984501803

dacze dostrzegają w jego powieściach i opowiadaniach inwencję i rozmach w konstruowaniu perypetii fabularnych o posmaku sensacyjnym i mclodramacycznyrn⁵³. Problematyka chrystologiczna w epistolarnych relacjach faryzeusza-intelekcualisty przedstawionych w Listach Nikodema⁵⁴ została znacznie ograniczona⁵⁵, a dodatkowo wartość utworu obniżają niezręczności natury artystycznej⁵⁶.

Autorzy dwóch powieści biograficznych przedstawiających dzieje Maryi: Ewa Ferenc⁵⁷ i Mieczysław Maliński⁵⁸, stosując sty-nicii religijnych z politycznymi. Na temat politycznej a nic religijnej wymowy innych powieści Dobraczyńskiego zob. też B. G h r z ą s t o w s k a, Otwarte niebo. Literackie świadectwa przeżywania Eucharystii, Poznań 1992, s. 153-154. Z. L i c toni a k {Boje i niepokoje o literaturę katolicką, [w:] Kopa lat, Warszawa 1985, s. 170-175) przytaczając opinię Dobraczyńskiego o powieści katolickiej, zaznacza, iż zadaniem literatury katolickiej jest wyrażanie językiem artystycznym istnienia Opatrzności i ukazywanie w utworze jej działania. Por. też A. P c t h e, Problematyka tzw. „literatury katolickiej". Maszynopis pracy magisterskiej, Katowice 1993, s. 37-38.

J. Z i o m c k, Jan Dobraczyński..., s. 156-157; A. R o g a I s k i. Dobraczyński, Warszawa 1969.

^UJ. Dobrać z y ń s k i. Listy Nikodema, Warszawa 1952.

^ss J. Z i o m c k, Jan Dobraczyński..., s. 156. Autor zwrócił także uwagę na niepokojący brak dylematów natury filozoficznej i moralnej: „bohater Listów Nikodema był już niejako »gotowym« chrześcijaninem, nim zdążył się formalnie nawrócić”.

⁵⁶    O nich pisała Z. S t a r o w i c y s k a-M orstinowa (Nikodem pisze Hagadę, „Tygodnik Powszechny”, 1952, nr 15), zarzucająca Nikodemowi „pre-scjencję”, będąca wynikiem pomieszania wiedzy na temat Chrystusa posiadanej przez autora z tą, którą mógł mieć bohater powieści. Również w powieści Cień Ojca (Warszawa 1977) poświęconej świętemu Józefowi autor nic wzbogacił swe-go warsztatu artystycznego ani nic wyeksponował zagadnień teologicznych i zatrzyma! się na problematyce biograficznej i psychologicznej.

⁵⁷    E, F c r c n c, Największa Łaska, Gorzów Wlkp. 1991. Powieść, pisana z pozycji Maryi, podkreśla aspekt macierzyństwa i dokonuje analizy przeżyć młodej kobiety-matki. Autorka zastosowała odważny chwyt pisarski - narrację pierwszoosobową, aby stworzyć wrażenie wiarygodności tych przeżyć, ale wnikliwej prezentacji zagadnień psychologicznych w niewielkim stopniu towarzyszą wnioski natury teologicznej.

^S6 M. M a 1 i ń s k i, Matka Jezusa. Opowieść, Wrocław 1986. Kreacja postaci powieściowych Malińskiego wyraźnie redukuje element nadprzyrodzony. Prezentacji ich przeżyć brakuje motywacji, która uwzględniałaby ich odniesienie do sfery sakralnej, Np. reakcja Józefa, który dowiedział się, że zaślubiona mu Maria oczekuje narodzin dziecka, zarysowana jest tylko w kategoriach psychologicznych. Józef przedstawiony jest jako człowiek, któremu brak emocjonalnej równowagi i umiejętności podejmowania dojrzałych decyzji: kieruje się pragnieniem

18