ARTYKUŁY SPECJALNE
Tabela 3. Kryteria McDonalda (2010) rozpoznania pierwotnie postępującej postaci stwardnienia rozsianego
Rozpoznanie pierwotnie postępującej postaci stwardnienia rozsianego wymaga
spełnienia następujących kryteriów:
1. postępowanie objawów choroby przez rok (ustalone retrospektywnie lub prospektywnie) oraz
2. występowanie >2 poniższych cech3:
A. lokalizacyjne rozsianie zmian w mózgu ustalone na podstawie >1 ogniska na obrazach T2-zależnychb w >1 lokalizacji typowej dla stwardnienia rozsianego (okołokomorowe, przylegające do kory mózgowej lub podnamiotowe)
B. lokalizacyjne rozsianie zmian w rdzeniu kręgowym ustalone na podstawie >2 ognisk na obrazach T2-zależnychb
C. dodatnie wyniki oznaczeń PMR - prążki oligoklonalne wykryte za pomocą ogniskowania izoelektrycznego i/lub zwiększony wskaźnik IgG
3 Nie należy liczyć ognisk powodujących objawy kliniczne, u pacjenta z zespołem pniowym lub rdzeniowym.
b Ogniska nie muszą wykazywać wzmocnienia kontrastowego.
PMR - płyn mózgowo-rdzeniowy
eych ognisk ze wzmocnieniem i bez wzmocnienia kontrastowego, rozpoznanie czasowego rozsiania zmian nadal wymaga odnotowania nowego rzutu lub wykrycia nowego ogniska wzmacniającego się po podaniu środka kontrastowego lub nowego ogniska na obrazach T2-zależnych w kolejnych badaniach MR.
Członkowie Panelu potwierdzili, że dodatnie wyniki oznaczeń płynu mózgowo-rdzeniowego (PMR), obejmujące zwiększony wskaźnik IgG lub występowanie co najmniej dwóch prążków oligoklonalnych, mogą być istotne dla potwierdzenia zapalno-demielinizacyjnego charakteru choroby, przeprowadzenia diagnostyki różnicowej oraz przewidywania rozwoju klinicznie pewnego SR15,31. W kryteriach McDonalda z 2001 i 2005 roku dodatni wynik badania PMR mógł zmniejszyć wymagania wobec zmian neuroobrazowych MR niezbędnych do wykazania lokalizacyjnego rozsiania zmian (tylko >2 ognisk odpowiadających SR na obrazie MR w przypadku dodatniego wyniku badania PMR)8’9. Członkowie Panelu uważają jednak, że po wprowadzeniu uproszczonych kryteriów neuroobrazowych MAGNIMS lokalizacyjnego i czasowego rozsiania zmian24 dalsza liberalizacja wymogów w odniesieniu do zmian w badaniu MR u pacjentów z dodatnimi wynikami badań PMR jest nieodpowiednia ze względu na brak badań nad wpływem wyników oznaczeń PMR na kryteria MAGNIMS czasowego i lokalizacyjnego rozsiania zmian22’24. Potwierdzenie dodatkowej wartości diagnostycznej oznaczeń PMR wymaga przeprowadzenia prospektywnych badań z zastosowaniem ogólnie dostępnych wystandaryzowanych technik i najczulszych metod wykrywania prążków oligoklonalnych w PMR przy uwzględnieniu nowych wymogów wobec badań obrazowych32’33.
W 2005 roku członkowie Panelu zalecili korektę kryteriów McDonalda rozpoznania pierwotnie postępującej postaci SR. Zgodnie z tymi zaleceniami kryterium postępowania choroby przez co najmniej rok uzupełniono wymogiem wykazania przynajmniej dwóch z trzech następujących cech: dodatni wynik badania MR mózgu (>9 ognisk na obrazach T2-zależnych lub >4 takich ognisk w razie dodatniego wyniku badania wzrokowych potencjałów wywołanych), dodatni wynik badania MR rdzenia kręgowego (>2 ogniska na obrazach T2-załeżnych) i dodatni wynik oznaczeń PMR. Kryteria te, w których szczególne znaczenie w rozpoznaniu pierwotnie postępującej postaci SR przypisano oznaczeniom PMR oraz badaniu MR rdzenia kręgowego, okazały się praktyczne i zostały na ogół dobrze przyjęte przez neurologów34; stosuje się je również jako kryteria włączające w badaniach klinicznych dotyczących tej postaci SR35. Dążąc do ujednolicenia kryteriów neuroobrazowych MR w odniesieniu do wszystkich postaci SR, ale uwzględniając szczególne wymagania diagnostyczne pierwotnie postępującej postaci SR, członkowie Panelu zalecają utrzymanie kryterium co najmniej dwóch z trzech cech neuroobrazowych MR i dotyczących oznaczeń PMR w rozpoznawa-
Kryteria rozpoznania stwardnienia rozsianego - aktualizacja kryteriów McDonalda z 2010 roku
11