Chory z marskością

wątroby

Przygotowanie chorego do

badań diagnostycznych

Biopsja wątroby

Przygotowanie do zabiegu:

• poinformować chorego o celu i przebie gu badania,
• oznaczyć grupę krwi, czas krwawienia i czas

krzepnięcia,

• pacjent na czczo, z opróżnionym pęche rzem i

jelitami, oczyszczonym pępkiem,

• w przypadku zastosowania laparosko pii dodatkowo:

ogolić skórę brzucha, ewentualnie wykonać wlew
oczyszczają cy, zastosować premedykację, usunąć
protezy zębowe, uzyskać dojście do żyły,

• pacjenta ułożyć na plecach, z uniesio nym

prawym bokiem. Opieka po badaniu:

• ocenić stan chorego,
• ułożyć chorego na prawym boku przez 2

godziny z poduszką uciskową,

• kontrolować parametry: tętno, ciśnienie,
• podawać leki przeciwbólowe zgodnie ze

zleceniem lekarza,

• chory nie powinien przyjmować

pokarmów w ciągu 6 godzin po
laparoskopii,

• kontrolować założony opatrunek.

Gastroskopia

Przygotowanie do badania:

• poinformować pacjenta o czasie, spo sobie

wykonania badania oraz o zacho waniu w
trakcie i po badaniu,

• chory na czczo, nie powinien palić pa

pierosów,

• wyjąć ruchome protezy zębowe, zdjąć

okulary,

• podać środki uspokajające,
• znieczulić gardło,
• ułożyć chorego na lewym boku lub na

plecach.

Pomoc w trakcie badania:

• przypomnieć choremu o konieczności

głębokiego i spokojnego oddychania,

• wprowadzić pierścień ochronny,
• pomóc w obsłudze sprzętu i instrumentów

dodatkowych,

• dbać o pełną drożność dróg oddechowych,
• dbać o dobry stan psychiczny pacjenta.

Opieka po badaniu:

• obserwować chorego do chwili ustąpienia

działania podanych leków uspokajających,

• chory nie może przyjmować posiłków

przez 1-2 godziny.

Arteriografia trzewna

• Przygotowanie do badania:
• poinformować pacjenta o czasie, sposobie

wykonania badania oraz o zachowaniu w trakcie
i po badaniu,

• ogolić miejsca wkłucia,
• zapewnić dostęp do żyły,
• chory na czczo.
• Opieka po badaniu:
• kontrolować założony opatrunek uciskowy,
• kontrolować tętno poniżej miejsca wkłucia,
• chory powinien leżeć płasko, bez zginania nóg,

przez 24 godziny,

• kontrolować parametry: ciśnienie i tętno.

Ultrasonografia z dopplerowską oceną

przepływów

Przygotowanie do badania:

• poinformować chorego o sposobie

wykonania badania,

• chory na czczo,
• w przypadku badania narządów miednicy

zadbać o wypełnienie pęcherza
moczowego.

Pacjent nie wymaga szczególnej opieki

po badaniu.

Tomografia komputerowa

Przygotowanie do badania:

• poinformować chorego o sposobie wykonania

badania i zachowaniu się w trakcie badania,

• chory na czczo ze względu na możliwość

wystąpienia wymiotów po podaniu środka

cieniującego,

• założyć wenflon do podania środka cieniującego.

Pacjent nie wymaga specjalnej opieki po badaniu.
W ostatnich latach poczyniono znaczące postępy

w zrozumieniu czynników biologicznych i

środowiskowych, które w połączeniu z alkoholem

wpływają na uszkodzenie wątroby. Zapobieganie

pozostaje najważniejszym sposobem

postępowania w hepatopatii alkoholowej, której

podstawą leczenia jest abstynencja.

Główne problemy

pielęgnacyjne w

zaawansowanej

marskości wątroby.

Problem pielęgnacyjny

Duszność spoczynkowa

Cel działania

- zmniejszenie duszności

- ułatwienie oddychania

Planowanie opieki

• ułożenie w pozycji pólsiedzącej
• przejęcie lub pomoc w czynnościach

dnia

• komasacja zabie gów
• udział w farmakoterapii - podanie

tlenu

• zmniejszenie wodobrzusza

Wodobrzusze

Problem pielęgnacyjny

- wczesne rozpoznanie stopnia

narastania lub zmniejszania się
wodobrzusza

- zapobiegania infekcjom

- udział pielęgniarki w zmniejszaniu

wodobrzusza

Cel działania

Planowanie opieki

• codzienne ważenie chorego
• mierzenie obwodu brzucha
• prowadzenie bilansu płynów
• delikatna toaleta, wycieranie przez dotyk
• natłuszczenie skóry
• udział pielęgniarki w leczeniu

farmakologicznym - leki odwadniające:
spironolakton, furosemid, Aldakton A -
uzupełnienie podaży elektro litów (K) -
uzupełnienie poziomu albumin (dożylne
przetoczenie albumin)

• udział pielęgniarki w leczeniu dietetycznym

- ograniczenie sodu w diecie 1-1,5 g/dobę

- podaż białka w ilości 1,5 g/kg masy ciała (jeżeli

nie ma zagrożenia encefalopatia)

• udział pielęgniarki w nakłuciu jamy brzusznej
• przygotowanie chorego do zabiegu paracentezy

- poinformowanie pacjenta o czasie, sposobie

wykonania badania, o zachowaniu przed, w czasie i

po zabiegu - przygotowanie miejsca nakłucia

• chory nie musi być na czczo przed nakłuciem chory

musi opróżnić pęcherz moczowy - należy zmierzyć i

zanotować obwód brzucha

• ułożenie chorego na plecach lub na boku
• pomoc podczas zabiegu przypominanie choremu o

konieczności głębokiego i spokojnego oddychania

- obserwacja podstawowych parametrów życiowych

- pomoc w obsłudze sprzętu i instrumentów

dodatkowych

Problem pielęgnacyjny

Krwotok z nosa

Cel działania

- zatamowanie krwotoku

- zapobieganie nawrotom

Planowanie opieki

• opieka nad stanem psychicznym pacjenta
• opieka po zabiegu

- kontrola stanu ogólnego pacjenta

• kontrola miejsca wkłucia pod kątem

krwawienia, dalszego wypływu płynu

- pomiar i odnotowa nie obwodu brzucha,

określenie objętości wypuszczonego płynu

i odnotowanie danych

- w przypadku obecności dużej ilości płynu

unikanie gwałtownego upustu

- kontrola diurezy i masy ciata

Problem pielęgnacyjny

Świąd skury

Cel działania

- zmniejszenie świądu

- zapobieganie infekcjom

Planowanie opieki

• zapewnienie pozycji bezpiecznej, najlepiej

siedzącej z pochyleniem do przodu

• uciśnięcie jamy nosa opuszkami palców
• zastosowanie zimnych okładów na nasadę

nosa

• założenie tamponady przedniej zewnętrznej

do przewodu nosowego, np. Spongostan

• współudział w zakładaniu tamponady tylnej
• udział w farmakoterapii (cyklonamina, wit. K)

Problem pielęgnacyjny

Zagrożenia encefalopatią

Cel działania

- Zapobieganie

- wczesne wykrycie

Planowanie opieki

• kąpiele w letniej wodzie
• natłuszczenie skóry
• krótko obcięte paznokcie
• uciskanie, a nie drapanie miejsc

swędzących

• unikanie przegrzania

- luźna, bawełniana bielizna

• udział w farmakoterapii: cholestyramina,

środki uspokajające

Problem pielęgnacyjny

Krwotok z żylaków przełyku

Cel działania

-zatrzymanie krwawienia

-zapobieganie powtórnym krwotokom

Planowanie opieki

• obserwacja świadomości co do miejsca, czasu,

własnej osoby

• udział w leczeniu dietetycznym
• zmniejszona podaż białek
• udział w leczeniu farmakologicznym

- podawanie laktulozy, która nie wchłania się z

przewodu pokarmowego, obniża pH w świetle jelit,

przyspiesza pasaż jelitowy, powodując

zmniejszenie wchłaniania wielu toksyn, szczególnie

amoniaku

- wlewki doodbytnicze

- podawanie neomycyny

- wyjałowienie przewodu pokarmowego

- bieżące monitorowanie wyników badań (poziom

elektrolitów, mocznika, amoniaku)

• założenie wenflonu
• pobranie krwi na próbę krzyżową
• podłączenie Remestypu w pompie strzykawkowej
wypełnienie łożyska naczyniowego płynem

krwiozastępczym

• założenie cienkiej sondy w celu odessania

zalegającej treści

• obserwacja i pomiar odessanej treści
• założenie cewnika do pęcherza moczowego

(kontrola godzinowej i dziennej zbiórki moczu)

• leczenie endoskopowe

-skleroterapia (etoksysklerol lub histoakryl)
- zakładanie gumowych podwiązek na żylaki
(banding)

• w celu zapobiegania powtórnemu krwawieniu

Propranolol obniżający gradient ciśnień

wrotno-żylnych

• w przypadku nieskuteczności skleroterapii:

założenie sondy Lintona lub Sengstakena

- założenie tamponady sondą Sengstakena

- oba balony wypełnić powietrzem:

przełykowy do ciśnienia 30-40 mm Hg,

żołądkowy do objętości 50-150 ml

- sondę połączyć z wyciągiem z obciążeniem

maksymalnie do 200 g

- nie należy pozostawiać sondy z

wypełnionymi balonami dłużej niż 12 godzin

ze względu na niebezpieczeństwo

wystąpienia martwicy błony śluzowej

przełyku.

PRZYCZYNY MARSKOŚCI WĄTROBY

• Przewlekłe zatrucia (alkoholizm)
• Przewlekłe procesy zapalne miąż szu wątroby (wzw)
• Długotrwały zastój żółci (zapalenie dróg

żółciowych, kamica żółciowa)

• Zaburzenia metabolizmu, przeważnie o charakterze

wrodzonym (odkładanie się w wątrobie ztogów
meta-bolicznych)

• Długotrwałe niedobory pokarmowe (dieta

ubogobiałkowa i wysokotłuszczowa).

• U Ok. 25% chorych nie udaje się wykryć przyczyny.
• W Europie oraz USA ok. 85% przypadków marskości

ma alkoholowe lub zapalne, wyraźną przewagą
przewlekłego zatrucia alkoholowego.