Choroba
Parkinsona
Objawy Choroby Parkinsona
Objawy ze strony układu ruchu:
" spowolnienie ruchowe
" sztywność mięśniowa
" drżenie spoczynkowe
Objawy Choroby Parkinsona - cd
Objawy spoza układu ruchu:
" zaburzenia mowy (monotonna, słabo artykuowana)
" zaburzenia oddychania (zmienna częstość i głębokość)
" objawy wegetatywne (Å‚ojotok, Å›linotok, pocenie, “!zwieraczy)
" objawy psychiczne (“!pamięć, labilność nastroju, nadwrażliwość)
" inne: zaburzenia wzrokowe (kurcze oczne, zab. akomodacji),
wzmożone odruchy mięśni twarzy
zaburzenia węchu
Epidemiologia
Częstość występowania:
0.15% w populacji ogólnej
1.5% w populacji >70 roku życia
Początek objawów 55-65 rokiem życia (śr.58)
M>K 3:2
Neuropatologia
Postępujące zwyrodnienie neuronów dopaminergicznych
" układu nigrostriatalnego
(część zbita istoty czarnej z prążkowiem)
" układu mezolimbicznego i mezokortykokalnego
" neuronów noradrenergicznych
(jÄ…dro miejsca sinawego)  x mechanizmy aktywacyjne
" neuronów serotoninergicznych
(jÄ…dra szwu)
Dlaczego komórki istoty czarnej ulegają
zwyrodnieniu?
Mechanizm niejasny / Hipotezy:
" uwarunkowania genetyczne
(indukcja apoptozy, przyspieszone starzenie siÄ™)
" czynniki toksyczne (endo- i egzogenne)
" neuroinfekcje
" stres oksydacyjny
" zmniejszenie liczby czynników wzrostu
" suma działania kilku powyższych czynników
Zwoje podstawy
Caudate 
jÄ…dro ogoniaste
Zwoje podstawy
Caudate 
jÄ…dro ogoniaste
Putamen 
skorupa
Striatum 
prążkowie =
jÄ…dro ogoniaste +
skorupa
Kora mózgowa
Frontal lobe
 płat
czołowy
Grey matter 
Temporal
isotota szara
lobe  płat
skroniowy
Parietal lobe
 płat
ciemieniowy
Occipital
lobe  płat
potyliczny
Szlak nigrostriatalny
Szlak nigrostriatalny
układu pozapiramidowego
(reguluje czynności ruchowe )
Prążkowie (Striatum)
Istota czarna (S. nigra)
Zaburzenia funkcji
ukł. pozapiramidowego:
- zespoły hipertoniczno-
akinetyczne
- zespoły hiperkinetyczne
“! DA
Ä™!ACh
Interakcje neuroprzekaz
nikowe
w układzie pozapiramidowym
Stan równowagi Choroba Parkinsona
Nadaktywne jądro niskowzgórzowe
Ciąg procesów  objawy kliniczne
1- dysfunkcja neuronów DA układu nigrostriatalnego
2 - zaburzenia funkcji neuronów GABA-ergicznych
łączących prążkowie z gałką bladą
3 - nadmierną aktywację neuronów Glu
j. niskowzgórzowego
4 - nasilenie hamującego oddziaływania neuronów
GABA-ergicznych biegnących do układu wzgórzowo-
korowego
Leczenie farmakologiczne
Punkty działania farmakologicznego:
" zwiększnie produkcji dopaminy w części neuronalnej
" zwiększnie uwalniania dopaminy z części neuronalnej
" zablokowanie metabolizmu dopaminy
" bezpośrednia stymulacja receptorów
dopaminergicznych
" blokowanie układu cholinergicznego
Leczenie farmakologiczne - cd
Zwiększenie produkcji dopaminy w części neuronalnej :
" Lewodopa
prekursor DA, znosi sztywność a nie drżenie
objawy niepożądane ośrodkowe (bezsenność, ę!aktywacja ruchowa,
dyskinezy, podniecenie, submaniakalne stany, wymioty)
objawy niepożądane obwodowe (zmiany krążeniowe, zaburzenia
ze strony ukł. pokarmowego, pocenie)
" (L-dopa) + benserazyd / karbidopa
znosi wymiotne działanie L-DOPY, nasila jej działanie lecznicze
niepożądane działanie (hipotensyjne,zaburzenia wchłaniania,
dyskinezy)
L-DOPA + I (DAA, COMT, MAO-B)
Leczenie farmakologiczne - cd
Zwiększnie uwalniania dopaminy z części neuronalnej:
Amantadyna
Słabe działanie
może wystąpi%0ł tolerancja
Leczenie farmakologiczne - cd
Zablokowanie metabolizmu dopaminy:
" Inhibitory monoaminooksydazy B (MAO-B)
- selegilina, rasagilina
" Inhibitory metylotransferazy katecholowej (COMT)
- tolkapon, entekapon, nitekapon
Leczenie farmakologiczne - cd
Bezpośrednia stymulacja receptora dopaminergicznego:
" Agoniści receptorów dopaminergicznych:
bromokryptyna
piribedil, pergolid, lizurid, tergurid
pramipeksol, talipeksol
ropinirol
Leczenie farmakologiczne - cd
Blokowanie układu cholinergicznego:
Leki M-cholinolityczne
(blokowanie receptora muskarynowego):
cykrymina
benzotropina (+ p-histaminowe)
triheksyfenidyl
biperiden
procyklidyna
dietazyna
metiksen
etopropazyna
Działania niepożądane:
suchoÅ›%0Å‚ w jamie ustnej, zaparcia, zatrzymanie moczu
Stany splÄ…tania, omamy wzrokowe
Punkty uchwytu działania farmakologicznego:
Rycina z  Farmakologia. Podstawy farmakoterapii.
pod redakcjÄ… W. Kostowskiego i Z. Hermana
Leczenie operacyjne
1. Stereotaktyczne
(mechaniczne, chemiczne, elektryczne lub termiczne)
niszczenie struktur:
- wewnętrznej części gałki bladej  palidotomia -
“!sztywnoÅ›ci
- tylnej części jądra brzuszno-bocznego wzgórza -
talamotomia - “!drżenia
- skorupy (obustronnie) -
“!dyskinezy
Leczenie operacyjne - cd
2. Czasowe, wyłączające stymulowanie
odhamowanych struktur (stymulator umieszczony
pod skórą)  elektroda wprowadzana obustronnie
do jÄ…dra Luysa
3. Implantacja do jądra ogoniastego tkanki płodowej,
komórek macierzystych  produkujących dopaminy
Choroba Parkinsona - rokowanie
Skuteczne początkowo leczenie opóz
nia ostatnie stadia
choroby (inwalidztwo) tylko o kilka lat.
Åšredni okres trwania choroby wynosi 7,4 lat.
Główne przyczyny zgonu:
" choroby serca
" zapalenie płuc
Parkinsonizm wtórny
" Polekowy:
neuroleptyki, metoklopramid, kwas walproinowy,
diazepam, fenytoina, amiodaron, kaptopril
" Toksyczny:
mangan, tlenek węgla, alkohol, metanol, dwusiarczek
węgla, cyjanki, MPTP
" Pozapalny: pośpiączkowe zapalenie mózgu
" Metaboliczny: niewydolność przytarczyc
" Pourazowy: encefalopatia bokserska
" w przebiegu guza mózgu
" w przebiegu wodogłowia normotensyjnego