9576709222

2.2. Tilio cordatae-Carpinetum betuli Tracz. 1962

Stanowisko systematyczne

Tilio-Carpinetum jest zespołem obejmującym wielogatunkowe lasy lipowo - dębowo-grabowe należące do kontynentalnej, wschodnioeuropejskiej postaci grądu. Jest on szeroko rozpowszechniony w Polsce i tworzy szereg odrębnych odmian geograficznych. W Karpatach występuje forma podgórska, sięgająca przeciętnie do 550-600 m n.p.m. [Matuszkiewicz 2001]. Według Traczyka [1962a, b] fitocenozy grądowe na obszarze polskich Karpat reprezentują małopolską odmianę Tilio-Carpinetum, która cechuje się udziałem między innymi: Abies alba, Acer psudoplatanus, Fagus syhatica, Dentaria glandulosa, Prenanthes purpurea, Primula elatior oraz Salvia glutinosa. Dzwonko [1986] wskazuje również na zróżnicowanie omawianej asocjacji w Karpatach na dwie geograficzne pododmiany: wschodnio- i zachodniokarpacką, różniące się głównie kombinacjami gatunków. Pododmianę wschodniokarpacką wyróżnia występowanie Aposeris foetida, Glechoma hirsuta, Symphytum cordatum oraz częstszy udział Carex pilosa - gatunku, który w Karpatach Zachodnich posiada nieliczne stanowiska. Pododmiana zachodniokarpacka natomiast charakteryzuje się obecnością Ranunculus lanuginosus i Euphorbia dulcis - gatunkiem nie odnotowanym w trakcie badań. Fitocenozy Tilio-Carpinetum występują na zróżnicowanym podłożu geologicznym bogatym w wapień, jak również na ubogich piaskowcach serii magurskiej.

Rozmieszczenie i warunki siedliskowe

Płaty grądów zdiagnozowane w Beskidzie Małym odpowiadają odmianie zachodniobeskidzkiej wyróżnionej przez Dzwonko [l.c.]. Na obszarze badań są wykształcone fragmentarycznie i zajmują niewielkie powierzchnie. Zachowały się one głównie w postaci małych wysp leśnych w krajobrazie rolniczym, np.: w okolicy Śleszowic lub mają charakter niewielkich enklaw leśnych w sąsiedztwie zwartych drzewostanów gospodarczych w piętrze pogórza. Przykładem mogą być stanowiska: Gorzeń Dolny, Kozy Gaje, Bielsko-Biała Mikuszowice.

Fragmenty lasów grądowych stwierdzone w Beskidzie Małym, zajmują miejsca specyficzne w piętrze pogórza sięgającego po 600 m n.p.m.; są to strome zbocza wąwozów i debrzy o słabo zdefiniowanej ekspozycji, lub wcięcia terenowe, nierzadko też fitocenozy grądowe porastają miejsca o płytszych glebach wśród upraw polowych. Siedlisko charakteryzuje stosunkowo łagodny, podgórski klimat umiarkowany oraz słabo szkieletowe, zwietrzałe podłoże, na którym wykształcają się żyzne gleby brunatne.

-62-