biologia 8 pr kl2

Rozmnażanie i rozwój

– poziom rozszerzony

Zadanie 1. (2 pkt)

Źródło: CKE 11.2006 (PR), zad. 15.

Zadanie 2. (2 pkt)

Źródło: CKE 11.2006 (PR), zad. 16.

Próbny egzamin maturalny z biologii

Poziom rozszerzony

Zadanie 15. (2 pkt)

Na rysunku przedstawiono wykiełkowane nasienie fasoli.

Zadanie 16. (2 pkt)

Do jednakowej wielkości pojemników wyłożonych cienką warstwą wilgotnej waty wysiano

po 100 nasion pewnego chwastu. Pojemniki podzielono na dwie grupy, które umieszczono

w identycznych warunkach środowiskowych. Nasiona grupy I podlewano wodą, a nasiona

grupy II podlewano roztworem wody i roztartych liści słonecznika. Po pięciu dniach

stwierdzono, że w grupie I nasiona chwastu wykiełkowały w 95%, a w grupie II nasiona

wykiełkowały w 25%.

a) Podaj, która z grup (I czy II) była grupą kontrolną w tym doświadczeniu.

Swój wybór uzasadnij jednym argumentem.

b) Wyjaśnij, dlaczego w grupie II roślin wykiełkowało mniej nasion.

a) .................................................................................................................................................

b) .................................................................................................................................................

Podaj nazwę części nasienia oznaczonych 1 i nazwę

jednego procesu metabolicznego, który zachodzi

w tych częściach nasienia podczas kiełkowania.

.........................................................................................................
.........................................................................................................
.........................................................................................................
.........................................................................................................
........................................................................................................

Próbny egzamin maturalny z biologii

Poziom rozszerzony

Zadanie 15. (2 pkt)

Na rysunku przedstawiono wykiełkowane nasienie fasoli.

Zadanie 16. (2 pkt)

Do jednakowej wielkości pojemników wyłożonych cienką warstwą wilgotnej waty wysiano

po 100 nasion pewnego chwastu. Pojemniki podzielono na dwie grupy, które umieszczono

w identycznych warunkach środowiskowych. Nasiona grupy I podlewano wodą, a nasiona

grupy II podlewano roztworem wody i roztartych liści słonecznika. Po pięciu dniach

stwierdzono, że w grupie I nasiona chwastu wykiełkowały w 95%, a w grupie II nasiona

wykiełkowały w 25%.

a) Podaj, która z grup (I czy II) była grupą kontrolną w tym doświadczeniu.

Swój wybór uzasadnij jednym argumentem.

b) Wyjaśnij, dlaczego w grupie II roślin wykiełkowało mniej nasion.

a) .................................................................................................................................................

b) .................................................................................................................................................

Podaj nazwę części nasienia oznaczonych 1 i nazwę

jednego procesu metabolicznego, który zachodzi

w tych częściach nasienia podczas kiełkowania.

Egzamin maturalny z biologii

Poziom rozszerzony

Zadanie 17. (2 pkt)

Wyróżnia się dwa rodzaje odporności: wrodzoną (nieswoistą) i nabytą (swoistą).
a) Podaj, w którym z tych rodzajów odporności następuje wytworzenie w organizmie

pamięci o patogenie.

.........................................................

b) Wśród podanych niżej sposobów obrony organizmu przed patogenami (A-D)

zaznacz ten, który jest odpowiedzią swoistą.
A. Wytwarzanie interferonu przez komórki zaatakowane przez wirusy.

B. Fagocytowanie patogenów przez granulocyty obojętnochłonne i kwasochłonne.

C. Wytwarzanie przeciwciał przez limfocyty B, które zetknęły się z patogenami.

D. Obecność w płynach ciała np. łzach, mleku, ślinie lizozymu uszkadzającego bakterie.

Zadanie 18. (2 pkt)

Wśród zaburzeń w funkcjonowaniu układu odpornościowego można wyróżnić trzy grupy:
I. niewydolność układu odpornościowego (niedobory immunologiczne),

II. niewłaściwie skierowana reakcja (autoimmunoagresja),

III. nadmierna aktywność układu odpornościowego (nadwrażliwość).
Podaj, do których z wymienionych grup zaburzeń (I-III) należą:

a) alergie ........... ,
b) AIDS ............. .

Zadanie 19. (2 pkt)

Działanie hormonów tarczycy (tyroksyny i trójjodotyroniny) polega na pobudzaniu

aktywności metabolicznej tkanek ustroju, co wyraża się zwiększonym zużyciem tlenu,

glukozy i tłuszczów na poziomie komórkowym. Pobudzają one również wchłanianie

węglowodanów oraz regulują metabolizm cholesterolu. Pobudzają też kurczliwość włókien

mięśniowych.

Do lekarza zgłosiła się bardzo szczupła kobieta skarżąca się na utrzymującą się od dłuższego

czasu podwyższoną temperaturę ciała, nerwowość, drżenie rąk, kołatanie serca.

Podczas badania stwierdzono tętno ponad 100 uderzeń/min., podwyższone ciśnienie tętnicze,

obniżony poziom cholesterolu we krwi, niskie stężenie TSH (tyreotropiny) oraz wysoki

poziom hormonów tarczycy.
a) Podaj, czy opisane objawy wskazują na niedoczynność tarczycy czy na nadczynność

tarczycy.

..............................................................

b) Wyjaśnij, dlaczego, w opisanym przypadku, we krwi występuje niskie stężenie

tyreotropiny.

.................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................

Zadanie 3. (2 pkt)

Źródło: CKE 11.2006 (PR), zad. 19.

Zadanie 4. (2 pkt)

Źródło: CKE 01.2006 (PR), zad. 43.

Próbny egzamin maturalny z biologii

Poziom rozszerzony

Zadanie 19. (2 pkt)

U zwierząt możliwe są dwa sposoby rozmnażania – płciowe i bezpłciowe. W przypadku

rozmnażania bezpłciowego jeden osobnik daje początek dwu (lub większej liczbie)

osobników potomnych. W procesie rozmnażania płciowego każdy z dwóch osobników

rodzicielskich wytwarza komórkę płciową (jajo lub plemnik). Z połączenia tych komórek

powstaje osobnik potomny.

Porównaj cechy osobników macierzystych z cechami osobników potomnych powstałych

w wyniku rozmnażania:

a) płciowego,

b) bezpłciowego.

a) .................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................

b) .................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................

Zadanie 20. (1 pkt)

W doświadczeniu badano wpływ zanieczyszczenia pyłowego powietrza na różne gatunki

drzew liściastych i iglastych, występujących na określonym terenie.

Sformułuj hipotezę do tego problemu badawczego.

Zadanie 21. (2 pkt)

Przeprowadzono doświadczenie polegające na naświetlaniu fitoplanktonu morskiego różnymi

dawkami promieniowania UV. Okazało się, że wysokie dawki tego promieniowania

powodują zmniejszenie tempa fotosyntezy glonów. Jeden z naukowców prowadzących

doświadczenie sformułował na podstawie tych wyników wniosek, że promieniowanie UV

przedostające się przez dziury ozonowe może podobnie wpływać na fitoplankton okolic

podbiegunowych. Fitoplankton występujący w okolicach podbiegunowych jest pożywieniem

kryla, a krylem żywi się z kolei płetwal błękitny.

a) Zapisz przedstawioną tu zależność pokarmową w postaci łańcucha pokarmowego.

b) Sformułuj problem badawczy obserwacji, która odnosiłaby się do populacji płetwala

błękitnego, a byłaby oparta na wynikach przedstawionego wyżej doświadczenia.

a) .................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................

b) .................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................

Egzamin maturalny z biologii

Arkusz II

Zadanie 42. (2 pkt)

Komórka nabłonka jelita dzieli się średnio co 12 godzin. Po 48 godzinach hodowli komórek

jelita in vitro dodano substancję hamującą syntezę DNA.

Przedstaw w postaci krzywej (lub łamanej) zmiany liczby komórek nabłonka w ciągu 72

godzin, uwzględniając fakt, że wszystkie przeżyły i że powstały podczas podziału

mitotycznego jednej komórki macierzystej.

Zadanie 43. (2 pkt)

Na schemacie przedstawiono przemianę pokoleń pewnej rośliny o liczbie chromosomów

2n = 8.

Uzupełnij schemat, wstawiając w każdy prostokąt odpowiednią liczbę chromosomów

charakterystyczną dla danego stadium rozwojowego oraz zaznacz symbolem R! moment

zajścia mejozy.

sporofit

zarodniki

gamety

gametofit

zygota

Zadanie 5. (2 pkt)

Źródło: CKE 01.2006 (PR), zad. 44.

Zadanie 6. (1 pkt)

Źródło: CKE 05.2006 (PR), zad. 40.

Egzamin maturalny z biologii

Arkusz II

Zadanie 44. (2 pkt)

U pszczół oprócz dojrzałych płciowo samców i samic występują również bezpłodne

robotnice. Rysunek jest ilustracją tego zjawiska.

Zaznacz prawidłowe zestawienie definicji najpełniej przedstawiającej powyższe

zjawisko z jego nazwą.

Podaj przykład organizmu, u którego występuje podobne zjawisko.

Definicja

Nazwa zjawiska

A Zróżnicowanie genetyczne przedstawicieli tego samego gatunku

prowadzące do wyodrębnienia nowych gatunków.

Dymorfizm płciowy

B Występowanie zróżnicowanych morfologicznie i fizjologicznie

form w obrębie przedstawicieli tego samego gatunku.

Polimorfizm

funkcjonalny

C Występowanie różnic w budowie morfologicznej między

osobnikami męskimi i żeńskimi.

Dymorfizm płciowy

D Występowanie wielu różnych przystosowań do życia

w określonych warunkach środowiska w obrębie tej samej

populacji.

Polimorfizm

funkcjonalny

......................................................................................................................................................

Zadanie 45. (2 pkt)

Transport substancji do i z komórki odbywa się przez jej błonę komórkową. Rysunek

przedstawia przykład organizmu jednokomórkowego (pełzaka).

Dla każdej z wymienionych na rysunku substancji ustal kierunek transportu (wydalanie

i/lub wchłanianie), odpowiednio dorysowując strzałkom brakujące groty.

woda

tlen

amoniak

glukoza

dwutlenek węgla

pszczoły

Egzamin maturalny z biologii

Arkusz II

Zadanie 38. (2 pkt)

Tempo procesów fizjologicznych przebiegających u organizmów zmiennocieplnych jest

w dużej mierze uzależnione od temperatury otoczenia. Zaobserwowano, że jeśli wąż może

wybrać sobie położenie w stosunku do źródła ciepła, to zbliża się do niego w okresie

trawienia, zaś odsuwa się podczas głodu.

Wyjaśnij, co jest przyczyną takiego zachowania się węży podczas trawienia pokarmu,

a co w czasie długotrwałej głodówki.

.......................................................................................................................................................

Zadanie 39. (2 pkt)

Młode organy roślin wieloletnich oraz całe rośliny zielne okrywa żywa tkanka zwana skórką.

Zbudowana jest ona najczęściej z pojedynczej warstwy ściśle do siebie przylegających

komórek. Jednak skórka takich organów jak liście i łodygi różni się budową i funkcją

od skórki okrywającej korzenie.

Podaj dwie różnice w budowie między skórką okrywającą części nadziemne a skórką

korzenia roślin zielnych.

.......................................................................................................................................................

Zadanie 40. (1 pkt)

Organizmy obupłciowe (obojnaki) charakteryzują się tym, że mają zdolność wytwarzania

zarówno żeńskich, jak i męskich komórek rozrodczych. Jednak przeważająca część tych

organizmów „unika” samozapłodnienia i w miarę możliwości doprowadza do zapłodnienia

krzyżowego.

Wyjaśnij, dlaczego organizmy obupłciowe „unikają” samozapłodnienia.

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................

Zadanie 7. (2 pkt)

Źródło: CKE 05.2006 (PR), zad. 45.

Egzamin maturalny z biologii

Arkusz II

Zadanie 45. (2 pkt)

Poniżej zamieszczony wykres przedstawia zależność między wilgotnością nasion kilku

gatunków roślin a natężeniem procesu oddychania.

Sformułuj dwa wnioski wynikające z analizy wykresu.

.......................................................................................................................................................

Zadanie 46. (2 pkt)

Osobliwością płazów jest ich gospodarka wodna. Zwierzęta te nigdy nie piją wody,

lecz pobierają ją przez skórę. Na brzusznej stronie tułowia i ud mają one okolice szczególnie

obficie unaczynione, których funkcją jest absorpcja wody – do jej pobrania wystarcza

wilgotna gleba. Gatunki żyjące w okolicach suchych gromadzą, przy braku wody, duże ilości

mocznika w płynach ustrojowych.

Wyjaśnij, jakie znaczenie dla sposobu pobierania wody przez płazy żyjące w suchym

klimacie ma fakt gromadzenia znacznych ilości mocznika w płynach ustrojowych.

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................

Nr zadania

43.

44.

45.

46.

Maks. liczba pkt

Wypełnia

egzaminator! Uzyskana liczba pkt

Zadanie 8. (1 pkt)

Źródło: CKE 2007 (PR), zad. 4.

Zadanie 9. (1 pkt)

Źródło: CKE 2007 (PR), zad. 18.

Egzamin maturalny z biologii

Poziom rozszerzony

Zadanie 4. (1 pkt)

Na schematach przedstawiono dwa sposoby (I, II) powstawania bliźniąt u człowieka.

Wpisz w wyznaczone miejsce pod każdym schematem po jednym oznaczeniu literowym

poprawnego dokończenia zdania, wybierając je z niżej podanych (A, B lub C).
Są to

A. prawie identyczne bliźnięta tej samej płci.

B. prawie identyczne bliźnięta różnej płci.

C. nie zawsze podobne do siebie i często różnopłciowe bliźnięta.

Zadanie 5. (2 pkt)

Sprawny system komunikacji między komórkami organizmów wielokomórkowych może być

osiągnięty poprzez sygnalizację chemiczną i elektryczną. W organizmie człowieka sygnały

chemiczne wykorzystywane są w pracy układu hormonalnego, wydzielającego do krwi

substancje przekaźnikowe – hormony. Natomiast zmiany potencjału elektrycznego komórek

leżą u podstaw pracy układu nerwowego. Tu do przekazywania sygnałów elektrycznych służą

wyspecjalizowane komórki – neurony. Komunikacja przy pomocy neuronów jest szybka,

ale pobudzenie komórek ma nietrwały charakter. W przypadku układu hormonalnego wpływ

na docelowe komórki jest znacznie dłuższy, chociaż prędkość przekazu jest niewielka.(...)

Na podstawie informacji zawartych w powyższym tekście skonstruuj i wypełnij tabelę

porównującą funkcjonowanie układów: nerwowego i hormonalnego. Uwzględnij w niej

takie cechy jak: rodzaj przekazywanych sygnałów, ich drogę przemieszczania się

po organizmie oraz szybkość, z jaką są one przekazywane.

Nr zadania

Maks.

liczba

pkt 1 1 1 1 2

Wypełnia

egzaminator! Uzyskana liczba pkt

plemnik
oocyt

Egzamin maturalny z biologii

Poziom rozszerzony

0,5

1,5

2,5

3,5

6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24

godzina

śn

ien

ycz

)

Zadanie 18. (1 pkt)

Na rysunku przedstawiono dwa zestawy doświadczalne (zestaw I i II) przygotowane

do zaplanowanego doświadczenia. Jego wyniki miały być ustalone poprzez zliczanie

kiełkujących nasion w każdym zestawie co 3 dni, w ciągu 12 dni trwania doświadczenia.

Sformułuj problem badawczy do zaplanowanego doświadczenia.

.......................................................................................................................................................

Zadanie 19. (2 pkt)

Na wykresie przedstawiono wyniki pomiarów ciśnienia osmotycznego w komórkach

szparkowych oraz obserwacje stopnia otwarcia szparek badanej rośliny. Pomiary

dokonywano od godziny 7.00 do 24.00 w ciągu jednej doby. Ciśnienie osmotyczne innych

komórek epidermalnych podczas eksperymentu było stałe i wynosiło 2 MPa.

O – szparka otwarta, Z – szparka zamknięta

Na podstawie analizy powyższych danych sformułuj dwa wnioski dotyczące ruchów

aparatów szparkowych badanej rośliny.

1. ...................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
2. ...................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................

Nr zadania

16.

17.

18.

19.

Maks.

liczba

pkt 2 1 1 2

Wypełnia

egzaminator! Uzyskana liczba pkt

Zadanie 10. (2 pkt)

Źródło: CKE 2008 (PR), zad. 20.

Egzamin maturalny z biologii

Poziom rozszerzony

Zadanie 20. (2 pkt)

Warunkami przerwania spoczynku względnego nasion, a następnie ich kiełkowania są:

−

odpowiednia wilgotność podłoża,

−

odpowiednia temperatura,

−

obecność tlenu.

Wyjaśnij, w jaki sposób dwa wybrane przez Ciebie, spośród wyżej wymienionych,

czynniki wpływają na zapoczątkowanie kiełkowania nasion.

1. .................................................................................................................................................

2. .................................................................................................................................................

Zadanie

21.

(1 pkt)

Na rysunku przedstawiono wynik pewnego doświadczenia.

Sformułuj problem badawczy do tego doświadczenia.

Nr zadania

17.

18.

19.

20.

21.

Maks.

liczba

pkt 2 2 2 2 1

Wypełnia

egzaminator! Uzyskana liczba pkt

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
biologia 6 pr kl2 id 87699 Nieznany (2)
biologia 7 pr kl2 id 87701 Nieznany
biologia 6 pr kl2 klucz
biologia 9 pr kl2
biologia 10 pr kl2 id 87673 Nieznany
biologia 11 pr kl2
biologia 11 pr kl2 klucz
biologia 10 pr kl2 klucz
2011 czerwiec biologia PR klucz Nieznany (2)
Biologia 4 PR
biologia1 pr o2012
biologia2 pr p2012
biologia pr operon
biologia2 pr o2012
biologia PR A1
biologia3 pr o2012

więcej podobnych podstron