmacniającej się po kontraście w kontrolnym badaniu MR (niezależnie od czasu, w którym kolejne badanie zostanie wykonane); lub stwierdzenie wystąpienia kolejnego rzutu.

4)    Wystąpienie 1 rzutu z 1 ogniska (CIS) - konieczne jest udowodnienie w badaniach dodatkowych rozsiania zarówno w czasie, jak i w przestrzeni:

-    dla stwierdzenia rozsiana zmian w przestrzeni (ang. dissemination oflesions in space; DIS) wymagane jest wykazanie w badaniu MR obecności > 1 ognisk(a) w sekwencji T2 w minimum dwóch z czterech lokalizacji typowych dla SM; lub oczekiwanie na kolejny rzut o innej lokalizacji;

-    dla stwierdzenia rozsiana zmian w czasie (ang. dissemination of lesions in time, DIT) wymagane jest wykazanie równoczesnej obecności asymptomatycznej zmian(y) wzmacniających się po podaniu gadoliny i zmian(y) niewzmacniających się, w dowolnym czasie po rzucie; lub stwierdzenie nowych ognisk(a) i/lub zmiany wzmacniającej się po kontraście T2 w kolejnym badaniu MR w dowolnym czasie po rzucie; lub oczekiwanie na drugi rzut choroby.

Ze względu na wdrożone uproszczenia diagnostyczne rola badania płynu mózgowo-rdzeniowego obecnie jest nieco mniejsza. Badanie to pozwalało na liberalizację wymagań kryteriów diagnostycznych MR. Bieżąca aktualizacja znacznie upraszcza kryteria MR, stąd badanie płynu mózgowo-rdzeniowego nie jest bezwzględnie wymagane do rozpoznania stwardnienia rozsianego, jeśli objawy kliniczne i badanie MR pozwalają na postawienie diagnozy. Wynik badania płynu zawarty jest jedynie w kryteriach rozpoznania przewlekle postępującej postaci SM. Pozytywne wyniki badania indeksu IgC oraz prążków oligoklonalnych służą w diagnostyce różnicowej jako dowód istnienia procesu zapalnego-demielinizacyjnego.

Wzrokowe potencjały wywołane

Ostatnim badaniem laboratoryjnym, które znalazło swoje zastosowanie w kryteriach McDonalda są wzrokowe potencjały wywołane (WPW). Nieprawidłowy wynik charakterystyczny dla stwardnienia rozsianego to opóźniona ale dobrze zachowana fala potencjału (ang. delayedbut with well-preserved waveform). W kryteriach z 2001 i 2005 roku badanie to zawarto w schemacie rozpoznania przewlekle postępującej postaci SM (5,10). Dodatkowo odchylenie w badaniu WPW mogło być użyte jako uzupełnienie badania klinicznego i zapewnić obiektywny dowód obecności drugiej zmiany w OUN. Istniał jednak warunek, że pierwsza zmiana nie jest

115

Neuroskop 2011, nr 13